Τι αλλάζει στο αναθεωρημένο σχέδιο ειρήνης – Βελτιώσεις για την Ουκρανία

Οι διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία φαίνεται να μπαίνουν σε νέα φάση, με τις τελευταίες εξελίξεις να φέρνουν ένα αναθεωρημένο πλαίσιο συμφωνίας, πιο κοντά στις θέσεις του Κιέβου.

Η Ουκρανία έχει πραγματοποιήσει σημαντικές αλλαγές στο αρχικό σχέδιο ειρήνης των ΗΠΑ, μειώνοντας ορισμένες από τις μέγιστες απαιτήσεις της Ρωσίας, όπως αποκάλυψαν πηγές που γνωρίζουν τις διαπραγματεύσεις. Ευρωπαίοι ηγέτες προειδοποιούν ότι η επίτευξη συμφωνίας δεν αναμένεται να γίνει άμεσα.

Το Σαββατοκύριακο, ανώτατοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Ουκρανίας συναντήθηκαν στη Γενεύη, ενώ παράλληλα υπήρξε κινητικότητα από τις πλευρές της Γερμανίας, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι συνομιλίες χαρακτηρίστηκαν από ένταση, καθώς η αρχική πρόταση που τέθηκε στο τραπέζι έμοιαζε να ευνοεί σαφώς τη Ρωσία.

Σύμφωνα με το BBC, ο επικεφαλής της ουκρανικής ομάδας διαπραγματευτών, Αντρίι Γιερμάκ, φαινόταν προβληματισμένος, καθώς οι πρώτες προτάσεις περιλάμβαναν όρους που η Ουκρανία δεν μπορούσε να αποδεχτεί, και συγκεκριμένα: περιορισμούς στο στρατό, απαγόρευση συμμετοχής στο ΝΑΤΟ και πλήρη αμνηστία για εγκλήματα πολέμου.

Ωστόσο, οι συνομιλίες οδήγησαν σε ένα νέο «αναθεωρημένο πλαίσιο συμφωνίας» για τον τερματισμό του πολέμου.

Το αρχικό σχέδιο των 28 σημείων είχε συνταχθεί τον προηγούμενο μήνα από τον ειδικό απεσταλμένο του Πούτιν, Κίριλ Ντμίτριεφ, και τον εκπρόσωπο του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ. Το σχέδιο προέβλεπε, μεταξύ άλλων, την αποχώρηση της Ουκρανίας από πόλεις στην ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, τη μείωση του στρατού της και την απαγόρευση ένταξης στο ΝΑΤΟ.

Σύμφωνα με τον Guardian, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων την Κυριακή στην Γενεύη, υπό την ηγεσία του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και του αρχηγού του επιτελείου του Ζελένσκι, Αντρίι Γιέρμακ, το σχέδιο αναθεωρήθηκε σημαντικά και μειώθηκε σε 19 σημεία. Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι εταίροι της τονίζουν ότι η τρέχουσα γραμμή του πολέμου πρέπει να είναι το σημείο εκκίνησης για οποιαδήποτε συζήτηση περί εδαφών.

Σύμφωνα με δηλώσεις Ουκρανών και Δυτικών αξιωματούχων, το νέο σχέδιο περιλαμβάνει:

Την κατάργηση του αυτόματου βέτο για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Την άρση ορίων στον αριθμό στρατιωτικών δυνάμεων.
Τη μη μόνιμη παρουσία Δυτικών στρατευμάτων, αλλά χωρίς απόλυτη απαγόρευση.
Την αποφυγή παράδοσης της υπό ρωσικής κατοχής περιοχής του Ντονμπάς χωρίς διαπραγματεύσεις.
Την αφαίρεση της πλήρους αμνηστίας για εγκλήματα πολέμου.
Την αναφορά σε εγγυήσεις ασφαλείας, παρόμοιες με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, κάτι που θεωρείται απαράβατος όρος για το Κίεβο.
Η αναθεώρηση φέρεται να έχει επηρεαστεί από ευρωπαϊκές παρεμβάσεις, με τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς να χαρακτηρίζει τη συμφωνία «σημαντικά τροποποιημένη» προς το θετικό.

Οι τοποθετήσεις Ζελένσκι – ΕΕ και το… «μπαλάκι» στον Τραμπ

Ο Ζελένσκι δήλωσε τη Δευτέρα ότι «μετά τη Γενεύη υπάρχουν λιγότερα σημεία, δεν είναι πλέον 28, και έχουν ενσωματωθεί πολλά σωστά στοιχεία στο πλαίσιο αυτό». Ορισμένα ευαίσθητα ζητήματα, όπως η αναγνώριση εδαφών που κατέλαβε στρατιωτικά η Ρωσία και η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ή την ΕΕ, παραμένουν προς απόφαση από τον ίδιο και τον Τραμπ.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, από την πλευρά τους, τονίζουν ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να σεβαστεί την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαρακτήρισε το αναθεωρημένο σχέδιο ως «στέρεη βάση για την πρόοδο», ενώ ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς τόνισε ότι η Ρωσία πρέπει να καθίσει στο τραπέζι των συνομιλιών και η Ευρώπη να συμμετάσχει στις αποφάσεις που επηρεάζουν τα συμφέροντά της.

Ποια θα είναι η αντίδραση του Πούτιν

Παρά τις βελτιώσεις, παραμένει άγνωστο αν η Ρωσία θα συμφωνήσει σε πραγματική κατάπαυση του πυρός, καθώς, σύμφωνα με ειδικούς, ο Βλαντίμιρ Πούτιν εμφανίζεται στρατιωτικά πανίσχυρος και προτιμά να περιμένει, αφήνοντας την Ουκρανία υπό πίεση.

Ο ανώτατος σύμβουλος του Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ, δήλωσε ότι το σχέδιο απαιτεί περαιτέρω επεξεργασία, ενώ απέρριψε την ευρωπαϊκή αντιπρόταση.

Μαίνεται ο πόλεμος

Στο μέτωπο, η κατάσταση παραμένει τεταμένη. Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, το Χάρκοβο, υπέστη μεγάλη επίθεση με drones, με τουλάχιστον τέσσερις νεκρούς, ενώ ουκρανικά drones φέρεται να προκάλεσαν διακοπές ρεύματος κοντά στη Μόσχα, ανατρέποντας την συνηθισμένη εικόνα των ρωσικών επιθέσεων κατά ουκρανικών ενεργειακών στόχων.

Ο χρόνος πιέζει για την Ουκρανία που ζητά άμεσα διπλωματική λύση

Η Ουκρανία φαίνεται να βρίσκεται σε ένα ιδιαίτερα ευάλωτο σημείο, καθώς οι πολιτικές αναταράξεις και οι στρατιωτικές πιέσεις ενισχύουν την ανάγκη για διπλωματική λύση, η οποία όμως, όπως επισημαίνουν Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι, θα απαιτήσει χρόνο και προσεκτικό χειρισμό.

Οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ότι η πίεση των ΗΠΑ, υπό την ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ, ενδέχεται να έχει δώσει νέα ώθηση στις συνομιλίες, αλλά το κύριο ζήτημα – η διάθεση της Ρωσίας να υποχωρήσει – παραμένει.