Αναφερθήκαμε στο φύλλο του περασμένου Σαββάτου, στις διακυμάνσεις που πέρασε η «σχέση» του Ανδρέα Παπανδρέου, με το ευρωπαϊκό ενοποιητικό εγχείρημα.
Αν όμως ισχύει πως «το τελευταίο εκβάν», όπως έλεγαν οι Αρχαίοι, είναι το καθοριστικό, τότε στην περίπτωση του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, αυτό που μένει, ως ύστατη παρακαταθήκη, είναι η δραματική «ομολογία», μετά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής, στην οποία συμμετείχε, τον Νοέμβριο 1995, λίγο πριν την είσοδό του στο Ωνάσειο. Με τρεμάμενη φωνή, ο Ανδρέας Παπανδρέου περιέγραψε όσα συνέβησαν σ` εκείνη τη Σύνοδο, ως το «προοίμιο» όσων βιώνουμε τα τελευταία χρόνια: «Είδα πράγματι το διευθυντήριο» υπογράμμισε, υπονοώντας την παρασκηνιακή άσκηση επιρροής του Βερολίνου, που καταργούσε τη δυνατότητα των εκλεγμένων ηγετών, ακόμη και να εκφραστούν. «Δεν είχαν καν τη δυνατότητα, να πάρουν το λόγο» τόνισε ο Ανδρέας Παπανδρέου, για ν` αναρωτηθεί: «Τι είναι η ενωμένη Ευρώπη; Ποιος την κυβερνά; Τι ρόλο παίζουμε εμείς οι εθνικές κυβερνήσεις;». Σήμερα πια, έχουμε τις απαντήσεις. Με τη μοναδική διορατικότητά του, άλλωστε, ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ είχε περιγράψει αυτά που, από τότε, μεθοδεύονταν: «Υπάρχει, τόνιζε, σαφές σχέδιο για τη μηδενοποίηση των εθνικών κυβερνήσεων, οι οποίες δε θα μπορούν να παίζουν ρόλο, αλλά θα υπόκεινται στις κατευθύνσεις που μας δίνει το διευθυντήριο». Αν και δεν ανέφερε το όνομα, ήταν σαφές ότι αναφερόταν στη γερμανική επικυριαρχία, την οποία είχε περιγράψει, άλλωστε, τρία χρόνια πριν, στη Βουλή, κατά τη συζήτηση για την κύρωση της Συνθήκης του Μάαστριχτ.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, όμως, προείδε και τον ιδεολογικό αφοπλισμό της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας, καθώς η αναφορά του σε «δήθεν προοδευτικές κυβερνήσεις» που, στην πράξη, συντάσσονταν με το γερμανικό μεγαλοϊδεατισμό, είχε ως αποδέκτη, τον τότε πρωθυπουργό της Ισπανίας και δημιουργό του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Φελίπε Γκονζάλες, προκαλώντας μάλιστα, σύμφωνα με ρεπορτάζ της εποχής και διπλωματικό επεισόδιο. Ο Έλληνας Ηγέτης είχε ξεκαθαρίσει πως δε θέτει ζήτημα αποχώρησης, από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, αλλά προανήγγειλε μαχητική στάση, εντός των ευρωπαϊκών οργάνων. Φευ, οι επίγονοι, είχαν συνταχθεί ήδη με τη λογική του Φελίπε Γκονζάλες και των άλλων «μοιραίων» ηγετών, της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Κατά μοιραία σύμπτωση, άλλωστε, εκείνη η Σύνοδος (1995) είχε γίνει στις Κάννες. Εκεί, που, 16 χρόνια αργότερα, το Διευθυντήριο, χωρίς πια να τηρεί τα προσχήματα, ταπείνωσε και ακύρωσε τον Έλληνα πρωθυπουργό, που είχε μόνο τ` όνομα…
ΛΕΥΤ. ΚΑΝΑΣ
