Οι εκλογές του Νοεμβρίου 1989, στις οποίες αναφερθήκαμε στο φύλλο της περασμένης Παρασκευής, σήμαναν, επί της ουσίας, το τέλος της πολιτικής απομόνωσης, για το ΠΑΣΟΚ.
Η ετυμηγορία των πολιτών, του εκλογικού σώματος, ως ο μόνος τελικός κριτής, στις κοινοβουλευτικές μας δημοκρατίες, για τη διάταξη και το ρόλο των πολιτικών δυνάμεων, υποχρέωσε τους πάντες, να αναθεωρήσουν τις απόψεις και τις, εμφανιζόμενες ως τότε, άκαμπτες στάσεις. Είδαμε ήδη πως, ένα σημαντικό τμήμα του τότε ΣΥΝ διέγνωσε, ακαριαία σχεδόν, το μήνυμα του εκλογικού σώματος και αναζήτησε πρωτοβουλίες ή και διαύλους επικοινωνίας, με το ΠΑΣΟΚ. Τα περί «κλεφτών κι αρματολών» ή περί «Κόζα Νόστρα», ξεχάστηκαν μονομιάς και το ΠΑΣΟΚ ξανάγινε ο φορέας της αλλαγής, ο προνομιακός σύμμαχος για την Αριστερά.
Για να είμαστε πάντως ακριβοδίκαιοι, είχαν προ των εκλογών της 5ης Νοεμβρίου 1989 αναπτυχθεί διεργασίες, εντός του ΣΥΝ, υπέρ μιας επαναπροσέγγισης με το Κίνημα ή, εν πάση περιπτώσει, διατήρησης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας. Ο Μίμης Ανδρουλάκης, το όνομα του οποίου αναφέρθηκε στο κείμενο της περασμένης Παρασκευής, ήταν εξ εκείνων που, παρά τη σφοδρή και στα όρια της «δολοφονίας χαρακτήρων», πολεμική του προηγούμενου διαστήματος, αντιλήφθηκε έγκαιρα το πολιτικό αδιέξοδο στο οποίο οδηγούσε αυτή η εκτός ορίων πολεμική, με έναν εξ ορισμού προνομιακό, δυνητικό σύμμαχο. Σε σχετικό ρεπορτάζ της ΑΥΡΙΑΝΗΣ, της εποχής, υπάρχει αναλυτική καταγραφή των διεργασιών και των τάσεων, με ονομαστική αναφορά, στο πλαίσιο της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του τότε ΣΥΝ (ήταν το ανώτατο καθοδηγητικό όργανο του πολυτασικού σχήματος, που συγκροτούνταν με τον καθορισμό ποσόστωσης, από τα συμμετέχοντα κόμματα και κινήσεις).
Ο οριακός χαρακτήρας του αποτελέσματος, παρήγαγε ένα αποτέλεσμα, που παρέπεμπε, μεταφορικά μιλώντας, σ` ένα είδος «ισορροπίας τρόμου», που δεν παρείχε άλλη δυνατότητα, από τη σύμπραξη, για το σχηματισμό κυβέρνησης, των τριών δυνάμεων, που κατείχαν τις 298 από τις 300 έδρες του Κοινοβουλίου (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ). Ετσι και έγινε, αφού εξαντλήθηκε ο κύκλος των διερευνητικών εντολών, στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στο πλαίσιο της λεγόμενης «τέταρτης φάσης», που προέβλεπε και προβλέπει το άρθρο 37 του Συντάγματος.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, αποδεικνύοντας ότι είναι και άριστος τακτικιστής, πέρα από την αναλυτική στρατηγική σκέψη, αντιλήφθηκε το μεγάλο όφελος, από τη συμμετοχή του Κινήματος, στην κυβέρνηση, δηλαδή την έξοδο από την απομόνωση και την εκ των πραγμάτων άμβλυνση του ετερόκλητου μετώπου εναντίον του ΠΑΣΟΚ.
Κυρίως, όμως, τη δυνατότητα που έδινε αυτή η εξέλιξη, για τη, βαθμιαία έστω, αποκατάσταση των σχέσεων με την Αριστερά. Ετσι προέκυψε η οικουμενική, υπό τον καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα…
