Νέα εγκύκλιος για το άσυλο: Επιστροφή στη χώρα καταγωγής μπορεί να οδηγήσει σε ανάκληση του καθεστώτος

Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου αυστηροποιεί το πλαίσιο – Όσοι πρόσφυγες επιστρέφουν ή συναλλάσσονται με τις αρχές της χώρας τους, ενδέχεται να χάσουν το καθεστώς προστασίας.

Νέα εγκύκλιος της Υπηρεσίας Ασύλου, με οδηγία του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνου Πλεύρη, αλλάζει τα δεδομένα για τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας. Σύμφωνα με αυτήν, η επιστροφή ενός πρόσφυγα στη χώρα καταγωγής του ή η επίσημη επικοινωνία με τις αρχές της, όπως για την έκδοση ή ανανέωση διαβατηρίου, μπορεί να οδηγήσει σε ανάκληση του καθεστώτος ασύλου που του έχει χορηγηθεί.

Η εγκύκλιος ορίζει ότι τέτοιες ενέργειες θεωρούνται ένδειξη πως ο πρόσφυγας «έχει εξασφαλίσει εκ νέου οικειοθελώς την προστασία της χώρας ιθαγένειάς του», επομένως παύει να συντρέχει ο λόγος διεθνούς προστασίας. Επισημαίνεται μάλιστα ότι οι πράξεις αυτές ενδέχεται να εκληφθούν ως «πράξεις πίστεως» προς την πατρίδα τους, γεγονός που υπονομεύει την αξιοπιστία του αρχικού αιτήματος ασύλου.

Στο έγγραφο παρατίθεται το σχετικό νομικό πλαίσιο του νόμου 4939/2022, ενώ γίνεται και αναφορά στη θεώρηση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Παράλληλα, τονίζεται ότι το τεκμήριο ανάκλησης είναι μαχητό – δηλαδή ο δικαιούχος μπορεί να παράσχει επαρκείς εξηγήσεις. Ωστόσο, σε περίπτωση άρνησης συνεργασίας ή ανεπαρκούς αιτιολόγησης, η Υπηρεσία μπορεί να προχωρήσει σε ανάκληση του καθεστώτος.

Η εγκύκλιος καλεί τις αρμόδιες αρχές να διερευνούν κάθε σχετική υπόθεση, μέσω ελέγχου ταξιδιωτικών κινήσεων, διασταύρωσης στοιχείων και συνεντεύξεων. Εφόσον εντοπίζονται βάσιμες ενδείξεις, προβλέπεται να εκκινεί άμεσα η διαδικασία ανάκλησης.

Ειδική αναφορά γίνεται και στους δικαιούχους επικουρικής προστασίας, για τους οποίους θα ισχύουν ανάλογα κριτήρια αξιολόγησης.

Με τη νέα αυτή ρύθμιση, το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου επιχειρεί να στείλει σαφές μήνυμα ότι η διεθνής προστασία προορίζεται αποκλειστικά για όσους την έχουν πραγματικά ανάγκη και ότι η κατάχρηση του θεσμού του ασύλου δεν θα γίνεται ανεκτή.