Θα «μιμηθούν» τον Ανδρέα;

Είναι δυνατό να υπάρξει στην Κεντροαριστερά, ένα «μπιγκ μπαγκ», που θα οδηγήσει στην «αναγέννηση» της παράταξης, μέσα από τις ρίζες της;

Αυτό φαίνεται να πιστεύουν όσοι πρωταγωνιστούν στο εγχείρημα, έχοντας, προφανώς, κατά νου, το εγχείρημα του Ανδρέα Παπανδρέου, το 1974 ή, ή το γαλλικό παράδειγμα, του Φρανσουά Μιτεράν, που κατάφερε να συνενώσει τις διάσπαρτες δυνάμεις του σοσιαλιστικού χώρου, στο συνέδριο του Επιναί (1971). Το αν υπάρχει ηγέτης, με το χάρισμα και τη διανοητική εμβέλεια των ανωτέρω, είναι, ασφαλώς, ένα ενδιαφέρον ερώτημα, που από μόνο του θέτει τα όρια του εγχειρήματος. Τουλάχιστον θα άξιζε να μελετήσουν, οι ενδιαφερόμενοι, τον τρόπο που ο Ανδρέας Παπανδρέου, «αναγέννησε» τον προοδευτικό χώρο, εγκαταλείποντας την παρωχημένη πια (1974) «κληρονομιά» του Κέντρου. Το ότι, δηλαδή, αυτή η «πολιτική έκρηξη» έγινε με όρους σύγκρουσης, μέσα από την οποία κατέστη δυνατή η απορρόφηση και εκπροσώπηση από το νεοπαγές Κίνημα, του ριζοσπαστικού «κύματος», της δεκαετίας του ’60, αλλά και των Αριστερών-ΕΑΜογενών δυνάμεων. Ακόμη και στη διαδικασία συγκρότησης του κομματικού μηχανισμού, ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ δεν επέλεξε τις ισορροπίες κορυφής και το συμβιβασμό με πρόσωπα και φατρίες, αλλά, κατά κυριολεξία, της αναγέννησης του χώρου απ’ τις ρίζες του, με την ανάδειξη και προώθηση των νέων δυνάμεων, που αναδείχθηκαν μέσα από την αναμέτρηση με το κατεστημένο της εποχής και τη χούντα…

Είναι χαρακτηριστικό, ότι, ενώ, στη μεγάλη κρίση του 1975, διαγράφηκαν χιλιάδες επώνυμα στελέχη, το Κίνημα υπερδιπλασίασε τις δυνάμεις του, στις βουλευτικές εκλογές του 1977. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, όμως, δεν περιορίστηκε μόνο στην απ’ ευθείας ενεργοποίηση του λαϊκού παράγοντα, μέσω της «αυτοοργάνωσης», αλλά και με την «κάθοδο» του ίδιου στη λαϊκή βάση.

Εκεί, στην περίοδο 1974-1981, διαμορφώθηκε αυτή η ανεπανάληπτη προσωπική σχέση του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, με τους πολίτες, μέσα από συνεχείς περιοδείες, που κάλυψαν κάθε γωνιά της ελληνικής επικράτειας, φτάνοντας μέχρι το επίπεδο της κωμόπολης και του καφενείου, κάτι που διευκόλυνε την άμεση επικοινωνία. Το τι συνέβη μετά το 1981 αποτελεί μια άλλης τάξεως συζήτηση, αλλά το γεγονός πως το ΠΑΣΟΚ κυριάρχησε, έκτοτε, για μια 20ετία-και μετά τον ιδρυτή του-οφείλεται στα «θεμέλια» που τέθηκαν, στην πρώτη, εκείνη, περίοδο.

Το ερώτημα, βέβαια, για τους επιγόνους, δεν είναι, μόνο, αν μπορούν, αλλά και αν θέλουν.