Το αντι-Τραμπ Κίνημα και ο κορωνοϊός κρίνουν το αποτ

Του Σπύρου Σουρμελίδη από την Κυριακάτικη Kontranews

Λίγα 24ωρα έμειναν για να μάθουμε το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, για να ξέρουμε αν ο Ντόναλντ Τραμπ θα παραμείνει ακόμα 4 χρό­νια στον Λευκό Οίκο ή αν θα επι­στρέψει ο πρώην αντιπρόεδρος επί Ομπάμα, Τζο Μπάιντεν, αυτή τη φορά ως Πρόεδρος.

Οι έρευνες (δημοσκοπήσεις, ανα­λύσεις κ.λπ.) δείχνουν ότι ο Μπάι­ντεν έχει ένα σημαντικό προβάδι­σμα 9%-12%, σε ότι αφορά και τις ψήφους (το ποσοστό σε παναμερι­κανικό επίπεδο), αλλά και τους εκλέ­κτορες, που είναι και το καθοριστικό. Ακόμα και το δίκτυο FOX, παρουσιά­ζει στοιχεία που δείχνουν τον Μπάι­ντεν νικητή, να έχει ήδη εξασφαλίσει τους 270 εκλέκτορες. Ομως θα περι­μένουμε να δούμε το αποτέλεσμα.

Την τελευταία εβδομάδα ο Τζο Μπάιντεν φαίνεται ότι έχει διασφα­λίσει ήδη 279 έως 290 εκλέκτορες, από τους 538 συνολικά (Ο νικητής χρειάζεται το λιγότερο 270 εκλέκτο­ρες). Αντιθέτως, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει 163 εκλέκτορες, ενώ 85 ακόμα εκλέκτορες βρίσκονται στην αδιευκρί­νιστη ζώνη (δηλαδή δεν έχει φανεί από τις δημοσκοπήσεις σε ποιον θα καταλήξουν). Ακόμα όμως και αν ο Τραμπ κερδίσει και τους 85, και πάλι θα έχει απλώς 248 εκλέκτορες, δηλα­δή δεν μπορεί να κερδίσει.

Γιατί όμως λέμε ότι είναι παρα­κινδυνευμένες οι πρόωρες προβλέ­ψεις; Πρώτον, γιατί η εμπειρία των εκλογών του 2016 έδειξε ότι οι έρευ­νες μπορεί να κάνουν λάθος. Και δεύ­τερον, γιατί ο διχασμός στις ΗΠΑ είναι τόσο μεγάλος που δημιουργεί φανατικά στρατόπεδα. Αν ο Τραμπ δεν είχε κάνει τόσα πολλά και τόσο μεγάλα λάθη στην διαχείριση του κορωνοϊού, μπορεί και να ήταν ο νικητής. Υπάρχει και ένας ακόμα λόγος. Ο διχασμός μέσα στο ίδιο το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Φαίνεται αυτό στη μάχη που γίνεται στην Πολι­τεία τους Τέξας, στην οποία παραδο­σιακά κερδίζουν (για πάνω από 100 χρόνια) οι Ρεπουμπλικάνοι. Αυτή τη φορά υπάρχει ένα μικρό ενδεχόμε­νο να κερδίσουν οι Δημοκρατικοί ή καλύτερα να χάσουν οι Ρεπουμπλι­κάνοι, γιατί η ισχυρή πολιτικά οικο­γένεια Μπους (που ελέγχει το Τέξας) είναι απέναντι στον Τραμπ και δεν θέλει την επανεκλογή του. Ετσι το προβάδισμα του Τραμπ στο Τέξας είναι πολύ μικρό (± 2%) στα όρια του στατιστικού λάθους. Δεν απο­κλείεται λοιπόν, για πρώτη φορά από το 1908 οι Δημοκρατικοί να κερδί­σουν στο Τέξας, το οποίο δίνει 38 εκλέκτορες.

Υπάρχουν όμως και οι αριθμοί, που δείχνουν το πόσο ευάλωτες είναι οι δημοσκοπήσεις.

Ο Τραμπ όπως είπαμε, έχει δια­σφαλίσει 163 εκλέκτορες, όμως οι 38 του Τέξας δεν έχουν ακόμα δια­σφαλιστεί, αν και προηγείται και στο Τέξας.. Αρα η σταθερή βάση του είναι 125 εκλέκτορες.

