Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), με ανακοίνωσή της, απευθύνει έκκληση για την ηρεμία των εντάσεων στα σύνορα της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό το πρίσμα των σημερινών αυξανόμενων μετακινήσεων των ανθρώπων εκεί – συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο.
Η UNHCR παρακολουθεί τις εξελίξεις στην Τουρκία και στην Ελλάδα και προσφέρει την υποστήριξή της. Όπως σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, είναι σημαντικό οι αρχές να μην λάβουν μέτρα που θα μπορούσαν να αυξήσουν τα δεινά των ευάλωτων ανθρώπων.
Όλα τα κράτη έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν τα σύνορά τους και να διαχειρίζονται ακανόνιστες μετακινήσεις, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση υπερβολικής ή δυσανάλογης δύναμης και να διατηρούν συστήματα διαχείρισης των αιτημάτων ασύλου κατά τρόπο ομαλό.
Ούτε η σύμβαση του 1951 για το καθεστώς των προσφύγων, ούτε το δίκαιο των προσφύγων της ΕΕ παρέχουν οποιαδήποτε νομική βάση για την αναστολή της παραλαβής αιτήσεων ασύλου. Το άρθρο 78 -παράγραφος 3- της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ, έχει επισημανθεί από την ελληνική κυβέρνηση ως προς το θέμα αυτό, ωστόσο η διάταξη αυτή επιτρέπει τη λήψη προσωρινών μέτρων από το Συμβούλιο, κατόπιν προτάσεως της Επιτροπής και διαβουλεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε περίπτωση που ένα ή περισσότερα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης που χαρακτηρίζεται από ξαφνική εισροή υπηκόων τρίτων χωρών, ενώ δεν μπορεί να αναστείλει το διεθνώς αναγνωρισμένο δικαίωμα ασύλου και την αρχή της μη επαναπροώθησης που τονίζεται επίσης στο δίκαιο της ΕΕ. Τα πρόσωπα που εισέρχονται παράνομα στην επικράτεια ενός κράτους δεν θα πρέπει επίσης να τιμωρούνται εάν παρουσιαστούν χωρίς καθυστέρηση στις αρχές για να ζητήσουν άσυλο.
Στα σύνορα μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) συνεργάζεται με τους εθνικούς εταίρους, την Τουρκική Ερυθρά Ημισέληνο, τον IOM και την UNICEF, αξιολογώντας την κατάσταση και παρέχοντας ανθρωπιστική βοήθεια όπου χρειάζεται. Στις ομάδες συμπεριλήφθηκαν συριακοί, Αφγανοί, Ιρανοί, σουδανέζοι και άλλες εθνότητες – συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, των παιδιών και των οικογενειών, που έφθασαν σε επισφαλείς συνθήκες.
Στην Ελλάδα, οι ομάδες UNHCR ανέφεραν την άφιξη περίπου 1.200 ατόμων την 1η Μαρτίου και 2 Μαρτίου το πρωί στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος) – υψηλότερα από την πρόσφατη ημερήσια τιμή. Η Ύπατη Αρμοστεία έχει αναπληρώσει τα αποθέματα ξηρών τροφών και κουβερτών για την υποστήριξη νέων αφίξεων και επιβεβαίωσε ότι άλλοι παράγοντες έχουν και άλλα αποθέματα.
Η Ελλάδα και άλλα κράτη στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ δεν πρέπει να μείνουν μόνα τους. Απαιτούνται συνεχείς ευρωπαϊκοί πόροι, ικανότητα και αλληλεγγύη για την ενίσχυση της αντίδρασης της Ελλάδας.
Ταυτόχρονα, πρέπει να διατηρηθεί και να ενταθεί η διεθνής στήριξη προς την Τουρκία, η οποία φιλοξενεί ήδη εκατομμύρια πρόσφυγες, καθώς και άλλες χώρες που γειτνιάζουν με τη Συρία.
Ενώ η κατάσταση στα δυτικά σύνορα της Τουρκίας και η Ελλάδα και η κίνηση πολλών χιλιάδων ανθρώπων ανησυχεί, η ανθρωπιστική καταστροφή που εκδηλώνεται στη βορειοδυτική Συρία και οι τεράστιες ανθρωπιστικές ανάγκες στο Idlib για περίπου 950.000 εσωτερικά εκτοπισμένους εξακολουθούν να απαιτούν επείγουσα δράση.
