Οι νέες ρυθμίσεις για εφάπαξ, συντάξεις και επιδόματα – Όλες οι διατάξεις του νομοσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή
Σαρωτικές ανατροπές φέρνει το νέο Ασφαλιστικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης που κατατέθηκε στη Βουλή και αναμένεται να ψηφιστεί τις επόμενες ημέρες. Όπως δήλωσε ο αρμόδιος υπουργός αναφερόμενος στα αναδρομικά, «τα ποσά θα δοθούν πριν από τον ερχόμενο Ιούνιο, καθώς ο νόμος αναμένεται να ψηφιστεί έως τις 21 Φεβρουαρίου». Στις 171 σελίδες και τα 104 άρθρα του προβλέπει αυξήσεις κύριων και επικουρικών συντάξεων για χιλιάδες ασφαλισμένους, αν και για τους περισσότερους οι αυξήσεις θα είναι λογιστικές και δεν θα έχουν αντίκτυπο στη σύνταξη. Επίσης, επαναφέρεται το σύστημα των κλάσεων στις εισφορές, ενώ προβλέπεται και η επιτάχυνση όλων των διαδικασιών του συστήματος, όπως η έκδοση συντάξεων, με την δημιουργία του e-ΕΦΚΑ. Σε αυτή την κατεύθυνση αναμένεται πως θα βοηθήσει και ότι ενοποιούνται όλοι οι ασφαλιστικοί φορείς απονομής σύνταξης και εφάπαξ παροχής.
Ποιες συντάξεις αυξάνονται και πόσο!
Μόνο λογιστικές θα είναι οι αυξήσεις για τους περισσότερους συνταξιούχους, καθώς αν και θα πάρουν αύξηση, λόγω λογιστικού συμψηφισμού με την «προσωπική διαφορά», αυτή δεν θα φανεί στην τσέπη τους. Όμως χιλιάδες συμπολίτες μας θα δουν και πραγματικές αυξήσεις. Από τους νέους επανυπολογισμούς εξαιρούνται οι συνταξιούχοι ΟΓΑ. Όσοι συνταξιοδοτήθηκαν μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου (13/5/2016 έως 30/9/2019) θα δουν ότι οι συντάξεις τους θα επανυπολογιστούν και θα λάβουν πιθανότατα κοντά στο Πάσχα τις αυξήσεις που δικαιούνται αναδρομικά από 1η Οκτωβρίου.
Συνταξιούχοι πριν τον νόμο Κατρούγκαλου (προ 13 Μαίου 2016) και έχουν αρνητική προσωπική διαφορά ή πολύ μικρή θετική προσωπική διαφορά. Θα λάβουν τις αυξήσεις που δικαιούνται σε 5 δόσεις από φέτος μέχρι και το 2024.
Παράλληλα από την 1η Οκτωβρίου αλλάζουν τα ποσοστά αναπλήρωσης για όσους έχουν 30,1 και πάνω έτη ασφάλισης. Όσοι συνταξιοδοτηθούν από 1η Οκτωβρίου 2019 και μετά θα λάβουν κατευθείαν όλο το ποσό της αύξησης από τα νέα ποσοστά έως και 252 ευρώ για 3.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και 40ετία ασφάλισης.
Για τις Συντάξιμες αποδοχές, διευκρινίζεται η διαδικασία με την οποία θα μπαίνουν στην εξίσωση υπολογισμού τα τεκμαρτά εισοδήματα των ελεύθερων επαγγελματιών και παραμένει ο «χρυσός κανόνας» του 20%. Τα ποσά των εισφορών που θα καταβάλλουν οι επαγγελματίες θα λαμβάνονται υπόψη εώς εάν να επρόκειτο για εισφορά 20% επί του εισοδήματός τους.
Αυξήσεις 30% στους εργαζόμενους συνταξιούχους
Όσοι συνταξιούχοι εργάζονται θα δουν σημαντική αύξηση στην σύνταξή τους, καθώς η μείωση του 60%, μειώνεται σε 30%. Όσοι βρίσκονται σε θέσεις φορέων της Γενικής Κυβέρνησης θα χάνουν το 100% των συντάξεών του, αν είναι κάτω των 62 ετών, διαφορετικά θα χάνουν το 30%. Εξαίρεση παραμένουν οι αγρότες που δεν έχουν κανένα πέναλτι. Προβλέπεται µεταβατική περίοδος όσους εργάζονταν ήδη πριν από τον νόµο Κατρούγκαλου, ώστε να µη χάσουν αμέσως το 30% της σύνταξής. Οι μισθωτοί χάνουν το 70% του ποσού που υπερβαίνει τα 870 ευρώ και οι ελεύθεροι επαγγελματίες όλο το ποσό που υπερβαίνει τα 1.740 ευρώ. Ο νέος «κόφτης» 30% από το πρώτο ευρώ θα ισχύσει από 1/1/2021 και µετά.
