Η απόφαση του ΣτΕ γκρεμίζει ολοκληρωτικά τον νόμο Κατρούγκαλου – Επικίνδυνες παρενέργειες για τους ασφαλισμένους
Δραματικές αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα δρομολογεί η απόφαση του ΣτΕ που κηρύσσει αντισυνταγματικές την πλειοψηφία των διατάξεων του νόμου Κατρούγκαλου.
Η απόφαση ανοίγει τον δρόμο για διεκδίκηση αναδρομικών δέκα μηνών για την πλειοψηφία των συνταξιούχων αλλά παράλληλα κατεδαφίζει ένα υγιές σύστημα με απρόβλεπτες συνέπειες για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Στην ουσία η απόφαση του ΣτΕ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως όχημα από την κυβέρνηση προκειμένου να στήσει ένα δικό της ασφαλιστικό σύστημα το οποίο μπορεί να φέρει δραματικές ανατροπές για τους ασφαλισμένους.
Αντισυνταγματικό έκρινε το ΣτΕ, σχεδόν το 90% των διατάξεων του νόμου Κατρούγκαλου. Μετά από σχεδόν 32 μήνες τελικά θα χρειαστεί νέος ασφαλιστικός νόμος από την κυβέρνηση, που θα έχει σημαντικές αλλαγές στα ποσά των συντάξεων, αλλά και των εισφορών, ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Από τον ασφαλιστικό νόμο κρίθηκαν σύμφωνα με το Σύνταγμα η ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων στον ΕΦΚΑ, άρα αυτό δεν χρειάζεται να αλλάξει, όπως και η βάση επανυπολογισμού των συντάξεων που είναι η 31η Δεκεμβρίου 2014.
Από την άλλη πλευρά, το Συμβούλιο, υπό την αντιπρόεδρο του Ανώτατου Δικαστηρίου Μαίρη Σαρπ έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις για τις εισφορές των αυτοαπασχολουμένων, Αγροτών και Ελεύθερων Επαγγελματιών, οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις που κόπηκαν άνω των 1.300 ευρώ ενώ κρίθηκε αντισυνταγματικό και το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων κυρίως για τις μεγάλες συντάξεις. Πάραυτα, δεν δίνει αναδρομικότητα στις αποφάσεις του καθώς η ισχύς των αποφάσεων του ΣτΕ δεν έχουν αναδρομική εφαρμογή και η ισχύς τους αρχίζει από σήμερα, από την έκδοση των αποφάσεων.
Το Συμβούλιο, δημοσιοποίησε εχθές πέντε αποφάσεις που αφορούν το νόμο Κατρούγκαλου (4387/16). Αφορούν την αναπλήρωση των συντάξεων, τον ΕΦΚΑ (όλα τα Ταμεία σε ένα), τις επικουρικές συντάξεις και τα μπλοκάκια.
Βρούτσης: Πρόχειρος ο νόμος Κατρούγκαλου
Σε δήλωσή του, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης τόνισε ότι στο Υπουργείο εξετάζουν με ιδιαίτερη προσοχή τα αποσπάσματα των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας, αναμένοντας την δημοσίευση των τελικών κειμένων.
Από τα κείμενα που δόθηκαν στην δημοσιότητα, λέει ότι «είναι προφανής η προχειρότητα και η ιδεοληπτική προσέγγιση με τις οποίες νομοθέτησε η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ». Ακόμη περισσότερο, επισημαίνει ότι αυτές οι δικαστικές αποφάσεις «επιβεβαιώνουν την δίκαιη κριτική μας για την έλλειψη ανταποδοτικότητας και την προφανή δυσαναλογία εισφορών-παροχών του ασφαλιστικού νόμου ν.4387/16, για την απουσία της απαραίτητης αναλογιστικής μελέτης για την επικουρική ασφάλιση καθώς επίσης, και για το ύψος και τον προβληματικό τρόπο υπολογισμού των εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων και των αγροτών».
