Ενώ πλέον γραφόταν μέ ἄφθονο ἀνθρώπινο αἷμα ὁ ἐπίλογος τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οἱ Τσώρτσιλ, Ροῦζβελτ, Στάλιν συναντήθηκαν στὶς 4 Φεβρουαρίου1945 στὴ Γιάλτα, μιὰ λουτρόπολη στὴν παλαιά θέση Λεβάντια, ποὺ εἶχε ἐκχωρηθεῖ ἀπὸ τὴν Μ. Αἰκατερίνη στὸν Λειβαδίτη καταδρομέα Λάμπρο Κατσώνη. Οἱ τρεῖς τότε Μεγάλοι δὲν περιορίστηκαν στὸ νὰ καθορίσουν τὶς τελευταῖες λεπτομέρειες τοῦ πολέμου, ἀλλὰ καθόρισαν τὶς γραμμὲς ἑνὸς γενικώτερου διακανονισμοῦ γιὰ τὰ μετὰ τὸν πόλεμο. Ὁ διακανονισμὸς αὐτὸς σταθεροποιήθηκε στὴν ἑπόμενη διάσκεψη στὸ Πόστδαμ στὶς 17 Ἰουλίου καὶ τελείωσε στὶς 2 Αὐγούστου 1945. Ὅμως ἀπὸ τοὺς συμμετέχοντες στὴ διάσκεψη τῆς Γιάλτας μόνον ὁ Στάλιν ἦταν παρών. Ὁ Ροῦζβελτ εἶχε πεθάνει στὶς 12 Ἀπριλίου καὶ τὸν εἶχε διαδεχθεῖ ὁ Χάρρυ Τροῦμαν, ἐνῶ ὁ ἀγγλικός λαὸς τὴν ἐπαύριο τῆς νίκης ἀρνήθηκε τὴν ψῆφο του στὸν Πατέρα τῆς Νίκης, ποὺ τὸν διαδέχθηκε ὁ Κλῆμεντ Ἄττλη. Μὲ τὴ διάσκεψη αὐτὴ –παρὰ τὶς ἀναπόφευκτες ἀντιθέσεις– διαμοιράστηκε ὁ πλανήτης σὲ ζῶνες ἐπιρροῆς. Ἕνα νέο modus vivendi εἶχε διαμορφωθε, ποὺ παγιοποιήθηκε μὲ τὸ σχηματισμὸ τοῦ «Σιδηροῦ Παραπετάσματος» (ὁ ὅρος τοῦ Τσώρτσιλ). Ὁ Ψυχρός Πόλεμος εἶχε ἀρχίσει καὶ ὁ πλανήτης εἶχε χωρισθεῖ σὲ δύο στρατόπεδα, τὸ κομμουνιστικό καὶ τὸ ἀντικομμουνιστικό ἤ, πιὸ εὐφημιστικὰ, ἐλεύθερος κόσμος.
Μετὰ τὴν κατάρρευση τοῦ εὐρωπαϊκοῦ κομμουνιστικοῦ μπλόκ καὶ τὸν ἐκ-καπιταλισμό τοῦ ἀσιατικοῦ (πλὴν Β. Κορέας) κομμουνισμοῦ, ὅλα στὴ γῆ ἀπὸ οἰκονομικὴ καὶ πολιτικὴ ἄποψη ἔγιναν ρευστά. Ἄνθρωποι καὶ ἀγαθὰ κυλοῦσαν, ὅπως τὰ ρυάκια μετὰ από βροχή. Τώρα, ὅμως, ὑψώνονται παντοῦ φραγμοί καὶ μόνον ἡ χώρα μας μένει ξέφραγο ἀμπέλι, ποὺ ὅποιος θέλει μπαίνει. Μὲ τὴν ἐκλογὴ τοῦ Τράμπ οἱ φραγμοί τῶν συνόρων θὰ πάρουν –καὶ ὄχι μόνο στὶς ΗΠΑ– πιὸ αὐστηρό χαρακτήρα. