Ελπίζουμε να επιβεβαιωθούν οι αισιόδοξες προβλέψεις για την πορεία της πανδημίας, το 2022. Δεν είμαστε όμως καθόλου αισιόδοξοι, για την πορεία αυτού που αποκαλούμε δημόσιο βίο, στην ευρύτατη διάστασή του.
Η επαχθής κληρονομιά του 2021 κατέδειξε, με τον πιο οδυνηρό τρόπο, ότι «κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας». Δεν είναι μόνο ή τόσο οι κραυγαλέες περιπτώσεις, με τελευταία αυτή του πρώην «Ράδιο Αρβύλα», που θα μπορούσαν να αξιολογηθούν ως εξαιρέσεις. Δυστυχώς πρόκειται απλώς για το σύμπτωμα μίας ευρύτερης εκφυλιστικής κατάστασης, που διαπερνά τις πιο κραυγαλέες εκφάνσεις της δημόσιας σφαίρας.
Είναι το ύφος του δημόσιου λόγου, το είδος των δημόσιων ή αναγνωρίσιμων προσώπων, που κυριαρχούν, το επίπεδο των διαλόγων (ο Θεός να τους κάνει) που μας καταβυθίζουν στις πιο σκοτεινές εκδοχές της ανθρώπινης ύπαρξης. Παλιός πολιτικός περιέγραφε άλλες εποχές, όπου δεν ξεχώριζε όποιος συμμετείχε σε τηλεοπτικά «σκουπίδια» ή στις πιο αηδείς μορφές εκχυδαϊσμού του δημόσιου λόγου και διαλόγου, αλλά ως προσωπικότητα, με όλη τη σημασία του όρου. Από τον απλό δάσκαλο ή ιερέα του χωριού, μέχρι τις ιθύνουσες ελίτ της πολιτικής, οικονομίας, κοινωνίας και διανόησης αναδεικνύονταν θετικά πρότυπα, που επιβάλλονταν με τον σεβασμό ή και το δέος που προκαλούσε, η ευρυμάθεια, το ήθος, το πνευματικό διαμέτρημα.
Ποια σχέση με το σημερινό ξεπεσμό, όπου προβάλλεται η πιο απωθητική εκδοχή χυδαιότητας, εγωπαθούς αυτοαναφορικότητας, ναρκισσισμού; Σήμερα προσόν, που εξασφαλίζει άπλετη δημοσιότητα, δεν είναι η μόρφωση ή η διάκριση στα απαιτητικά πεδία της επιστήμης, της κοινωνίας και της επαγγελματικής δράσης.
Ως πρότυπα δημόσιας συμπεριφοράς και καταξίωσης προβάλλονται η αμάθεια, η αναίδεια, η παντελής έλλειψη ηθικών φραγμών και αίσθησης κοινωνικής ευπρέπειας. Αντιπροσωπευτικά δείγματα, αυτής της εκφυλισμένης μορφής δημόσιου λόγου, τα διάφορα τηλεπαιχνίδια και μορφές «Big Brother», που παραπέμπουν σε προϊστορικές εκδοχές του ανθρώπινου είδους. Η οργισμένη αντίδραση της, καταξιωμένης με το έργο της, Μιμής Ντενίση, σε αυτού του είδους την ξιπασιά και επηρμένη επίδειξη άγνοιας, προβάλλει ως η μόνη αισιόδοξη νότα. Ότι δηλαδή, κάπου η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο, κάτω και απ’ τον πάτο, ώστε να μην αντέχεται από όσους διαθέτουν αίσθηση αξιοπρέπειας και αυτοσεβασμού.
Για να δούμε…
ΛΕΥΤ. ΚΑΝΑΣ
