Του Γιάννη Αναγνώστου από την Κυριακάτικη Kontranews
Μια εικόνα χίλιες λέξεις. Η εμφάνιση του Πρωθυπουργού προχθές στη Βουλή κατά τη συζήτηση των πολιτικών αρχηγών έδειξε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι αρκετά πιεσμένος και αυτό φάνηκε και από το ύφος, τον έντονο επιθετικό τόνο και τις επιθέσεις στην αντιπολίτευση με φόντο και τους πάρα πολλούς νεκρούς από την πανδημία.
Η κατάσταση είναι ζόρικη για την κυβέρνηση, καθώς αρχίζουν σιγά-σιγά να εμφανίζονται τα εμπόδια της νέας χρονιάς που πολλοί έμπειροι πολιτικοί παρατηρητές δεν αποκλείουν ότι μπορεί να είναι εκλογική. Η πίεση στην κυβέρνηση είναι μεγάλη πλέον από πολλές πλευρές, καθώς δεν είναι μόνο το υγειονομικό σκέλος, αλλά και οι ολέθριες οικονομικές συνέπειες από την πανδημία.
Οι αλλαγές στην κυβέρνηση δεν άλλαξαν προς το θετικότερο το κλίμα για την κυβέρνηση, που βλέπει ότι η ανοχή των πολιτών έχει τελειώσει παρά τη μεγάλη διαφορά που καταγράφει η ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ που δεν σχετίζεται τόσο με τη θετική εικόνα που υπάρχει για το υπουργικό συμβούλιο, όσο με την προβληματική κατάσταση στο ΣΥΡΙΖΑ.
Έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο
Με το σενάριο των πρόωρων εκλογών ως διέξοδος ανάγκης και όχι επιλογή για τον Πρωθυπουργό, να είναι στο τραπέζι, στο Μέγαρο Μαξίμου προετοιμάζονται για όλα τα ενδεχόμενα. Και αυτό παρά το γεγονός ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης είπε προ ημερών πως θα εξαντληθεί η τετραετία. Αν αυτή είναι η πρόθεσή του -που δεν είναι, αν ληφθεί υπόψη το κλίμα στο Μέγαρο Μαξίμου- η κυβέρνηση, όπως λένε μετριοπαθείς βουλευτές της ΝΔ, έχει εξαντλήσει την υπομονή της κοινωνίας που δεν του αφήνει άλλο δρόμο.
Ενισχύθηκε η δεξιά πτέρυγα
Ο ίδιος στη συνέντευξή του στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ-1 και στον Νίκο Χατζηνικολάου μπορεί να είπε –και επέμεινε σε αυτό- ότι η ΝΔ επί των ημερών του είναι κεντρώο κόμμα, αλλά είναι φανερό πως υπάρχει πλέον αυξημένη επιρροή της σκληρής δεξιάς τάσης, κίνηση που ιστορικά απωθεί τους κεντρώους και μετριοπαθείς ψηφοφόρους.
Εξάλλου, γι’ αυτό τον λόγο ενσωμάτωσε στην κυβέρνηση πρόσωπα με υποτιθέμενη «κεντρώα» προέλευση λόγω παρελθόντος, όπως άτομα που είχαν σχέση με τον σημιτικό εκσυγχρονισμό, με την ομάδα του Ευάγγελου Βενιζέλου και με το Ποτάμι.
Όμως το πρόβλημα για τον Κυρ. Μητσοτάκη πλέον είναι ότι τα «κεντρώα ανοίγματα» δεν λειτουργούν ως άλλοθι για την σκληρή πλέον δεξιά ταυτότητα της κυβέρνησης, καθώς οι πολιτικές επιλογές της είναι μονοσήμαντες ιδεολογικά και πολιτικά έχουν αντικοινωνικό πρόσημο – όπως αναδεικνύεται με την «Έκθεση Πισσαρίδη», που αφαιρεί το φιλολαϊκό προεκλογικό προσωπείο της ΝΔ.