Τώρα, Υπουργείο και συνολικά η κυβέρνηση, προετοιμάζονται, «ώστε να οικοδομήσουμε πάνω στις αποφάσεις της Δικαιοσύνης ένα δίκαιο, βιώσιμο και ανταποδοτικό ασφαλιστικό σύστημα».
Αχτσιόγλου: Το ΣτΕ δικαίωσε θεμελιώδεις επιλογές του νόμου
Από την άλλη πλευρά, η βουλευτής Επικρατείας και τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ Έφη Αχτσιόγλου, σε δήλωσή της, τονίζει ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας αποδέχθηκε την ουσία της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή την ίδρυση του ΕΦΚΑ και την ύπαρξη ενός ταμείου με ενιαίους κανόνες για όλους ως σύμφωνη με τις αρχές της ισότητας και της αναλογικότητας.
Επίσης, τονίζει ότι με σχετική απόφαση, «δικαίωσε θεμελιώδεις νομικές επιλογές του νόμου 4387/2016, όπως αυτή του επανυπολογισμού των συντάξεων και επιβεβαίωσε ότι η αναμόρφωση του συστήματος έγινε σύμφωνα με τις αρχές του Συντάγματος. Στον αντίποδα η πρώην υπουργός Εργασίας αναφέρει ότι είναι «προβληματικό ότι για έναν τυπικό λόγο, που αφορά την απουσία του τύπου της αναλογιστικής μελέτης για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του ΕΤΕΑΕΠ, η πλειοψηφία έκρινε αντισυνταγματικό τον τρόπο υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων, τη στιγμή μάλιστα που υπήρχαν οι αναλογιστικές προβολές που παρείχαν όλα τα απαραίτητα οικονομικά στοιχεία και τεκμηριώσεις για τη συνολική οικονομική κατάσταση του φορέα και την εξέλιξή του όπως ορθά επισημαίνει η ισχυρότατη μειοψηφία του δικαστηρίου. Τούτη η κατά το δικαστήριο έλλειψη, βέβαια, μπορεί εύκολα να διορθωθεί με την προσκόμιση της σχετικής αναλογιστικής μελέτης από την παρούσα κυβέρνηση».
Ως «εξαιρετικά προβληματική» χαρακτηρίζει η κυρία Αχτσιόγλου την απόφαση του ΣτΕ αναφορικά με το όριο προστασίας των 1300 ευρώ ως άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης που είχε νομοθετηθεί προκειμένου να μην υποστούν μειώσεις όσοι λαμβάνουν χαμηλά ποσά συντάξεων. Πρόκειται για μια κρίση ταξικά μεροληπτική εις βάρος των αδυνάμων. Στη συνέχεια προσθέτει ότι είναι εξίσου προβληματική εις βάρος των αδυνάμων θεωρούμε την κρίση του δικαστηρίου που βρίσκει αντισυνταγματική την αντίστροφη προοδευτικότητα που έχουν τα ποσοστά αναπλήρωσης προκειμένου ακριβώς να εξασφαλίζονται ικανοποιητικές συντάξεις σε ασφαλισμένους με χαμηλές αποδοχές και ασταθή εργασιακό βίο.
Τέλος, ξεκαθαρίζει ότι «αυτό που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συμβεί είναι με αφορμή τις επιμέρους κρίσεις η σημερινή κυβέρνηση να προσπαθήσει να δικαιολογήσει την εφαρμογή ενός συστήματος ιδιωτικοποίησης της επικουρικής ασφάλισης και περικοπών στις συντάξεις».
ΟΕΕ: Τρανή δικαίωση η απόφαση του ΣτΕ
«Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας αποτελεί την πιο τρανή δικαίωση για το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδος», δήλωσε ο Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Κωνσταντίνος Κόλλιας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η απόφαση, αυτή αποτελεί την πιο τρανή δικαίωση για το σύνολο των ελευθέρων επαγγελματιών της χώρας, οι οποίοι συνέχισαν να δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, με ζημιές, αφού ο κεφαλικός αυτός φόρος οδήγησε σε πλήρη εξαΰλωση όχι μόνο των κερδών, αλλά και πολύ μεγάλου μέρους του τζίρου τους.
