Χρόνια τώρα διαμαρτύρομαι καὶ ἐξεγείρομαι γιὰ τὴν ἔκπτωση τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας καὶ γραφῆς στὸν τόπο ποὺ γεννήθηκαν. Εἶναι ἀπαράδεκτη ἡ εἰκόνα ποὺ παρουσιάζουμε σὰν λαὸς καὶ χώρα. Ἡ ἑλληνικὴ γραφὴ, ἡ ἀρχαιότερη καὶ ἡ εὐγενέστερη γραφὴ τοῦ δυτικοῦ κόσμου, ἡ γραφὴ ἀπὸ τὴν ὁποία γεννήθηκαν τόσο ἡ λατινικὴ ὅσο καὶ ἡ σλαβικὴ, περιφρονεῖται ἀπὸ τὸ λαὸ ποὺ ἔπρεπε νὰ τὴν περιφρουρεῖ καὶ νὰ τὴν ἔχει «σὰν φῶς καὶ μάτια του». Περιφρονεῖται ἡ γλῶσσα μὲ τὴν ὁποία ἐκφράστηκαν τὰ μεγαλύτερα πνευματικὰ κεφάλαια τῆς ἀνθρωπότητας. Ἄς περιοριστοῦμε μόνο στὰ Ὁμηρικὰ Ἔπη καὶ στὰ Εὐαγγέλια. Δυστυχῶς, ἡ πολιτεία, ἀντὶ νὰ βάλει φραγμὸ σὲ αὐτὸ τὸ γλωσσικὸ ἐκτραχηλισμὸ, ἀδιαφορεῖ, γιὰ νὰ μὴν ποῦμε ὅτι συναινεῖ. Ὡστόσο, ὑπάρχουν ἑστίες ἀντιστάσεως. Ἑστίες ποὺ, ὅσο κι ἄν εἶναι μικρὲς, θερμαίνουν κάπως τὶς ψυχὲς καὶ διεγείρουν τὶς κοιμισμένες συνειδήσεις. Ἕνα περιοδικὸ ἀπὸ τὴ Λέσβο ποὺ ἐπιγράφεται «ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ» προσφέρει ἕνα καλὸ παράδειγμα, ποὺ εἶναι συνάμα καὶ μήνυμα ἐλπίδας, ὅτι δὲν χάθηκε ἡ μάχη γιὰ τὴ σωτηρία τῆς γλώσσας μας. Τὸ περιοδικὸ ἐκδίδεται ἀπὸ τὸ Σύλλογο Μικρασιατῶν Σκάλας Λουτρῶν Λέσβου «Τὸ Δελφίνι» καὶ ἀποστέλλεται κάθε Χριστούγεννα στὰ μέλη ἤ στοὺς φίλους τοῦ Συλλόγου. Ἐδῶ καὶ μερικὰ χρόνια ἀποστέλλεται καὶ σὲ μένα. Φέτος, κοντὰ στὰ τόσα τερπνὰ καὶ σπουδαῖα τοῦ περιοδικοῦ, ξεχώρισα κάτι ἐκλεκτὸ καὶ τὸ προσφέρω καὶ στοὺς φίλους ἀναγνῶστες ποὺ θαρρῶ ὅτι θὰ τὸ ἐκτιμήσουν ἰδιαίτερα. Πρόκειται γιὰ ἕνα μικρὸ κείμενο ποὺ εἶχε τὸν ἐλπιδοφόρο τίτλο:
ΔΙΑΔΩΣΤΕ ΚΑΙ ΣΩΣΤΕ
ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Μὲ ἄλλα λόγια τὸ περιοδικὸ καλεῖ ὄχι ἀλλοδαποὺς ἀλλὰ (ἄκουσον! ἄκουσον!) τοὺς Ἕλληνες νὰ διαδώσουν στοὺς ἄλλους Ἕλληνες καὶ νὰ σώσουν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα! Σὲ αὐτὸ τὸ σημεῖο μᾶς ἔφεραν ὁ μιμητισμὸς, ὁ πιθηκισμὸς καὶ ἡ ξενομανία. Ἀλλὰ ἄς ἀκούσουμε τὴν ἔκκληση τοῦ περιοδικοῦ:
«Γιατὶ δὲν χρησιμοποιοῦμε ἑλληνικὲς λέξεις; Ἔχουμε τόσο ὡραία καὶ πλούσια γλῶσσα, ποὺ εἶναι ἀπορίας ἄξιον γιατὶ συνήθως χρησιμοποιοῦμε ξένες λέξεις καὶ ἐκφράσεις στὸ καθημερινὸ μας λεξιλόγιο. (Γιατὶ ἔχει ἐπικρατήσει ἡ ἰδεοληψία –καὶ ἀπὸ τοὺς δύο συνομιλητὲς– πὼς ἄν μεταχειριστοῦν τὴν ξένη λέξη θὰ προκαλέσουν καλύτερη ἐντύπωση καὶ ὁ λόγος τους θὰ γίνει πιὸ πειστικὸς; Πρόκεται ἆραγε γιὰ σύμπλεγμα κατωτερότητας;).
