ΕΕ: Η Κομισιόν ζητά αναστολή της εμπορικής συμφωνίας με το Ισραήλ και κυρώσεις σε ακροδεξιούς Υπουργούς

Σε μια κίνηση με σημαντικό πολιτικό και οικονομικό βάρος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε για την αναστολή των προνομιακών εμπορικών σχέσεων της ΕΕ με το Ισραήλ, καθώς και για την επιβολή κυρώσεων σε δύο ακροδεξιούς Ισραηλινούς υπουργούς, με φόντο τη συνεχιζόμενη ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα.

Η πρόταση, που παρουσίασε ο Επίτροπος Εμπορίου Μάροš Šefčovič, περιλαμβάνει την επαναφορά δασμών σε ισραηλινά προϊόντα, την αναστολή της συμμετοχής του Ισραήλ σε δημόσιους διαγωνισμούς της ΕΕ, καθώς και την αναστολή της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ.

Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε ήδη προτείνει την αναστολή της εμπορικής συμφωνίας την προηγούμενη εβδομάδα, υπό την πίεση εντεινόμενων επικρίσεων ότι η ΕΕ δεν αξιοποιεί την οικονομική της ισχύ για να πιέσει την ισραηλινή κυβέρνηση να σταματήσει την αιματηρή επιχείρηση στη Γάζα.

Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης στοχευμένες κυρώσεις στους Ισραηλινούς υπουργούς Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ και Μπετσαλέλ Σμότριτς, οι οποίοι κατηγορούνται για προώθηση βίαιων πολιτικών εις βάρος Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη, καθώς και σε δέκα ανώτερα στελέχη της Χαμάς. Ωστόσο, για την επιβολή αυτών των κυρώσεων απαιτείται ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών, κάτι που καθιστά την εφαρμογή τους αβέβαιη, ιδίως εξαιτίας των αντιρρήσεων της Ουγγαρίας, που έχει μπλοκάρει παρόμοιες ενέργειες στο παρελθόν.

Παρά την αυξανόμενη πίεση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, η Επιτροπή αντιμετωπίζει εσωτερικές δυσκολίες. Χώρες όπως η Γερμανία και η Ιταλία παραμένουν επιφυλακτικές, γεγονός που καθιστά αβέβαιη την επίτευξη της απαιτούμενης πλειοψηφίας για την αναστολή της εμπορικής συμφωνίας και της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης σε ισραηλινούς ερευνητικούς φορείς.

«Οι πολιτικές γραμμές δεν έχουν αλλάξει σημαντικά, παρά τη μετατόπιση της κοινής γνώμης», δήλωσε η Ύπατη Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας.

Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ, απορροφώντας το 32% του εξωτερικού εμπορίου της χώρας. Η επαναφορά δασμών αναμένεται να επηρεάσει εξαγωγές αξίας 5,8 δισ. ευρώ και να αποφέρει 227 εκατ. ευρώ σε τελωνειακούς δασμούς για την ΕΕ.

Η ισραηλινή πλευρά αντέδρασε έντονα. Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκιντεόν Σαάρ, χαρακτήρισε τις ευρωπαϊκές προτάσεις «ηθικά και πολιτικά διαστρεβλωμένες», εκφράζοντας την ελπίδα ότι δεν θα υιοθετηθούν.

Η Κομισιόν τόνισε ότι τα μέτρα δεν αποσκοπούν στην τιμωρία του ισραηλινού λαού, αλλά στη διπλωματική πίεση προς την κυβέρνηση Νετανιάχου για να αλλάξει πορεία ως προς την επιχείρηση στη Γάζα, όπου, σύμφωνα με τελευταίες εκτιμήσεις, οι νεκροί Παλαιστίνιοι ανέρχονται σε περίπου 65.000 από τον Οκτώβριο του 2023.

Η Κάλας πρόσθεσε πως δεν υποστηρίζει πρωτοβουλίες όπως ο αποκλεισμός του Ισραήλ από τη Eurovision, τις οποίες χαρακτήρισε «λανθασμένες».