Επιστρέφουν οι κλάσεις στους ελεύθερους επαγγελματίες
Με το νέο σύστημα τα ποσά των εισφορών αποσυνδέονται από τα χρόνια εργασίας, από τα δηλωθέντα στην Εφορία εισοδήματα αλλά και από το ύψος του κατώτατου μισθού. Οι 6+1 νέες κατηγορίες είναι ελεύθερης επιλογής από τον καθένα και μπορεί να την αλλάξει στην αρχή κάθε έτους. Με καταληκτική ημερομηνία της 12η Μαρτίου πρέπει να πληρωθούν οι εισφορές Ιανουαρίου που θα υπολογιστούν με το νέο σύστημα. Τα ποσά των εισφορών δεν αλλάζουν μένουν από 220 έως 576 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, ενώ για τους αγρότες κυμαίνονται από 121 έως 324 ευρώ. Προβλέπεται ειδική υποκατώτατη κατηγορία μειωμένων εισφορών ύψους 136 ευρώ μόνο για νέους επαγγελματίες με δραστηριότητα έως 5 έτη.
Παράλληλη απασχόληση και εισφορές
Παράλληλα ξεκαθαρίζεται ο μηχανισμός απαλλαγής από τις διπλές εισφορές για όσους είναι την ίδια ώρα ς μισθωτοί και ελεύθεροι επαγγελματίες. Ως βάση υπολογισμού λαμβάνεται ο μηνιαίος μισθός και τα 12 μηνιάτικα χωρίς Δώρα. Για μηχανικούς, γιατρούς και δικηγόρους η πλήρης απαλλαγή έρχεται μόνο αν καλύπτονται και οι εισφορές της 1ης κατηγορίας για επικούριση και της πρόνοιας από το μισθό. Ο κανόνας είναι ότι για παράλληλη εργασίααπαλλάσσονται πλήρως αν έχουν μεικτό μισθό 930 ευρώ και πάνω, γιατί καλύπτουν την εισφορά από το μισθό τους. Μηχανικοί, γιατροί και δικηγόροι πρέπει να καλύπτουν και την ελάχιστη εισφορά για επικουρική και εφάπαξ από το ποσό των 930 ευρώ οπότε δεν υποχρεώνονται σε επιπλέον εισφορά. Επίσης διατηρούν το δικαίωμα να επιλέξουν ανώτερη ασφαλιστική κλίμακα.
Για ποιους αυξάνονται οι επικουρικές
Οι αλλαγές στις επικουρικές είναι μεγάλες και η αρχή γίνεται με τις αναδρομικές αυξήσεις από 1ης Οκτωβρίου 2019 που φτάνουν έως και το 48% για 250.000 δικαιούχους. Η μεσοσταθμική αύξηση είναι 99,57 ευρώ το μήνα, δηλαδή από 5 ευρώ έως 196 ευρώ. Αφορά περίπου 300.000 συνταξιούχους που στο σύνολό τους είναι παλαιοί συνταξιούχοι, που είχαν δηλαδή συνταξιοδοτηθεί πριν από τις 12 Μαΐου του 2016 από 21 Ταμεία. Αυξήσεις θα δουν όσοι συνταξιοδοτήθηκαν από το πρώην ΙΚΑ, δημόσιοι υπάλληλοι, εμποροϋπάλληλοι, ναυτιλιακοί και τουριστικοί πράκτορες, εργαζόμενοι σε εταιρείες οινοποιίας, δημοτικοί υπάλληλοι, δικηγόροι – συμβολαιογράφοι, ναυτικοί, τραπεζοϋπάλληλοι ΕΤΒΑ και Εμπορικής, μηχανικοί και πολλοί άλλοι. Οι αυξήσεις θα δοθούν σε όσους είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής πάνω από 1.300 ευρώ πριν τον νόμο Κατρούγκαλου. Στο άρθρο 44 προβλέπεται ότι οι παλαιές επικουρικές που κόπηκαν το καλοκαίρι του 2016 επανέρχονται στο ύψος που είχαν διαμορφωθεί στο τέλος του 2014.