Τα τυπικά «δεξιά» χαρακτηριστικά του κυβερνητικού σχήματος εκδηλώνονται επίσης με τις πρακτικές του στην αστυνόμευση, στον εργασιακό χώρο, στους θεσμούς —αλλά και στην αποτυχημένη διαχείριση της πανδημίας. Σ’ αυτά δεν έχει καμία σχέση με την παράδοση ήπιων μεθόδων δημοκρατικού χαρακτήρα του ιστορικού Κέντρου και ήδη η απόφαση για την ίδρυση αστυνομικού οργάνου για την αστυνόμευση των Πανεπιστημίων προκαλεί μεγάλες αντιδράσεις.
Στο πρωθυπουργικό επιτελείο ήδη με τις κινητοποιήσεις που έχουν ξεκινήσει από τον φοιτητικό κόσμο κατανοούν ότι είναι ένα δύσκολο εμπόδιο. Ο φόβος κυβερνητικών στελεχών που δεν κινούνται με την αλαζονεία της εξουσίας και καταλαβαίνουν τον κίνδυνο που υπάρχει, είναι μήπως οι κινητοποιήσεις για τα ΑΕΙ δημιουργήσουν ένα ευρύτερο κίνημα διαμαρτυρίας κατά της κυβερνητικής πολιτικής.
Ανησυχία για την οικονομία
Ο μεγάλος βραχνάς όμως είναι τι θα γίνει με την οικονομία και η Ντόρα Μπακογιάννη έκρουσε το καμπανάκι του κινδύνου: «Ο κίνδυνος μίας ανεξέλεγκτης έκρηξης του κόσμου είναι μεγαλύτερος και πρέπει να συνυπολογιστεί… Χρειάζεται να αφήσουμε ατμό μέσα από την κατσαρόλα και για την κοινωνία και για την οικονομία».
Στην κυβέρνηση γνωρίζουν –στο οικονομικό επιτελείο της τουλάχιστον– ότι έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα το 2022 θα είναι έτος οικονομικής κατάρρευσης που θα θυμίζει μνημονιακή περίοδο. Παρά τις κινήσεις που γίνονται, υπάρχει μεγάλη πίεση για να κουρευτεί το ιδιωτικό χρέος και θα φανεί τους επόμενους μήνες πως θα επιδράσει για την κυβέρνηση η κακή οικονομική κατάσταση. Εξάλλου και στις δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών, ο φόβος για την οικονομία είναι κυρίαρχος στους πολίτες, παρά την πρωτιά της ΝΔ και του Κυρ. Μητσοτάκη.
Προβληματισμός για τη στάση απέναντι στην Τουρκία
Το άλλο πρόβλημα για τον Κυρ. Μητσοτάκη είναι η έναρξη διαπραγματεύσεων –υπό των τίτλο «διερευνητικές εντολές»– με την Τουρκία από τις 25 Ιανουαρίου. Μένει να φανεί τι θα συζητήσει η ελληνική πλευρά που ναι μεν διαψεύδει τα περί αποδοχής «ανοικτής ατζέντας» και να διαμηνύει πως «συζητάμε μόνο για τις θαλάσσιες ζώνες», όμως ο Πρωθυπουργός έχει στρώσει το δρόμο για υποχωρήσεις.
Και αυτό διότι η τουρκική πλευρά κατανοεί, και το λέει ανοικτά, ότι μετά τη διακοπή των διερευνητικών επαφών το 2016 με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και υπουργό Εξωτερικών τον Νίκο Κοτζιά, υπολογίζει ότι η Ελλάδα πλέον έχει κυβέρνηση με κατευναστική κουλτούρα. Εξάλλου, η γκριζοποίηση στο Αιγαίο διευρύνθηκε, άνοιξαν ανύπαρκτα θέματα όπως είναι η ΑΟΖ Καστελόριζου και η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και δεν υπήρξαν ποτέ κυρώσεις.
