Ποια είναι αυτή η «πολιτισμική Αριστερά», για την οποία μίλησε ο Νίκος Φίλης και στην οποία, κατά τον πρώην υπουργό, εγγράφεται και η περίπτωση της νέας Προέδρου της Δημοκρατίας;
Φανταζόμαστε ότι δεν εννοεί την «πολιτισμική παράδοση» του ΚΚΕ. Υποθέτουμε ότι αναφέρεται στις πιθανές επιδράσεις από το χώρο του πάλαι ποτέ ΚΚΕ εσωτερικού, στη νεολαία του οποίου («Ρήγας Φεραίος») φέρεται να θήτευσε για κάποιο διάστημα, η μέχρι τώρα πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας. Υποτίθεται ότι από εκεί προέρχονται τα στοιχεία της προσωπικότητας της, που καθ` υπερβολή έχουν αναδειχθεί τις τελευταίες μέρες, όπως η προβαλλόμενη οικολογική ευαισθησία (και οι Σκουριές;), ο διακηρυκτικός δικαιωματισμός, ή ακόμη και η φιλοζωία.
Όμως τα κόμματα ή και τα ευρύτερα ρεύματα που αυτά εκπροσωπούν κρίνονται από το σύνολο της παρακαταθήκης τους, το άθροισμα θετικών και αρνητικών, φωτεινών εκδοχών, αλλά και σκοτεινών σημείων. Κατά τούτο η παράδοση της Ανανεωτικής Αριστεράς, που ξεκίνησε με τη διάσπαση του ΚΚΕ και τη δημιουργία του ΚΚΕ εσωτερικού, δε μπορεί να κριθεί μόνο ως προς τις όποιες πολιτισμικές εκφράσεις ανέδειξε, αλλά για το σύνολο της διαδρομής. Μιας διαδρομής με πολλές εκφάνσεις, αλλά και πολλές αντιφάσεις. Από τη μια η, μέχρι τουλάχιστον το 1987 όταν δημιουργήθηκε η ΕΑΡ, προσήλωση στο κομμουνιστικό ιδεώδες και συμπαράταξης με απολυταρχικά και βάρβαρα καθεστώτα, όπως αυτό του Τσαουσέσκου στη Ρουμανία. Από την άλλη, ένας ιδιότυπος πολιτικός αναθεωρητισμός, ή οπορτουνισμός κατά την παλαιομαρξιστική ορολογία, που έφτανε ως το σημείο αποδοχής του «πειράματος Μαρκεζίνη» μεταπολιτευτικά δε, από τη στρατηγική της ΕΑΔΕ, της Εθνικής Αντιδικτατορικής Ενότητας, που συμπεριλάμβανε μέχρι τη στρατηγική σύμπλευση με τη συντηρητική παράταξη.
Γενικότερα, άλλωστε, ο συνολικός λόγος του συγκεκριμένου χώρου, διακρινόταν από ένα «στρογγύλεμα», άμβλυνση κάθε οξείας γωνίας, γενικόλογων διακηρύξεων και άκριτη ενσωμάτωση νέων ρευμάτων και όρων. Απουσίαζαν όμως το ευδιάκριτο στίγμα, οι οριοθετημένες κοινωνικές αναφορές, ή και ταξικοί προσδιορισμοί.
Όλα αυτά είχε υπόψη του ο Ανδρέας Παπανδρέου, όταν έκανε λόγο για «ελίτες του Κολωνακίου» σε μια έξαρση της κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης. Δεν είναι τυχαίο ότι η ευρύτερη ελκτικότητα του χώρου, σε κλειστούς κύκλους (διανόησης κ.λ.π) ήταν αντιστρόφως ανάλογη της διαχρονικής εκλογικής του απήχησης, που κινούνταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
ΛΕΥΤ. ΚΑΝΑΣ