Θεωροῦμε ἐκσυχρονισμὸ τὴν καθημερινὴ μας συνεννόηση σὲ ἀμερικανο-ελληνικὰ ἤ γαλλο-ελληνικὰ κλπ., διεκδικώντας παγκόσμια πρωτοτυπία.
Ποιὸς ἄλλος λαὸς (τοῦ ὁποίου ἡ γλῶσσα διδὰσκεται σὲ σχολεῖα καὶ πανεπιστήμια τοῦ ἐξωτερικοῦ) προσπαθεῖ νὰ ἐξαφανίσει τὸν γλωσσικὸ του πλοῦτο;
Καὶ σ’ αὐτὸ (δυστυχῶς) εἴμαστε οἱ μοναδικοί… Προτιμοῦμε, γιὰ παράδειγμα, νὰ λέμε (καὶ τὸ χειρότερο, νὰ γράφουμε!):
Πρεστίζ ἀντί κῦρος
Καριέρα ἀντί σταδιοδρομία
Ἴματζ ἀντὶ εἰκόνα
Σαμποτὰζ ἀντὶ δολιοφθορὰ
Γκλάμουρ ἀντὶ αἴγλη/λάμψη
Μίτινγκ ἀντὶ συνάντηση
Κούλ ἀντὶ ψύχραιμος
Τίμ ἀντὶ ὁμάδα
Πρότζεκτ ἀντὶ σχέδιο/μελέτη
Ντιζάιν ἀντὶ σχέδιο
Τάιμινγκ ἀντὶ συγχρονισμὸς
Σπόνσορας ἀντὶ χρηματοδότης/χορηγὸς
Τσεκάρω ἀντὶ ἐλέγχω
Μοντάρω ἀντὶ συναρμολογῶ
Ρισκάρω ἀντὶ διακινδυνεύω
Σνομπάρω ἀντὶ περιφρονῶ/ὑποτιμῶ
Ὑπάρχουν ἑκατοντάδες παραδείγματα σὰν κι αὐτά. Τόσες ὑπέροχες ἑλληνικὲς λέξεις μένουν στὰ γλωσσικὰ ἑρμάρια (ντουλάπια), γιατὶ ξεχάσαμε (κάποιοι ἴσως δὲν ἔμαθαν ποτὲ), πὼς καὶ ποῦ νὰ τὶς χρησιμοποιοῦμε γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὰ νοήματα ὅπως πρέπει…
Δυστυχῶς τὸ ἁρμόδιο Ἑλληνικὸ Ὑπουργεῖο, μαζί μὲ τὸ “Παιδαγωγικὸ Ἰνστιτοῦτο”, ὄχι μόνο δὲν ἐνδιαφέρονται γιὰ τὴ διατήρηση, μὲ τὴν κατἀλληλη διδασκαλία τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσας, ἀλλὰ κάνουν τὰ πάντα γιὰ τὴ διάβρωσὴ της».
Προσυπογράφω καὶ εὔχομαι τέτοια ἐλπιδοφόρα μηνύματα νὰ ἔλθουν ἀπὸ παντοῦ. Τὴ γλῶσσα του κάθε λαὸς τὴ σώζει μοναχὸς του.