Εξ αρχής ο Κυρ. Μητσοτάκης πίστευε ότι με την αρωγή της Ε.Ε. και των ΗΠΑ τα ελληνοτουρκικά θα βρίσκονταν υπό έλεγχο, υπό την έννοια ότι θα περιορίζονταν στο ελάχιστο οι πιθανότητες ανάφλεξης.
Εάν υπάρξει ελαστική αντιμετώπιση από την ελληνική κυβέρνηση, όπως την πιέζουν οι εταίροι και σύμμαχοι, θα προκύψει μείζον ζήτημα στο εσωτερικό της. Σε αντίθετη περίπτωση, εάν παραμείνει αμετακίνητη στη δημόσια διατυπωμένη θέση ότι «συζητάμε μόνο θέμα οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας – ΑΟΖ», τότε, όταν από την τουρκική πλευρά τεθούν τα υπόλοιπα ζητήματα (αποστρατιωτικοποίηση, γκρίζες ζώνες κ.λπ.), θα υπάρξει αδιέξοδο.
Εσωκομματική οργή για τη Συμφωνία των Πρεσπών
Και μέσα σε όλα αυτά, υπήρξε η ουσιαστική αναγνώριση της Συμφωνίας των Πρεσπών από την κυβέρνηση της ΝΔ. Και αυτό διότι ο Πρωθυπουργός ζήτησε την ανάγκη της πλήρους εφαρμογής της Συμφωνίας κατά την προ ημερών συνάντησή του με τον Υπουργό Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, Μπουγιάρ Οσμάνι, στο Μέγαρο Μαξίμου.
Η στάση αυτή που εξοργίζει τον Αντώνη Σαμαρά και την σκληρή δεξιά τάση, όπως βέβαια και η απόφαση για συνομιλίες με την Τουρκία, αφήνει στην άκρη την πολεμική που είχε ασκήσει το κόμμα του στη Συμφωνία των Πρεσπών.
Η ειρωνεία της τύχης είναι ότι πριν δυο χρόνια, στις 25 Ιανουαρίου 2019, ο Κυρ. Μητσοτάκης ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης μιλούσε για: «Εθνική ήττα και εθνικό λάθος», «που προσβάλλει και την αλήθεια και την ιστορία της πατρίδας μας η Συμφωνία των Πρεσπών».
Η αντίφαση όμως έγινε σαφής με την τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια που απευθυνόμενος στον ομόλογό του υπουργό της Β. Μακεδονίας δήλωσε ότι «χάρη στη Συμφωνία των Πρεσπών είναι που σήμερα δε μπορείτε να λέτε ότι πολεμήσατε δίπλα στον Μ. Αλέξανδρο στο Γρανικό στην Ισσό και στα Γαυγάμηλα». Αυτή είναι η αλήθεια, η Συμφωνία των Πρεσπών, ανάμεσα στα άλλα, προστατεύει την αλήθεια.
Ετοιμάζει παρέμβαση ο Σαμαράς
Είναι ξεκάθαρο ότι ειδικά με τις εξελίξεις στα εθνικά θέματα, ο Αντ. Σαμαράς ρίχνει βαριά τη σκιά του πάνω από το Μέγαρο Μαξίμου. Ο Μεσσήνιος πρώην Πρωθυπουργός δεν αντιτίθεται απλώς σε διάλογο με τους «πειρατές», όπως χαρακτηρίζει τους γείτονες, αλλά λέγεται ότι ετοιμάζει και δημόσια παρέμβαση σκληρής προειδοποίησης προς τον Πρωθυπουργό, ενώ λόγω της στάσης του και του φόβου διαρροών από την Κ.Ο. της ΝΔ, το Μέγαρο Μαξίμου καθυστερεί να φέρει προς ψήφιση στη Βουλή τις συμφωνίες μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας