Αν ο πρωην υπουργός Οικονομικών είχε (εφόσον το επέτρεπε, βέβαια, ο άκρατος ναρκισσισμός του), μεταξύ άλλων, εντρυφήσει στο διπλωματικό έργο του Ελευθερίου Βενιζέλου, ίσως να είχε, τουλάχιστον, αποκτήσει μεγαλύτερη αυτεπίγνωση.
Θα είχε, έτσι, αντιληφθεί πως το μέγιστο «λάθος» του (όπως δε έχει προσφυώς λεχθεί, στο πεδίο της διαχείρισης των εθνικών μας θεμάτων, το λάθος είναι κάτι παραπάνω από Εγκλημα), έγκειται στο ότι δεν ακολούθησε τη βασική αρχή του μεγάλου Κρητικού πολιτικού, στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, αυτή του «σταθμισμένου ρίσκου» (βλέπε, σχετικά το, βασισμένο στη διδακτορική του διατριβή, βιβλίο του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, για την «Εξωτερική Πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου, την περίοδο 1928-1932»). Βάσει αυτής της αρχής, μια ενεργητική εξωτερική πολιτική, περιέχει εκ των πραγμάτων και κάποια ανάληψη Ρίσκου, αλλά με εξαιρετικά προσεκτική στάθμιση όλων των δεδομένων, προπάντων δε την οικοδόμηση ισχυρών συμμαχιών. Εφαρμόζοντας αυτή την αρχή, ο «επαναστάτης του Θερίσου», κατάφερε να διπλασιάσει τα σύνορα της χώρας, στους δύο Βαλκανικούς πολέμους (1912-13), αλλά και να αποκτήσει πρόσβαση στη Θράκη και τη Μικρά Ασία, με τη Συνθήκη των Σεβρών (1920). Τη μοναδική, ίσως, φορά, που ο μεγάλος Κρητικός, παραβίασε αυτή την αρχή, υπερβαίνοντας τις συμμαχικές δεσμεύσεις και παραβλέποντας ή παραγνωρίζοντας τα διεθνή δεδομένα, οδηγηθήκαμε στη Μικρασιατική Καταστροφή.
Φαίνεται πως ο πρώην υπουργός Οικονομικών, αν κάτι, έστω και δια της τεθλασμένης, «διδάχθηκε» από το παράδειγμα του Ελευθερίου Βενιζέλου, είναι η Εξαίρεση και όχι ο Κανόνας, στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής του. Αυτό είναι το πιο οδυνηρό συμπέρασμα, από την τελευταία (γιατί έχουν προηγηθεί και πλείστες άλλες) εξιστόρηση του, για την εξάμηνη «διαπραγμάτευση» που διεξήγαγε. Στην προκειμένη, μάλιστα, περίπτωση, ο κος. Βαρουφάκης δεν είναι καν σε θέση να επικαλείται λανθασμένη εκτίμηση της διεθνούς κατάστασης και των διαμορφωμένων συσχετισμών. Ιδιαίτερα το, πιο ενδιαφέρον κατά τη γνώμη μας, σημείο της αφήγησης του, που αφορά την πιθανή βοήθεια από την Κίνα και τη ματαίωση της, αποκαλύπτει, ακριβώς, ότι, ο κατ` εξοχήν υπεύθυνος για το «εξάμηνο έπος», είχε πλήρη επίγνωση, πως, ούτε εναλλακτική λύση υπήρχε, αλλά ούτε καν η υποψία κάποιου φιλικού μετώπου, εντός της Ευρωζώνης, όπως κατέδειξε και η εξιστόρηση των δραματικών γεγονότων της Ρίγας.
Όπως γνώριζε, επίσης, πέραν πάσης αμφιβολίας, πλέον, ότι θα έκλειναν οι τράπεζες. Αρα ήξερε ότι η ρήξη, στις συνθήκες εκείνες, θα οδηγούσε τη χώρα, είτε «στα βράχια», είτε στη συνθηκολόγηση…