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἡ διαρκὴς ἄνοδος τῶν ἀκροδεξιῶν κομμάτων στὴν Εὐρώπη, καὶ συγκεκριμένα στὴ Γαλλία, στὴν Ὁλλανδία, στὴν Αὐστρία, πιθανῶς καὶ στὴ Γερμανία, νὰ ὑποχρεώσουν τοὺς Εὐρωπαίους ἡγέτες σὲ μιὰ ἀναδίπλωση. Τὰ παγκόσμια προβλήματα δὲν λύνονται μὲ μεμονωμένες κατὰ χώρα ἤ κατὰ ἠπείρους δράσεις. Αὐτὸ θὰ ἐξαναγκάσει τοὺς ἡγέτες τῶν μεγάλων χωρῶν κάποια στιγμή νὰ «συναγροικηθοῦν». Διαισθάνομαι ὅτι ὁ Τράμπ σὲ σύντομο χρονικὸ διάστημα θὰ ἀποταθεῖ πρὸς τοὺς ἡγέτες τῆς Ρωσίας (ἴσως καὶ νὰ τὸ ἔχει κάνει), τῆς Ἀγγλίας, τῆς Γερμανίας καὶ τῆς Γαλλίας, νὰ συναντηθοῦν καὶ νὰ θέσουν ἐπὶ τάπητος τὰ παγκόσμια προβλήματα. Καὶ ἀφοῦ καταλήξουν σὲ κάποιες ἀποφάσεις, θὰ δεσμευθοῦν ὅτι θὰ τὶς τηρήσουν. Χωρὶς συναγροίκηση δὲν ἀντιμετωπίζεται ὁ κινεζικὸς ἐπεκτατισμὸς καὶ ὁ ἰσλαμικὸς κατακλυσμός. Αὔριο σὰν οἰκονομικὸ μέγεθος θὰ μποῦν στὸν παγκόσμιο στίβο ἡ Ἰνδία καὶ ἡ Βραζιλία. Πῶς θὰ ἀντέξει στὸν ἀνταγωνισμό ἡ εὐρωπαϊκὴ καὶ ἡ ἀμερικανικὴ οἰκονομία;
Τὸ ζήτημα, ὅμως, εἶναι ὄχι τὸ τὶ κάνουν ἤ θὰ κάνουν οἱ μεγάλοι, ἀλλὰ τὸ τὶ θὰ κάνουμε ἐμεῖς μέσα στὶς νέες Συμπληγάδες ποὺ θὰ σχηματισθοῦν. Ὁ Ἰάσων εἶχε ἀξιόπλοο σκάφος, τὴν «Ἀργώ» καὶ σπουδαίους συμπλωτῆρες. Ἐμεῖς πῶς προετοιμαζόμαστε γιὰ ν’ ἀντιμετωπίσουμε τὸ μέλλον; Μὲ διδακτικὰ χαζολογήματα παράγεται διάλυση καί ὄχι συγκρότηση ἰσχυρῆς οἰκονομίας καὶ δεμένης κοινωνίας. Εἶναι ζωτικὰ ἀναγκαῖο νὰ ξαναγίνουμε αὐτάρκεις σὲ ὅλη –ἤ σχεδὸν σὲ ὅλη– τὰ ἀγαθὰ ποὺ καταναλώνουμε. Καὶ ὄχι μόνο στὰ τρόφιμα ἀλλὰ καὶ στὰ φάρμακα, στὰ πλαστικὰ, στὰ μηχανουργικὰ, στὰ ὑφαντὰ. Κάποτε ἡ ἑλληνικὴ βιομηχανία ἔκανε θαύματα. Πρέπει καὶ πάλι ν’ ἀναστηθεῖ, διότι οἱ καιροὶ ποὺ ἔρχονται θὰ εἶναι σφικτοί. Οἱ Μεγάλοι τῆς γῆς θὰ δημιουργήσουν νέες Συμπληγάδες, ἀφοῦ συσκεφθοῦν σὲ διάφορες Γιάλτες. Κι ἐνῶ τὰ μεγαθήρια τὰ δικὰ τους θὰ περνοῦν, δὲν θὰ ἐπιτρέπουν πέρασμα στὶς δικές μας βάρκες. Ἄς μὴν περιμένουμε βοήθεια ἀπὸ κανέναν. Ἄς ἀντλήσουμε σοφία ἀπὸ τὴ βυζαντινὴ παροιμία: «Οὐαὶ τῷ μὴ τοῖς ἰδίοις ὄνυξι ξυομένῳ». Ἀλίμονο σ’ ἐκεῖνον ποὺ δὲν ἔχει νύχια νὰ ξυστεῖ. Οἱ ἄλλοι, ἀντὶ νὰ τὸν ξύσουν, θὰ τὸν γδάρουν!
www.sarantoskargakos.gr
