Αυτό το «τα πάντα όλα»-για να θυμηθούμε τον Νίκο Αλέφαντο-του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μας θυμίζει έντονα στα καθ` ημάς, την εξουσιαστική βουλιμία του δικτάτορα Παπαδόπουλου, που έφτασε στο σημείο, στο απόγειο της δόξας του, να ενδυθεί όλους τους θεσμικούς και πολιτειακούς ρόλους, του «Προέδρου της Δημοκρατίας», του «πρωθυπουργού» και του «υπερυπουργού».
Επειδή δε θα μπορούσε κανείς να αντιτείνει, ότι είχαμε δικτατορία, να θυμίσουμε ότι αυτή η υπερσυγκέντρωση εξουσιών, του εγχώριου δικτάτορα, συνέπεσε με την ανακοίνωση του χρονοδιαγράμματος, «επιστροφής στον κοινοβουλευτισμό». Στο τέλος, βέβαια, αυτή η αίσθηση παντοδυναμίας αποδείχθηκε «χάρτινη», αφού κατέρρευσε με απίστευτη ευκολία, μετά την κίνηση των δυνάμεων του Ιωαννίδη. Ο Τούρκος πρόεδρος, μάλλον αγνοεί τέτοιου είδους διδάγματα, καθώς, υπερακοντίζει, καθώς, σε συνθήκες, τυπικής, έστω, κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, έχει συσσωρεύσει εξουσία, που όμοια της δεν είχαν, όχι μόνο δικτάτορες, αλλά ούτε και οι Σουλτάνοι, στο απόγειο ισχύος, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τηρουμένων των αναλογιών. Αποκορύφωμα αυτής της «έκρηξης μεγαλείου», στο μεταίχμιο παράνοιας και γραφικότητας, η ταυτόχρονη, με τις προεδρικές υπερεξουσίες, ανάληψη και της προεδρίας του κόμματος-που ο ίδιος ίδρυσε-με ένα φαραωνικό ποσοστό, της τάξης του 96%! Να υπενθυμίσουμε, για να έχουμε αίσθηση των μεγεθών, πως και στα αμιγώς Προεδρικά συστήματα, με μακρά παράδοση και εμπεδωμένη θεσμική δομή, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα, εκείνα των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας, ο Πρόεδρος της χώρας, που είναι εκ προοιμίου και επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας, απεκδύεται οποιουδήποτε κομματικού ρόλου, ως ασυμβίβαστου με τον πολιτειακό του ρόλο.
Μένει να αποδειχθεί, αν και αυτή η πρωτοφανής συγκέντρωση εξουσίας, θ` αποδειχθεί εξίσου πλασματική, κάτι σαν ένα σύγχρονο «χωριό Ποτέμκιν». Ήδη, σε μια συνέχεια των ιστορικών αναλογιών, ο Τούρκος πρόεδρος βρέθηκε, πριν ένα χρόνο, αντιμέτωπος με μια, σοβαρή όπως έδειξαν τα μετέπειτα γεγονότα, απόπειρα πραξικοπήματος, που απείλησε και την ίδια τη ζωή του. Άλλωστε, η τόση συγκέντρωση εξουσιών, σε συνδυασμό με τη μυθική αναπαράσταση της, σε συμβολικό και υλικό επίπεδο, μάλλον ανασφάλεια προδίδει. Η διολίσθηση, εξάλλου, σε κατασταλτικές μεθόδους, των οποίων η ένταση και έκταση υπερακοντίζει και ολοκληρωτικά καθεστώτα, μετατρέπει και την κυβέρνηση Ερντογάν σε ένα είδος «καθεστώτος», παντελώς ασύμβατου με τις κλασσικές αρχές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, όπως αυτές της ανεκτικότητας, της εναλλαγής σχημάτων και προσώπων και της θεσμικής εξισορρόπησης. Τα παραπάνω λειτουργούν και ως «δικλείδα ασφαλείας», σε περιπτώσεις κρίσεων.
ΛΕΥΤ. ΚΑΝΑΣ