Ο αντίπαλος του Τζο Μπάιντεν έχει σταθερή βάση 212 εκλέκτορες. Εξασφαλίζει ακόμα 67 (σύνολο 279), οι οποίοι όμως μπορεί και να μετακι­νηθούν την τελευταία στιγμή, ή του­λάχιστον κάποιοι από αυτούς.

Οι σκληροί πυρήνες λοιπόν, ήταν την τελευταία εβδομάδα, 212 για τον Μπάιντεν που προηγείται και 125 για τον Τραμπ.

Οι κρίσιμες Πολιτείες

Δέκα εταιρείες στις έρευνές τους δίνουν νικητή τον Μπάιντεν, με δια­φορές στα ποσοστά από 9%-12%. Ομως σημασία έχει η μάχη για τις Πολιτείες, δηλαδή για τους εκλέ­κτορες.

Οι κρίσιμες Πολιτείες την τελευ­ταία εβδομάδα ήταν η Φλόριντα, η Τζώρτζια, η Βόρεια Καρολίνα, το Οχάιο και η Αϊόβα. Είναι όμως κρι­σιμότερη όλων των Τέξας, το οποίο φαίνεται να κερδίζει οριακά ο Τραμπ. Αν το χάσει, όλα τα υπόλοιπα δεν έχουν σημασία.

Για πολλούς ερευνητές 10 είναι οι καθοριστικές Πολιτείες, με δεδομένο ότι σε κάποιες Πολιτείες τα πράγμα­τα είναι πολύ εμφανή (δηλαδή δεν μπορεί να ανατραπεί το αποτέλε­σμα), είτε υπέρ του Μπάιντεν, είτε υπέρ του Τραμπ: Φλόριντα, Πενσυλ­βάνια, Βόρεια Καρολίνα, Ουισκόν­σιν, Μίσιγκαν, Αριζόνα, Οχάιο, Αϊό­βα, Τζώρτζια και Τέξας.

Το ενδιαφέρον των ψηφοφόρων φαίνεται να είναι μεγάλο, έχουν ήδη ψηφίσει μερικά εκατομμύρια Αμε­ρικανοί, είτε δια ζώσης είτε με επι­στολή.

Το αμερικανικό σύστημα των εκλεκτόρων

Το εκλογικό σύστημα στις ΗΠΑ είναι αρκετά πολύπλοκο. Ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν εκλέγεται απευθείας από το λαό, αλλά από το Σώμα των Εκλεκτόρων. Κάθε μία από τις 50 Πολιτείες έχει έναν προκαθορισμένο αριθμό εκλεκτόρων, ανάλογα με το πληθυσμι­ακό μέγεθος της Πολιτείας. Πρακτικά οι Αμε­ρικανοί πολίτες δεν ψηφίζουν Πρόεδρο αλλά προεδρικό εκλέκτορα. Ο οποίος φυσικά δηλώ­νει ποιόν υποψήφιο στηρίζει και εκπροσωπεί (σσ: Η ιδιομορφία είναι ότι ο εκλέκτορας ακό­μα και την τελευταία στιγμή έχει το δικαίωμα να αλλάξει στρατόπεδο, ανεξαρτήτως της εντο­λής που έχει λάβει από τους ψηφοφόρους).

Ο συνολικός αριθμός των εκλεκτόρων είναι 538, όσα και τα μέλη του Κογκρέσου. Άρα, αυτός που θα εκλεγεί χρειάζεται 270 εκλέκτο­ρες. Η κάθε Πολιτεία δεν εκλέγει ίσο αριθμό εκλεκτόρων, αλλά βάσει του πληθυσμού της. Έτσι η Καλιφόρνια π.χ. έχει 55 εκλέκτορες, το Τέξας 38, αλλά το Μέιν 3, το Νιου Χαμσά­ιρ 3 κο.κ. Όποιος υποψήφιος έρθει πρώτος στην κάθε συγκεκριμένη Πολιτεία έστω και κατά μία ψήφο, παίρνει το σύνολο των εκλε­κτόρων. Έτσι π.χ. οι Δημοκρατικοί που κερδί­ζουν παραδοσιακά στην Καλιφόρνια παίρνουν και τους 55 εκλέκτορες, όπως οι Ρεπουμπλι­κάνοι στο Τέξας που παίρνουν και τους 38.

