Με τα άγνωστα ντοκουμέντα που φέρνει στο φως ο Γεώργιος Λεονταρίτης με το νέο βιβλίο του
«Το ξεκίνημα της Μετεμφυλιακής Αριστεράς» είναι ο τίτλος του καινούργιου βιβλίου του εκλεκτού συνεργάτη μας Γιώργου Λεονταρίτη (Εκδόσεις Καστανιώτη), που ζωντανεύει την πιο κρίσιμη ίσως περίοδο αυτής της παράταξης.
Δεν είναι μόνο τα άγνωστα παρασκήνια που έρχονται στο φως ύστερα από τόσα χρόνια. Το βιβλίο είναι χρήσιμο -πέρα από την ιστορική αξία του- για τους σημερινούς πολιτικούς που φιλοδοξούν να εκφράζουν αυτόν τον ιδεολογικό χώρο, για δύο λόγους κυρίως: α) Διότι, εάν δεν γνωρίζεις το «χθες», θα πέσεις στα ίδια λάθη, που κάποτε έφεραν συμφορές.
β) Η μελέτη των απόψεων και της πολιτικής που ακολούθησαν τότε κορυφαίες προσωπικότητες δίνει το στίγμα για τη σημερινή πορεία που πρέπει να ακολουθήσουν στις μέρες μας όσοι θέλουν να λέγονται «αριστεροί». Διότι πολλοί έχουν ξεστρατίσει από αρχές και αξίες για τις οποίες οι «πρωτοπόροι» προσέφεραν στον αγώνα ακόμα και τη ζωή τους.
Δεν ήταν εύκολα τα χρόνια που ήρθαν μετά τη λήξη του εμφύλιου σπαραγμού, με τη συντριβή στον Γράμμο και στο Βίτσι. Το λάθος της «αποχής» του 1946 και της απόφασης για ένοπλη εξέγερση ελαχιστοποιούσε τις δυνατότητες για να στηθεί μια νόμιμη κοινοβουλευτική Αριστερά, που προσπαθούσε να στεγάσει πολιτικά έναν κόσμο που είχε στα μάτια την πίκρα της ήττας και την απόγνωση του πεπρωμένου.
Αυτό που σήμερα αποκαλούμε «συνιστώσες» υπήρχε σε μεγάλη έκταση από το 1950 και μετά. Οι διαφορές για την τακτική, τη στρατηγική και την πορεία που θα έπρεπε να ακολουθήσει ο δημοκρατικός κόσμος έφεραν τότε ενώσεις, διασπάσεις και έντονες αντιπαραθέσεις όχι μόνο στην Αριστερά αλλά και στην «Κεντροαριστερά», που βρισκόταν στο επίκεντρο των πολιτικών ζυμώσεων.
Το ιδεολογικό «παζλ» των μετεμφυλιακών χρόνων ήταν πολύπλευρο: Το Κομμουνιστικό Κόμμα, από την παρανομία και εκτός συνόρων, ήθελε να κατευθύνει όλο το Κίνημα, μακριά από τη γνώση της καθημερινής ελληνικής πραγματικότητας. Η μεγαλοφυής σύλληψη του σχήματος της ΕΔΑ, που ανήκε στον Γιάννη Πασαλίδη, θα είχε να επιτελέσει ιστορικό ρόλο.
Ήταν πολύ δύσκολο, όμως, να τηρηθούν «ισορροπίες» ακριβώς λόγω διαφόρων «τάσεων», που δεν συμφωνούσαν πάντοτε μεταξύ τους. Ο σοσιαλιστικός χώρος που εξέφραζαν η ΕΛΔ, με Σβώλο – Τσιριμώκο, και αργότερα το ΔΚΕΛ, με Σβώλο – Καρτάλη, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στις ταραγμένες πολιτικές εξελίξεις.
Υπήρχαν και άλλα μικρότερα -αλλά σημαντικά- κόμματα, όπως οι Αριστεροί Φιλελεύθεροι των Γρηγοριάδη – Χατζήμπεη και το Δημοκρατικό Ριζοσπαστικό Κόμμα των Μιχάλη Κύρκου και Αλκιβιάδη Λούλη.
Στο βιβλίο, όμως, έρχονται για πρώτη φορά στη δημοσιότητα και τα ταραγμένα παρασκήνια μέσα στην ΕΠΕΚ του στρατηγού Νικ. Πλαστήρα, στο πιο σημαντικό κεντρώο σχήμα που παρουσιάστηκε το 1950, σχήμα που επέζησε και μετά τον θάνατο του ιδρυτή του, με ηγέτη τον Σάββα Παπαπολίτη.
Αρχεία ιστορικών προσωπικοτήτων, πρακτικά, άγνωστες επιστολές των πρωταγωνιστών της εποχής μάς δίνουν ζωντανά την εικόνα και το σκηνικό των χρόνων εκείνων, που η Αριστερά κάνει τα πρώτα μουδιασμένα της βήματα μέσα στη νόμιμη κοινοβουλευτική ζωή του τόπου, ενώ το Κέντρο πορεύεται με κλυδωνισμούς, χτυπημένο από τη Δεξιά αλλά και από το Κομμουνιστικό Κόμμα.
«Το ξεκίνημα της Μετεμφυλιακής Αριστεράς», του Γ. Λεονταρίτη, είναι βέβαιο ότι θα συζητηθεί, αλλά αποτελεί και χρήσιμο «οδηγό» και «πηγή γνώσης» για όσους θέλουν να πορευθούν με συνέπεια, στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε, στη μεγάλη λεωφόρο που φωτίζεται από τις αρχές των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτου, αρχές που σήμερα τις κουρέλιασε ο διεθνής καπιταλισμός.
