Πεκίνο – Μόσχα: Με διπλωματία των αγωγών απειλούν την ενεργειακή κυριαρχία των ΗΠΑ

Πριν λίγες ημέρες, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ , έχοντας στο πλάι του τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν και άλλους ηγέτες, εκμεταλλεύτηκε την εντυπωσιακή στρατιωτική παρέλαση στην κινεζική πρωτεύουσα για την 80ή επέτειο από την ήττα της Ιαπωνίας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο για να προβάλει την αυξημένη στρατιωτική και διπλωματική επιρροή του Πεκίνου εν μέσω αυξημένων εμπορικών εντάσεων με την Ουάσινγκτον.

Σε μια συγκυρία κάθε άλλο παρά τυχαία, ο ρωσικός γίγαντας φυσικού αερίου Gazprom ανακοίνωσε παράλληλα ότι Κίνα και Ρωσία υπέγραψαν ένα νομικά δεσμευτικό μνημόνιο για την κατασκευή του «Power of Siberia 2», ενός αγωγού φυσικού αερίου μήκους 2.600 χιλιομέτρων (1.615 μιλίων) που θα διασχίζει τις δύο χώρες. Το έργο δυσκολεύεται να ξεκινήσει μετά από περισσότερο από μια δεκαετία άκαρπων συνομιλιών.

Η ενεργειακή διπλωματία υψηλού διακυβεύματος στο Πεκίνο αυτή την εβδομάδα σηματοδοτεί την προθυμία της Κίνας να αψηφήσει τις προσπάθειες του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να απομονώσει τη Ρωσία και να επιβάλλει την ενεργειακή κυριαρχία των ΗΠΑ.

Η Κίνα υποστήριξε την παρέλαση με δράση την Τρίτη, όταν ο ρωσικός γίγαντας φυσικού αερίου Gazprom ανακοίνωσε ότι οι πλευρές υπέγραψαν ένα νομικά δεσμευτικό μνημόνιο με τη Μόσχα για την κατασκευή του «Power of Siberia 2», ενός αγωγού φυσικού αερίου μήκους 2.600 χιλιομέτρων που θα συνδέει τις δύο χώρες. Η ανακοίνωση έρχεται μετά από περισσότερο από μια δεκαετία άκαρπων συνομιλιών.

Με αυτόν τον τρόπο, η Κίνα θα αυξήσει περαιτέρω τους μεγάλους όγκους φυσικού αερίου που ήδη εισάγει από τη Ρωσία μέσω του υφιστάμενου αγωγού «Power of Siberia». Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ, δήλωσε ότι οι δύο χώρες συμφώνησαν να αυξήσουν τις προμήθειες μέσω του αγωγού σε 44 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως από 38 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα σήμερα.

Επιπλέον, και οι δύο πλευρές συμφώνησαν να αυξήσουν τον όγκο των παραδόσεων φυσικού αερίου στην Κίνα μέσω αγωγού από το νησί Σαχαλίνη στην Άπω Ανατολή της Ρωσίας κατά 20%, στα 12 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως.

Συνολικά, όλη αυτή η εξέλιξη αποτελεί άλλη μια ένδειξη των αυξανόμενων δεσμών μεταξύ Πεκίνου και Μόσχας, αλλά το πιο σημαντικό, αποτελεί ένα μήνυμα ότι η Κίνα δεν σχεδιάζει να υποχωρήσει απέναντι στην πίεση των ΗΠΑ.

Τα προβλήματα

Βέβαια, εξακολουθούν να υπάρχουν αρκετά σημαντικά εμπόδια για το φιλόδοξο σχέδιο που ανακοινώθηκε.

Πρώτα και κύρια, οι πλευρές δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει στην τιμή του φυσικού αερίου που θα μεταφέρεται μέσω του αγωγού. Ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom ανέφερε ότι η τιμή θα είναι χαμηλότερη από αυτήν που πλήρωναν οι Ευρωπαίοι αγοραστές στο παρελθόν.