Δηλαδή εφαρμόζεται το πλειοψηφικό σύστημα για την εκλογή των εκλεκτόρων. Γι’ αυτό και βλέπουμε την αντίφαση, ο νικητής να έχει πάρει λιγότερα εκατομμύρια ψήφων από τον δεύτερο, αλλά εκλέγεται γιατί έχει πάρει περισσότερους εκλέκτορες. Ο Αλ Γκορ το 2000, αν και συγκέντρωσε μισό εκατομμύ­ριο περισσότερες ψήφους από τον Μπους, δεν έγινε Πρόεδρος, γιατί ο Μπους είχε περισσό­τερους εκλέκτορες. Το ίδιο έγινε και το 2016. Ενώ η Κλίντον συγκέντρωσε κοντά δύο εκατομ­μύρια περισσότερες ψήφους από τον Τραμπ, ο Τραμπ έγινε Πρόεδρος. Οι Γκορ και Κλίντον κέρδιζαν μεγάλες Πολιτείες (π.χ. Καλιφόρνια των, 40 εκατομμυρίων), αλλά επειδή έχαναν σε πολλές μικρές είχαν λιγότερους συνολικά εκλέκτορες.

Το σύστημα αυτό συσπειρώνει τους εκλο­γείς μόνο στους δύο πρώτους υποψηφίους, μια και ο τρίτος είναι σχεδόν αδύνατο να επι­κρατήσει. Η συμμετοχή στις εκλογές δεν είναι υποχρεωτική, γι’ αυτό και βλέπουμε τεράστιες κινητοποιήσεις, που απαιτούν εκατοντάδες εκα­τομμύρια δολάρια. Στόχος είναι να πειστούν οι ψηφοφόροι να πάνε στην κάλπη υπέρ του ενός ή του άλλου υποψηφίου.

Όταν συγκροτήθηκαν σε ενιαίο κράτος οι Ηνωμένες Πολιτείες μετά την Αμερικανική Επανάσταση του 1776, η κάθε Πολιτεία δια­φύλασσε με πείσμα τα δικαιώματά της στην Ομοσπονδία. Οι συντάκτες του Συντάγματος του 1787 απέρριψαν ως λύση την εκλογή του Προέδρου από το Κογκρέσο –όπως γίνεται π.χ. στην Ελλάδα– επικαλούμενοι την αρχή διάκρι­σης των εξουσιών. Η αρχική ιδέα ήταν ότι το Σώμα των Εκλεκτόρων θα απαρτιζόταν μόνο από τους επιφανείς πολίτες τού κάθε συστατι­κού κράτους της Ομοσπονδίας. Αυτό θεωρεί­ται σήμερα το μεγαλύτερο μειονέκτημα του συστήματος, γιατί ο Πρόεδρος δεν εκλέγεται απευθείας από το λαό, αλλά από τους «επιφα­νείς πολίτες» που στην συνέχεια δεν είναι επι­φανείς αλλά απλώς εκλέκτορες, αν και πρέπει να είναι πρόσωπα που διαθέτουν κάποια επιρ­ροή σε τοπικό επίπεδο.

Το κίνημα εναντίον του Τραμπ

Ο Ντόναλντ Τραμπ που εξελέγη το 2016 με αντίπαλο την Χίλαρυ Κλίντον, είναι πράγ­ματι ένας ιδιόρρυθμος πολιτικός. Ίσως και να είναι αυτός ο λόγος που πέτυχε να εκλεγεί, σε μια εποχή που οι ΗΠΑ βίωναν τα απόνερα της κρίσης του 2008-2009, αλλά και της πολύ μεγάλης οικονομικής πίεσης από την Κίνα. Η θέση του Τραμπ «Πρώτα η Αμερική» συγκίνη­σε εκατομμύρια ψηφοφόρους. Το ίδιο και η αντιπαράθεση του με την Κίνα και με την Γερ­μανία, λόγω των θέσεων εργασίας. Ο Τραμπ έβαλε δασμούς στους εμπορικούς ανταγωνι­στές των αμερικανικών προϊόντων, καταφέρ­θηκε κατά των μεταναστών (υπονοώντας ότι παίρνουν θέσεις εργασίας από τους Αμερικα­νούς). Πήρε σκληρές θέσεις και για διάφορα κοινωνικά ζητήματα, όπως το δικαίωμα στην οπλοχρησία, οι αμβλώσεις, η αστυνομική βία… Ολα αυτά στήριξαν την δημοτικότητά του, του­λάχιστον του εξασφάλισαν την διατήρηση των ποσοστών του. Αρνήθηκε όμως να συνεχίσει και την πολιτική Ομπάμα στα θέματα υγείας και ασφάλισης, θέμα οξύ για την αμερικανική κοινωνία. Και αυτό ήταν το πρώτο θέμα που τον έφερνε σε αντίθεση με πολλά εκατομμύρια Αμερικανών. Ηρθε όμως το θέμα του κορω­νοϊού, το οποίο όμως διαχειρίστηκε άτσαλα. Αυτό, σε συνδυασμό με το θέμα της Υγείας, έγι­νε ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα. Και έτσι η εκλογική μάχη έγινε ντέρμπι.

