Σε δυσθεώρητα επίπεδα οι πρωτογενείς δαπάνες

Η αμερόληπτη και προσεκτική διερεύνηση του ακανθώδους δημοσιονομικού μας προβλήματος, οδηγεί στο ουσιώδες συμπέρασμα ότι το βάρος της ασκούμενης μακροοικονομικής πολιτικής θα πρέπει να πέσει στη μείωση των κρατικών πρωτογενών δαπανών. Η ελληνική κοινωνία ανεβαίνει το Γολγοθά των μνημονίων και οι κυβερνήσεις προβαίνουν στην ανεγκέφαλη αύξηση των κρατικών δαπανών. Από τη μια μεριά, τα χαράτσια στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις πέφτουν κατά ριπάς πολυβόλου, και από την άλλη, η κομματική κυβερνητική νομενκλατούρα αυξάνει δυσανάλογα τις κρατικές δαπάνες, προκαλώντας έτσι την ολοένα και μεγαλύτερη άνοδο του δημοσίου χρέους. Το σημαντικό συμπέρασμα που συνάγεται από την ενδοσκόπηση των κύριων δημοσιονομικών μεγεθών, είναι ότι από την δραστική μείωση των κρατικών δαπανών εξαρτάται πρωτίστως η συρρίκνωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και κατά προέκταση η ελάττωση του δημοσίου χρέους. Δεν έχει ηθική βάση, ο ιδιωτικός τομέας να σφυροκοπείται με αφόρητες φορολογικές και κοινωνικοασφαλιστικές επιβαρύνσεις και οι μνημονιακές κυβερνήσεις να διατηρούν τις δαπάνες του ευρύτερου δημόσιου τομέα σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Παρατηρήσεις: Τα στοιχεία του πίνακα αφορούν τις δαπάνες της γενικής κυβέρνησης της Ελλάδας και προέρχονται από την ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Αρχή).

Σύμφωνα με την διεθνή πρακτική, το σύνολο των δαπανών της γενικής κυβέρνησης περιλαμβάνει τις πρωτογενείς δαπάνες και τους τόκους εξυπηρέτησης του χρέους της γενικής κυβέρνησης. Τα στοιχεία του πίνακα καλύπτουν την κρίσιμη περίοδο 2008-2016, που η χώρα μας πλήττεται από παρατεταμένη οικονομική κρίση. Από την απλή ανάγνωση των στοιχείων, καθίσταται σαφές ότι οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα συγκριτικά με την παρατηρούμενη πτωτική τάση του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν). Αν και την περίοδο 2008-2016, το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές μειώθηκε 67,1 δις € (242,0-174,9=67,1), διαπιστούται ότι οι πρωτογενείς δαπάνες ελαττώθηκαν μόλις 9,9 δις € (106,1-96,2=9,9). Δεν είναι εξωφρενικό την περίοδο 2010-2016, που η ελληνική κοινωνία σφαδάζει από τις εξοντωτικές μνημονιακές πολιτικές, οι πρωτογενείς δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ από 46,3% να εκτοξεύονται στο 55%;

Αν στις πρωτογενείς δαπάνες συνυπολογιστούν και οι τόκοι εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, παρατηρούμε ότι την περίοδο 2008-2016 ο λόγος σύνολο κρατικών δαπανών/ΑΕΠ από 48,8% αυξήθηκε σε 58,3%. Αναμφίβολα, κατά την περίοδο 2008-2016, οι κρατικές δαπάνες κυμαίνονται σε πολύ υψηλά επίπεδα σε σχέση με την φθίνουσα πορεία του ΑΕΠ. Αξιοσημείωτο είναι ότι την περίοδο 2011-2016, που ελληνική κοινωνία στενάζει από τα χαράτσια και τα πετσοκόμματα μισθών και συντάξεων, οι πρωτογενείς δαπάνες της γενικής κυβέρνησης από 96,5 παρέμειναν αμετάβλητες στα 96,2 δις €. Από τα 96,2 δις € εκτιμώμενων πρωτογενών δαπανών το 2016, τα 46 περίπου δις αφορούν μισθούς και συντάξεις. Το εναπομένων ποσό των 50,2 δις € (96,2-46,0=50,2) αξιολογείται εξαιρετικά υψηλό. Η δαπάνη των 50,2 δις € δεν θα έπρεπε να υπερέβαινε τα 35 δις €. Οι πρωτογενείς δαπάνες της γενικής κυβέρνησης θεωρούνται δυσθεώρητες. Με την κατάλληλη πολιτική βούληση και το απαιτούμενο νοικοκύρεμα στους χιλιάδες φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, οι πρωτογενείς δαπάνες την επόμενη πενταετία θα μπορούσαν να έπεφταν γύρω στα 80 δις €.