Τέλος, επισημαίνει ότι «το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος δηλώνει έτοιμο να συνεργαστεί με την κυβέρνηση, ώστε να δοθεί η καλύτερη δυνατή λύση, στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται μετά από αυτή την απόφαση».
Έρχονται αλλαγές για 2.750.000 συνταξιούχους
Οι αποφάσεις αφορούν συνταξιούχους οι οποίοι έχουν υποστεί περικοπές των συντάξεων τους.
Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε, κατά πλειοψηφία, συνταγματικό τον ενιαίο ασφαλιστικό φορέα ΕΦΚΑ και την υπαγωγή σε αυτόν του συνόλου των ασφαλισμένων, εργαζομένων και συνταξιούχων. Με αυτόν τον τρόπο, απέρριψε τις προσφυγές των δημοσίων υπαλλήλων που είχαν ζητήσει να μείνουν εκτός ΕΦΚΑ λόγω ειδικής σχέσης με το κράτος.
Παράλληλα, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες σε σύγκριση με τους μισθωτούς απασχολούμενους. Δηλαδή έκρινε αντισυνταγματικό το όριο του 20% των εισφορών που προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου, ενώ για τους μισθωτούς το ανάλογο ποσοστό είναι 6% και το υπόλοιπο καλύπτεται από τον εργοδότη.
Για το θέμα του επανυπολογισμού, το ΣτΕ έκρινε συνταγματικό κατά οριακή πλειοψηφία 13 υπέρ έναντι 12 ψήφων τη διάταξη που ορίζει ως βάση για τον επανυπολογισμό των συντάξεων την 31η Δεκεμβρίου του 2014.
Με απόφασή του, το Συμβούλιο της Επικρατείας βάζει τέλος και στους ασφαλισμένους πολλών ταχυτήτων. Έκρινε ότι στον νόμο Κατρούγκαλου υπάγονται όλοι και οι παλιοί και οι μελλοντικοί απασχολούμενοι. Ανεξάρτητα από το πότε ξεκίνησαν να εργάζονται. Αυτό κρίθηκε στη λογική ότι όλοι πρέπει να επωμιστούν το βάρος για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, στο πλαίσιο της αλληλεγγύης των γενεών και λοιπά.
Αυτή η απόφαση δεν φέρνει μεγάλες αλλαγές, όμως για τις επικουρικές συντάξεις για τις οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι σχετικές διατάξεις, η πολιτεία οφείλει άμεσα να νομοθετήσει εκ νέου. Αυτό σημαίνει ότι κρίνονται αντισυνταγματικές και ακυρώνονται οι αποφάσεις για τις επικουρικές και για τις παλιές και μελλοντικές.
Αντισυνταγματική κρίθηκε και η διάταξη για τον υπολογισμό των επικουρικών συντάξεων ειδικότερα κρίθηκε αντισυνταγματική η περικοπή των επικουρικών συντάξεων άνω των 1.300 ευρώ, καθώς αντίκεινται στην συνταγματική αρχή της ισότητας και της αναλογικότητας. Συγκεκριμένα, τα 1.300 ευρώ υπολογίζονται ως μεικτά. Δηλαδή κύρια σύνταξη, επικουρική, εισφορά αλληλεγγύης, προ φόρων και λοιπά.
Τέλος, το ΣτΕ έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματικό το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων κυρίως για τις μεγάλες συντάξεις και τους συνταξιούχους που έχουν πολλά χρόνια εργαστεί, ειδικότερα το ανώτατο πλαφόν αναπλήρωσης 46,8% για 42 χρόνια ασφάλισης.