Επικουρικές – εξπρές
Από το υπουργείο, υπάρχει η βούληση το σύστημα να γίνει ταχύτερο και οι επικουρικές θα βγαίνουν ταχύτερα μέσω συμψηφισμών για όσους, θεμελιώνουν δικαίωμα και με εξαγορές πλασματικών ετών. Δίνεται η δυνατότητα συμψηφισμού ή παρακράτησης, εφόσον το οφειλόμενο ποσό εξαγοράς δεν υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ. Αλλιώς εξοφλείται εφάπαξ πριν την έκδοση της απόφασης συνταξιοδότησης ενώ το υπόλοιπο συμψηφίζεται ή παρακρατείται από τις επικουρικές συντάξεις. Η αλλαγή ισχύει και για όσες αιτήσεις βρίσκονται τώρα σε εκκρεμότητα.
Ικανότητα Ασφάλισης
Μειώνονται σημαντικά οι προϋποθέσεις για τον απαιτούμενο χρόνο των μισθωτών και των μη μισθωτών για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας και παροχών υγειονομικής περίθαλψης. Για τον μισθωτό ο απαιτούμενος χρόνος εργασίας μειώνεται από 75 ημέρες σε 50 ημέρες και για τον μη μισθωτό από 3 μήνες σε 2 μήνες, για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας και παροχών υγειονομικής περίθαλψης. Παρέχεται η δυνατότητα σε εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους, οι οποίοι δεν είχαν την δυνατότητα πριν, να υπαχθούν στο σύστημα επικουρικής ασφάλισης, νοητής κεφαλαιοποίησης.
Εφάπαξ για όλους
Μία από τις αλλαγές που φέρνει για πρώτη φορά το νέο ασφαλιστικό είναι ότι δημιουργείται ενιαίος κανόνας απονομής εφάπαξ για όλους. Καταργείται ο ελάχιστος χρόνος ασφάλισης για δικαιώματος εφάπαξ και γίνεται ενιαία η αντιμετώπιση όλων των ασφαλισμένων. Παράλληλα προβλέπεται να γίνει ταχύτερη η πληρωμή των δικαιούχων.
Εκκαθάριση οφειλών εισφορών εργατών γης
Πλέον απαλλάσσονται από τον υπολογισμό των εισφορών υπέρ υγειονομικής περίθαλψης ύψους 6% το εξωιδρυματικό επίδομα, το επίδομα απολύτου αναπηρίας και το επίδομα τυφλότητας που λαμβάνουν δικαιούχοι σύνταξης.
Διατηρείται, αλλά προς το ευνοϊκότερο, το ηλικιακό όριο για τα µερίσµατα χηρείας από το ΜΤΠΥ, καθώς προβλέπεται πως όσοι δεν είναι 52 ετών κατά τον χρόνο του θανάτου δεν θα χάνουν το µέρισµα διά βίου (το λαµβάνουν κατ’ αρχάς για 3 χρόνια όλοι), αλλά θα το ξαναπαίρνουν όταν γίνονται 67 ετών.
Ο «λογαριασμός», από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους
Συνοδεύεται και από γνωμοδότηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενώ σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους προβλέπεται ετήσια απώλεια εσόδων ύψους 246 εκατ. ευρώ περίπου, λόγω της μείωσης των μηνιαίων ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών. Η αύξηση είναι σημαντική καθώς μέχρι τώρα έφτανε κοντά στα 123 εκατ. ευρώ περίπου. Επίσης υπάρχει απώλεια εσόδων 3,6 εκατ. ευρώ ετησίως, από την κατάργηση της παρακράτησης εισφοράς υπέρ υγειονομικής περίθαλψης σε όσους συνταξιούχους λαμβάνουν εξωιδρυματικό επίδομα ή απολύτου αναπηρίας ή τυφλότητας.
Περίπου 1,7 εκατ. ευρώ περίπου, προβλέπεται να δοθούν για την επαναχορήγηση μερίσματος σε χήρους και χήρες έως 52 ετών. Ακόμα 1,5 εκατ. ευρώ περίπου, από την κατάργηση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης, για την θεμελίωση αυτοτελούς δικαιώματος εφάπαξ παροχής. Σε άλλη διάταξη αναφέρεται η δαπάνη ύψους 625.000 ευρώ. Από αυτά 233.500 ευρώ θα πάνε στην καταβολή επιδομάτων ευθύνης στους προϊστάμενους των νέων οργανικών μονάδων του e-Ε.Φ.Κ.Α. και τα άλλα 391.500 ευρώ για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των προαναφερόμενων οργανικών μονάδων
