Τι απέγινε η κάθαρση;

Η χθεσινή τραγική επέτειος, της δολοφονίας του Παύλου Μπακογιάννη (26 Σεπτεμβρίου 1989), από τη 17 ΝΟΕΜΒΡΗ, μας φέρνει συνειρμικά στο νου, μια ξεχασμένη, αλλά διόλου ανεπίκαιρη ιστορία.

Εκείνη της «κάθαρσης» που είχε προσωποποιηθεί στον ευτραφή τραπεζίτη Γιώργο Κοσκωτά και το περιώνυμο σκάνδαλο της Τράπεζας Κρήτης. Την ημέρα που ο βουλευτής Ευρυτανίας έπεφτε νεκρός, από τις σφαίρες των, έγκλειστων, μελών της οργάνωσης, είχε προσδιοριστεί η συζήτηση, στη Βουλή, για την παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου και των υπόλοιπων στελεχών του ΠΑΣΟΚ. Η συζήτηση, μάλιστα έγινε, παρά τις περί του αντιθέτου σκέψεις, ύστερα από αποφασιστική παρέμβαση του τότε προέδρου της ΝΔ Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Την εμπλοκή πολιτικών προσώπων, στο περιώνυμο σκάνδαλο, επικαλέστηκαν και τα μέλη της οργάνωσης, στην προκήρυξη τους, με την οποία προσπαθούσαν να δικαιολογήσουν την πρωτοφανή ενέργεια τους, να δολοφονήσουν, δηλαδή, εκλεγμένο μέλος του Κοινοβουλίου. Τώρα πια, ξέρουμε και τους δράστες και τις συνθήκες, της αποτρόπαιης δολοφονίας. Ξέρουμε, όμως και την τύχη της περιβόητης «κάθαρσης». Ηταν το μοιραίο αποτέλεσμα αυτού που, πολύ εύστοχα, η ίδια η, διαχρονική, «ναυαρχίδα» της συντηρητικής παράταξης, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ είχε περιγράψει ως «ποινικοποίηση της πολιτικής και πολιτικοποίηση της Δικαιοσύνης». Τρανή απόδειξη, για το εύστοχο του χαρακτηρισμού, το γεγονός, μεταξύ άλλων, ότι ανώτατοι δικαστές, που μετείχαν στη δικαστική διερεύνηση του σκανδάλου, στο πλαίσιο του Ειδικού Δικαστηρίου, συνέγραψαν, εκ των υστέρων, βιβλία, με περισσότερο πολιτικό, παρά νομικό περιεχόμενο, φτάνοντας, μάλιστα, στο σημείο να επικαλούνται, αμιγώς πολιτικά κριτήρια, στη διαμόρφωση της δικανικής πεποίθησης, των μελών του δικαστηρίου. Υποστηρίχθηκε, μάλιστα, σε ένα από τα ανωτέρω βιβλία, ότι η τελική απόφαση του Ειδικού Δικαστηρίου, υπαγορεύθηκε από την τότε κυβέρνηση (του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη), μετά από ειδική συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου!

Η εμπλοκή της δικαστικής εξουσίας, με την πολιτική διαδικασία, δεν ήταν η μόνη παρενέργεια. Η αίσθηση, ότι το, όντως, λαϊκό αίτημα, για κάθαρση, μετατράπηκε σε παίγνιο πολιτικών σκοπιμοτήτων και εκκαθαρίσεων, δεν ανέκοψε, μόνο, κάθε ειλικρινή προσπάθεια, για εξυγίανση του δημόσιου βίου, από νοσηρά φαινόμενα, αλλά διέστρεψε τη διαδικασία της κάθαρσης, σε μια άγονη πολιτική αντιπαράθεση, που έχει γίνει γνωστή ως σκανδαλολογία. Σε αυτές τις συνθήκες, ο φόβος της τιμωρίας, κάθε άλλο παρά λειτούργησε αποτρεπτικά, για την παραγωγή νέων σκανδάλων, με ένταση και μεγέθη, πολλαπλάσια εκείνου της Τράπεζας Κρήτης.