Συζητώντας (σοβαρά) για δημοσιογραφία (1)

Τις μέρες ακριβώς που ο κόσμος της δημοσιογραφίας φθάνει απο διάφορες πλευρές, στα όριά του – ιδιότυπη “ύβρις” στον χώρο των τηλεοπτικών αδειών. το MEGA σε αποδρομή ούτως ή άλλως.  ALPHA και STAR σε αμφίβολη ύπαρξη.  σειρά ερωτηματικών για το τηλεοπτικό “προϊόν” που θα παραχθεί μερίμνη Μαρινάκη και Ιβάν Σαββίδου.  οριακή κατάσταση στο ΒΗΜΑ και στα ΝΕΑ.  σειρά εντύπων και ηλεκτρονικών μέσων όπου η έννοια του “μισθού” ή και της “αμοιβής με μπλοκάκι” (θυμόσαστε κάποτε που ήταν ανάθεμα;!) αποτελεί χαριστική πράξη ενώ η καθυστέρηση 3,4 ή 5 μηνών “ήθος της αγοράς” -, την ίδια αυτή στιγμή διεξήχθη στην Αθήνα, και μάλιστα… στο αμφιθέατρο της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας όπου πριν κάποιες βδομάδες εξελισσόταν η παράξενη εκείνη διαγωνιστική διαδικασία που πέτυχε ως διαδικασία αλλά εκτροχιάζεται ως αποτέλεσμα, ένα διεθνές συνέδριο. Με τον ελαφρώς προκλητικό τίτλο “Ψηφιακή Δημοσιογραφία: μια απάντηση στην κρίση των Μέσων Ενημέρωσης;” . Και με μια παράλληλη ημερίδα που πήγε την προκλητικότητα ένα βήμα παραπέρα: “Δημοσιογραφία: Επιστήμη, Τέχνη ή Τεχνική;”.

Τι θα πει Διεθνές Συνέδριο; Θα πει ότι ζητήματα όπως το πώς λειτουργούν στην πράξη τα social media, ή τι είναι η διαβόητη media literacy προσεγγίστηκαν από πολλούς δικούς μας, αλλά και από τον Dan Gilmor (του Χάρβαρντ και της Αριζόνα – “εχθρός” της ανυποχώρητης εφαρμογής των κανόνων του copyright) ή τον Charles Beckett του think tank POLIS/του LSE.

Bέβαια, η διοργάνωση ήταν – κι αυτό εξηγεί εν μέρει την διεθνή διάσταση – πρωτοβουλία του Μεταπτυχιακού για την Δημοσιογραφία και την Επικοινωνία που ζωντανεύει η ακατάβλητη Σοφία Ιορδανίδου, στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Όμως το “διεθνές” προέκυπτε και απο την ίδια την φάση στην οποία βρίσκεται η δημοσιογραφία όχι σ’ εμάς – αλλά διεθνώς, ανά τον κόσμο. Οθεν και η ανάγκη να προωθηθεί, ακριβώς η media literacy, που ισοδυναμεί με το συνειδητοποιήσει ο ίδιος ο δημοσιογραφικός κόσμος (να “αυτοδιδαχθεί” εν τέλει) τις ουσιαστικές προϋποθέσεις γνήσιας συμμετοχής στον κόσμο των σύγχρονων Μέσων, μιαν “εγγραμματοσύνη της νέας εποχής“: πώς δηλαδή προσλαμβάνεις, πώς αναλύεις, τι φίλτρα χρειάζεται να βάλεις και να συνειδητοποιήσεις ότι βάζεις,  και πώς εντέλει μεταδίδεις το μηντιακό προϊόν (για να συμβάλεις στην κατανόηση, όχι να στρεβλώσεις ή να εντυπωσιάσεις τον κόσμο). Ή, πάλι, πώς χρειάζεται να ξέρεις – και να ξέρει! ο αναγνώστης/ακροατής/τηλεθεατής ότι ξέρεις – τα όρια του αντικειμενικού και τις προσμείξεις του υποκειμενικού στην εποχή της άμεσης/ψηφιακής επικοινωνίας.

Το γεγονός ότι παρόμοιες συζητήσεις έρχονται, και γίνονται με μπρίο στην Ελλάδα του 2016 (έστω και μέσω Κύπρου) της προϊούσας απονομιμοποίησης του μηντιακου κόσμου είναι κάτι το θετικό, το ενθαρρυντικό. Το ότι γίνονται με σημαντική συμμετοχή, νέων κυρίως ανθρώπων, ακόμη περισσότερο. Το γεγονός, τώρα, ότι μια τέτοια διοργάνωση και η ουσία των συζητήσεων που άνοιξε δεν διαχύθηκε – στα σοβαρά – στα ΜΜΕ πλην της μάλλον τυπικής φιλοξενίας της (πολιτικής) παρέμβασης του ΓΓΕΕ Λευτέρη Κρέτσου στην ΕΡΤ κοκ. είναι μια ακόμη ψηφίδα προβληματισμού: εμείς οι δημοσιογράφοι δεν το αντέχουμε να κοιταχτούμε στον καθρέφτη; δεν μας αρέσει αυτό που βλέπουμε; ζηλεύουμε όταν κάποιος άλλος το κάνει;

Όμως θα το συνεχίσουμε.