Παραμένει επίσης ασαφές εάν η Κίνα πράγματι θα χρειαστεί την επιπλέον ποσότητα. Κινεζικές εταιρείες τα τελευταία χρόνια έχουν υπογράψει πολλές μακροπρόθεσμες συμφωνίες προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου, μεταξύ άλλων με Αμερικανούς παραγωγούς, που ανέρχονται σε περίπου 50 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως σε πρόσθετες προμήθειες έως το 2030, σύμφωνα με το αυστραλέζικο Ινστιτούτο Ενεργειακής Οικονομίας και Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης (IEEFA).

Επίσης, η Κίνα αύξησε την εγχώρια παραγωγή φυσικού αερίου κατά 28% μεταξύ 2020 και 2024 σε 246,4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, σύμφωνα με το IEEFA.

Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα θα μπορούσε να είναι στρατηγικό. Η ολοκλήρωση του νέου έργου θα εδραιώσει τη θέση της Ρωσίας ως του μεγαλύτερου προμηθευτή φυσικού αερίου στην Κίνα – και αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει λόγο ανησυχίας για το Πεκίνο.

Η Ρωσία προμήθευσε περίπου το 22% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Κίνας το 2024, ή περίπου 38 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου μέσω αγωγών και των παραδόσεων LNG, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία.

Οι νέοι όγκοι από τον υφιστάμενο αγωγό θα αύξαναν το μερίδιο της Ρωσίας στις εισαγωγές της Κίνας σε πάνω από το ένα τέταρτο το επόμενο έτος, υποθέτοντας αύξηση της ζήτησης φυσικού αερίου της χώρας.

Η προσθήκη επιπλέον χωρητικότητας από τον νέο αγωγό, ο οποίος πιθανότατα δεν θα τεθεί σε λειτουργία πριν από το 2030, θα διπλασιάσει σχεδόν το μερίδιο της Ρωσίας στις εισαγωγές φυσικού αερίου της Κίνας.

Και αυτό φαινομενικά θα υπονόμευε την προσπάθεια δεκαετιών του Πεκίνου να μειώσει την εξάρτησή του από τις εισαγωγές ενέργειας και να διαφοροποιήσει τις πηγές εφοδιασμού του.

Ο γεωπολιτικός παράγοντας

Όμως στο σημερινό παγκόσμιο γεωπολιτικό περιβάλλον, ο Πούτιν και ο Σι φαίνονται πολιτικά αφοσιωμένοι στην υλοποίηση του έργου.

Για τη Μόσχα, η συμφωνία προσφέρει μια μακροπρόθεσμη αγορά για τα τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου της – κάτι που έχει αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία από τότε που η Ευρώπη, η μεγαλύτερη αγορά φυσικού αερίου της Ρωσίας εδώ και δεκαετίες, άρχισε να «απογαλακτίζεται» από το ρωσικό φυσικό αέριο μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022.

Για την Κίνα, αυτό φαίνεται να είναι μια ακόμη βολή απέναντι στην οικονομική αντιπαράθεση με την Ουάσινγκτον.

Επί του πρακτέου, η εισαγωγή μεγαλύτερων όγκων φυσικού αερίου από τη Ρωσία θα μείωνε την ανάγκη του Πεκίνου να αυξήσει τις εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ, μια από τις σημαντικότερες υποσχέσεις που έχουν δώσει πολλές άλλες χώρες στις εμπορικές συνομιλίες με την κυβέρνηση Τραμπ.

Και μετά υπάρχει η επιθυμία να σηματοδοτηθεί η ανυπακοή – μια διαπραγματευτική τακτική από μόνη της.

Αξίζει να σημειωθεί ότι την περασμένη εβδομάδα η Κίνα εισήγαγε το πρώτο της φορτίο LNG από το ρωσικό εργοστάσιο Arctic LNG 2, παρά τις αυστηρές κυρώσεις των ΗΠΑ , υπονομεύοντας τις προσπάθειες του Τραμπ να απομονώσει τη Μόσχα και να πιέσει τον Πούτιν για την Ουκρανία. Κατά συνέπεια, και άλλα φορτία από αυτό το εργοστάσιο θα μπορούσαν να δρομολογηθούν προς την Κίνα.

Όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στο ότι η νέα εποχή ενεργειακής διπλωματίας εξελίσσεται ραγδαία και προς το παρόν φαίνεται να καλλιεργείται το έδαφος για οξύτερες εντάσεις μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.

Πηγή: Reuters