Στην ισχυρή Αμερική δεν υπάρχει βασι­κή κάλυψη ιατρική για εκατομμύρια πολίτες. Η κρίση του κορωνοϊού ανέδειξε το μεγαλύτε­ρο πρόβλημα της Αμερικής. Το πόσο εύκολα μπορείς να μείνεις άνεργος και να τα χάσεις όλα. Η «αυτοκρατορία» γεννούσε πάντα εκα­τομμύρια δουλειές κάθε χρόνο. Τα τελευταία χρόνια όμως, η άνοδος των νέων οικονομι­κών δυνάμεων (Κίνα, Ινδία κ.ά.) δημιουργεί κρίσεις οι οποίες δεν μπορούν πλέον να κρυ­φτούν. Η ανεργία αυξάνεται και τα κόλπα του Τραμπ μόνο περιστασιακά έκρυψαν τις μεγά­λες παθογένειες. Πολλές αμερικανικές Πολι­τείες δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της κοινωνίας. Οι ανισότητες ήταν πάντα μεγά­λες στις ΗΠΑ, αλλά τώρα πια και έχουν γίνει μεγαλύτερες, και οι ασθενέστερες τάξεις δεν βρίσκουν με την ίδια ευκολία δουλειά. Η ανα­σφάλεια έχει φέρει μίσος και διχασμό. Γι’ αυτό και οι διακηρύξεις του Τραμπ για τους μετανά­στες, για κάθε ξένο (ακόμα και φοιτητές) είναι δημοφιλείς. Όλοι αυτοί παίρνουν τις δουλειές των Αμερικανών και είναι φορείς… τρομο­κρατικών ιδεών.

Οι Αμερικανοί -λέει ο Τραμπ- πληρώνουν τους Ευρωπαίους, ειδικά τους Γερμανούς, συντηρούν το ΝΑΤΟ, πληρώνουν στρατό στην Μέση Ανατολή και στην Αφρική για την ασφά­λεια των άλλων. Ολα αυτά έχουν απήχηση σε ένα σημαντικό τμήμα των Αμερικανών πολι­τών. Ο Τραμπ κέρδισε άλλωστε με το σύνθημα «Πρώτα η Αμερική» (America First).

Αυτό όμως το σύνθημα έδειξε και την αδυ­ναμία. Γιατί η αμερικανική αυτοκρατορία, ήθε­λε να πετάξει από πάνω της κόστη που πλέον δεν μπορεί να καλύψει, αφού χάνει λεφτά αντί να κερδίζει. Η επεκτατική πολιτική έφτασε στα όρια της και αρχίζει η συρρίκνωση. Την ώρα που η Κίνα μοιράζει χρήμα, αγοράζοντας επιρ­ροή, πλουτοπαραγωγικές πηγές και παραγω­γικές δυνάμεις, στην Αφρική, στην Ασία, στην Ευρώπη, στην Αυστραλία και στην ίδια την αμε­ρικανική Ήπειρο, ακόμα και στις ΗΠΑ. Ο ίδιος ο Τραμπ και η κόρη του, πληρώνουν περισσό­τερους φόρους στην Κίνα από ότι στις ΗΠΑ.

