Υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα: Ποια να αποφεύγετε και πώς να απλοποιήσετε τη διατροφή σας

Σε μια εποχή όπου τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα αποτελούν σημαντικό μέρος της διατροφής μας, η ανησυχία για τις επιπτώσεις τους στην υγεία αυξάνεται. Παρόλο που δεν υπάρχει ακόμα ένας καθολικά αποδεκτός ορισμός, οι ειδικοί συμφωνούν ότι η επεξεργασία των τροφίμων παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατροφική τους αξία – αλλά και στους κινδύνους που ενδέχεται να ενέχουν.

«Δεν υπάρχει ξεκάθαρος ορισμός για το τι είναι υπερ-επεξεργασμένο τρόφιμο», επισημαίνει ο καθηγητής διατροφής και επιστήμης τροφίμων στο Πανεπιστήμιο του Reading, Gunter Kuhnle, μιλώντας στο Euronews Health. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί επιστήμονες χρησιμοποιούν το σύστημα ταξινόμησης NOVA, που κατατάσσει τα τρόφιμα ανάλογα με το επίπεδο επεξεργασίας τους.

Σύμφωνα με αυτό το σύστημα, τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα παρασκευάζονται μέσω βιομηχανικών μεθόδων και συχνά περιλαμβάνουν πρόσθετα, ενισχυτικά γεύσης και τεχνητά συστατικά. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται προϊόντα όπως τα γλυκά δημητριακά πρωινού, τα συσκευασμένα σνακ, τα ενεργειακά ποτά, οι κατεψυγμένες πίτσες και τα instant noodles.

Πρόσφατες μελέτες έχουν συνδέσει τη συχνή κατανάλωση αυτών των τροφίμων με αυξημένο κίνδυνο για καρδιοπάθειες, διαβήτη τύπου 2, πεπτικά προβλήματα, ακόμη και πρόωρο θάνατο. Ωστόσο, οι επιστήμονες τονίζουν ότι η συσχέτιση αυτή είναι πιο περίπλοκη απ’ ό,τι φαίνεται.

«Δεν είναι όλα τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα βλαβερά», εξηγεί η διατροφολόγος Sammie Gill, εκπρόσωπος της Βρετανικής Διαιτητικής Ένωσης (BDA). «Το ζήτημα είναι συχνά η διατροφική ποιότητα και η συχνότητα κατανάλωσης, όχι απαραίτητα η ίδια η επεξεργασία».

Όπως αναφέρει, μερικά υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να είναι χρήσιμα ή πρακτικά για πολλούς ανθρώπους, εφόσον εντάσσονται σε μια συνολικά ισορροπημένη διατροφή. Ενδεικτικά, ψωμί με πρόσθετα που παρατείνουν τη φρεσκάδα του θεωρείται υπερ-επεξεργασμένο, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι είναι ανθυγιεινό.

«Είναι δύσκολο να διαχωρίσουμε στο σούπερ μάρκετ ποια προϊόντα είναι πιο υγιεινά και ποια όχι, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα», δηλώνει η Gill. «Γι’ αυτό και η απλοποίηση της διατροφής είναι συχνά πιο ρεαλιστική από την πλήρη αποφυγή αυτών των προϊόντων».

Για όσους επιθυμούν να κάνουν πιο υγιεινές επιλογές, η Gill προτείνει μικρές, πρακτικές αλλαγές. «Αντί για έτοιμες μπάρες δημητριακών, προτιμήστε νιφάδες βρώμης. Αντί για στιγμιαίο πουρέ, επιλέξτε φρέσκιες πατάτες. Αυτές οι αλλαγές μειώνουν την κατανάλωση επεξεργασμένων προσθέτων χωρίς να απαιτούν ριζικές αλλαγές στη ρουτίνα».

Επιπλέον, η Gill ενθαρρύνει τους καταναλωτές να επιλέγουν σνακ με λιγότερα συστατικά και υψηλότερη διατροφική αξία. «Τα σκέτα γιαούρτια με φρέσκα φρούτα είναι προτιμότερα από γιαούρτια με ζάχαρη και πρόσθετα. Το ίδιο ισχύει για τα δημητριακά ολικής άλεσης έναντι των γλυκών δημητριακών πρωινού».

Ιδιαίτερη σημασία δίνεται και στην πρόσληψη φυτικών ινών. Όπως τονίζει η διατροφολόγος, «οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δεν καταναλώνουν αρκετές φυτικές ίνες, κάτι που επηρεάζει την υγεία του εντέρου, αλλά και τη γενικότερη υγεία. Αναζητήστε τρόφιμα που περιέχουν τουλάχιστον 3 γραμμάρια ινών ανά 100 γραμμάρια, ώστε να συμβάλλουν ουσιαστικά στη διατροφή σας».

Η λύση, σύμφωνα με την ίδια, δεν είναι η απόλυτη αποφυγή. «Ο συνδυασμός υπερ-επεξεργασμένων με μη επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά. Αν φάτε ένα έτοιμο γεύμα, προσθέστε μια σαλάτα. Αν φάτε κατεψυγμένη πίτσα, εμπλουτίστε την με φρέσκα λαχανικά».

Το πιο σημαντικό, όμως, είναι να αποφύγουμε την εμμονή και την ενοχοποίηση. «Δεν υπάρχει λόγος να αισθανόμαστε ενοχές επειδή φάγαμε ένα κομμάτι κέικ ή μερικά μπισκότα», καταλήγει. «Αυτό που έχει σημασία είναι η συνολική ποιότητα της διατροφής μας, όχι οι περιστασιακές απολαύσεις».

Πηγή: Euronews.com