Το κίνημα κατά της αστυνομικής βίας και υπέρ του δικαιώματος των μαύρων να έχουν την ίδια αντιμετώπιση, γιατί και «Η ζωή των μαύρων αξίζει», δημιούργησε σίγουρα ένα αντι-Τραμπ κίνημα. Ενώθηκαν όλοι εναντίον του Τραμπ. Ενώθηκε και το Δημοκρατικό Κόμ­μα. Το οποίο επέλεξε έναν κεντροδεξιό υπο­ψήφιο τον Τζο Μπάιντεν (λόγω της συντηρη­τικής στροφής της αμερικανικής κοινωνίας, πρωτίστως λόγω των οικονομικών). Περιο­ρίζοντας και πάλι τα πιο «αριστερά» στελέχη, όπως τον Μπέρνι Σάντερς ή την Αλεξάνδρια Κορτέζ (την νεότερη βουλευτή στο Κογκρέ­σο, η οποία μιλά ανοιχτά για σοσιαλιστικές απόψεις). Ολοι όμως, πλέον και η «κεντροα­ριστερή» πτέρυγα των δημοκρατικών, στηρί­ζουν Μπάιντεν για να φύγει ο Τραμπ. Μονα­δική εξαίρεση η υποψήφια αντιπρόεδρος του Μπάιντεν, η Καμάλα Χάρις, η οποία ισορρο­πεί κάπως την κατάσταση, ικανοποιώντας και τους πιο αριστερούς ψηφοφόρους. Η στήρι­ξη όμως στον Μπάιντεν έγινε με την δέσμευ­ση ότι θα στηριχθεί ο νόμος του Ομπάμα για την υγειονομική κάλυψη και των ασθενέστε­ρων. Και φυσικά η αδυναμία Μπάιντεν φαίνε­ται και από το γεγονός ότι στην προεκλογική εκστρατεία μετέχει ενεργώς και ο… Ομπάμα!

Οι προβλέψεις του Άλαν Λίχτμαν

Ο ιστορικός Α.Λίχτμαν πετυχαίνει από το 1980 να κάνει τη σωστή πρόβλεψη για τον νικητή των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ (Μόνο μία φορά δεν πέτυχε στην πρόβλεψή του, το 2000, όταν έκρινε ότι θα κερδίσει ο Γκορ. Όμως, αν ο Γκορ δεν εγκατέλειπε την προσφυγή του στο Ανώτατο Δικαστήριο και συνεχιζόταν η καταμέτρηση των ψήφων στην Φλόριδα, θα ήταν τελικώς ο νικητής). Ο ίδιος έχει φτιάξει μια μέθο­δο, ένα σύστημα 13 «κλειδιών», όπως τα λέει, δηλαδή 13 στοιχεία βάσει των οποί­ων κρίνει την πορεία των υποψηφίων. Ο Λίχτμαν το 2016 είχε προβλέψει σωστά ότι θα κερδίσει ο Τραμπ. Τώρα προβλέπει ότι θα χάσει ο Τραμπ. Γιατί είχε μια πολύ κακή θητεία, ιδίως σε ότι αφορά την πανδημία.

Άλαν Λίχτμαν: «Ο Ντόναλντ Τραμπ με συνεχάρη το 2016 επειδή προέβλεψα την εκλογή του, αλλά δεν κατάλαβε την σημα­σία των «κλειδιών», δηλαδή της διακυβέρ­νησης και όχι της προεκλογικής εκστρατεί­ας. Αυτό μετράει στις εκλογές. Το 2019 ο Τραμπ κατείχε μόνο τα 4 από τα «κλειδιά», επομένως βρισκόταν δύο κλειδιά από την ήττα. Και βέβαια, όλα άλλαξαν στην Αμε­ρική του 2020, με την χειρότερη πανδημία που γνωρίσαμε τα τελευταία 100 χρόνια, την κακή οικονομική διαχείριση και το κλί­μα των κοινωνικών και φυλετικών προβλη­μάτων. Ο Τραμπ πέρασε από τα τέσσερα στα επτά λάθος «κλειδιά», και χρειάζονται μόνο έξι για να χάσει κάποιος τις εκλογές. Η κοινωνική αναταραχή και η κακή διαχεί­ριση της οικονομίας θα τον σπρώξουν βίαια προς την ήττα. Ο Τραμπ θα γίνει, κατά συνέ­πεια, ο πρώτος Πρόεδρος των ΗΠΑ, από το 1992, που δεν θα επανεκλεγεί. Και δεν πρέπει να κατηγορεί κανέναν άλλο εκτός από τον εαυτό του», δήλωσε ο ιστορικός.