ΆΝΕΜΟΣ “ΟΧΙ” ΣΤΟ ΙΤΑΛΙΚΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ 4ΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΗ ΤΡΑΜΠ
ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΙΣ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΚΑΛΠΕΣ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗ ΓΗΡΑΙΑ ΗΠΕΙΡΟ
Παγκόσμιο ντόμινο εξελίξεων σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο αναμένεται να επιφέρει η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην Προεδρία των ΗΠΑ και το «βατερλώ» της Χίλαρι Κλίντον.
Η πρώτη δοκιμασία είναι σε λιγότερο από ένα μήνα. Τι θα συμβεί τότε; Οι Ιταλοί ψηφίζουν στις 4 Δεκεμβρίου σε ένα συνταγματικό δημοψήφισμα που ο πρωθυπουργός Ρέντσι δήλωσε πως θα κάνει τις κυβερνήσεις πιο σταθερές.
Τι ακριβώς διακυβεύεται
Το δημοψήφισμα αφορά, κυρίως, τη μείωση του αριθμού των γερουσιαστών και την αποδυνάμωση της γερουσίας, την αλλαγή των διαδικασιών για την εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας και τον περιορισμό των δικαιοδοσιών των περιφερειών.
Σκοπός είναι, σύμφωνα με τον Ρέντσι, να δημιουργούνται σταθερότερες κυβερνήσεις.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι έχει καλέσει τους Ιταλούς να ψηφίσουν «ναι», συνδέοντας, σε μεγάλο βαθμό, το πολιτικό του μέλλον με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
Όλες οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης, αντιθέτως, έχουν ξεκινήσει την εκστρατεία τους υπέρ του «όχι».
«Όχι» των Ιταλών σημαίνει παραίτηση Ρέντσι
Η υπόσχεση του Ιταλού Πρωθυπουργού να παραιτηθεί εάν χάσει, έχει βοηθήσει ώστε να μετατραπεί το δημοψήφισμα σε μια ψηφοφορία για την πρωθυπουργία του.
Οι δημοσκοπήσεις, προβλέπουν μικρή ήττα για τον Ρέντσι, κάτι που θα ενισχύσει το Κίνημα Πέντε Αστέρων. Θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει πρόωρες εκλογές τον επόμενο χρόνο, που σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις που αντιστοιχούν σε περισσότερο από το 75% της ευρωζώνης, θα είναι “στον αέρα” σε μόλις ένα χρόνο.
Ο κωμικός που έγινε πολιτικός, Beppe Grillo, συνιδρυτής των Πέντε Αστέρων, δήλωσε πως η νίκη του Trump ήταν “απίστευτη”, στο διαδικτυακό του blog. “Αυτή είναι η αρχή μιας εποχής. Είναι η αποκάλυψη αυτού του συστήματος πληροφοριών, των τηλεοράσεων, των μεγάλων εφημερίδων, των διανοούμενων, των δημοσιογράφων”. Το κίνημα Πέντε Αστέρων, που ήδη διοικεί πόλεις μεταξύ των οποίων τη Ρώμη και το Τορίνο, ζητά να διεξαχθεί ένα δημοψήφισμα για τη συμμετοχή της Ιταλίας στην ευρωζώνη.
Ο πρώην πρωθυπουργός Enrico Letta δήλωσε στη La Stampa ότι οι εκλεγμένοι χρειάζεται να αναδιαμορφώσουν τις σχέσεις τους με τους ψηφοφόρους και ότι αυτό που ονομάζεται μοντέλο Clinton, σύμφωνα με το οποίο οι πολιτικοί απολαμβάνουν “τέτοιες μακροχρόνιες θητείες”, έχει τελειώσει για πάντα. “Τα παραδοσιακά κόμματα, όπως τα ξέραμε, έχουν τελειώσει”, πρόσθεσε.
Πώς η εκλογή Τραμπ «σπρώχνει» τους Ιταλούς στο «όχι»
Όπως επισημαίνει εύστοχα η Il Giornale, πολιτικές αναταράξεις στην Ιταλία προκάλεσε, για τον κεντροαριστερό πρωθυπουργό της χώρας, Ματέο Ρέντσι, η νίκη του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.
Σε μια κρίσιμη πολιτική συγκυρία, ενόψει του δημοψηφίσματος της 4ης Δεκεμβρίου για την αναθεώρηση του συντάγματος, ο Ματέο Ρέντσι είχε ταχθεί αναφανδόν υπέρ της Χίλαρι Κλίντον, προεξοφλώντας δημοσίως άνετη επικράτησή της και δηλώνοντας ότι ο ίδιος, ως ψηφοφόρος, θα επέλεγε χωρίς κανένα ενδοιασμό την υποψήφια των Δημοκρατικών.
Βέβαια, ο Ματέο Ρέντσι συνεχάρη τον Ντόναλντ Τραμπ για τη νίκη του, κάνοντας λόγο για «ένα πολιτικό γεγονός που μαζί με άλλα αποδεικνύει ότι εισήλθαμε σε νέα εποχή».
Μάλιστα, αναγνωρίζοντας ότι έπεσε έξω στις προβλέψεις του, τόνισε: «Θα συνεργαστούμε με τη νέα προεδρία των ΗΠΑ για τη διαμόρφωση της νέας σχέσης τους με την Ε.Ε. Μετά τη σημερινή εξέλιξη (στις ΗΠΑ), είναι ακόμη πιο αναγκαίο να επαναθεμελιωθεί η σχέση Ιταλίας – Ε.Ε. Φτάνει πια με τη φράση «μας το ζητεί η Ε.Ε.».
Πάντως, όπως επισημαίνει εύστοχα η Il Giornale, οι αντιευρωπαϊστές αντίπαλοι του Ρέντσι νιώθουν ήδη τον αέρα στην πρύμνη τους ύστερα από τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος, τον περασμένο Ιούνιο, είχε χαιρετίσει την ψήφο των Βρετανών υπέρ του Brexit. «Είναι φοβερό, κατέρρευσε μια ολόκληρη εποχή. Είναι μέρα κρίσης για την τηλεόραση, τη δημοσιογραφία και τους διανοούμενους», δήλωσε ο Μπέπε Γκρίλο, για να προσθέσει δηκτικά: «Πρόκειται για ένα τεράστιο “άντε και…”! Πρέπει να ξέρουμε να ερμηνεύουμε τα μηνύματα ενός κόσμου που αλλάζει».
Ενθουσιασμένος με τη νίκη του Τραμπ εμφανίστηκε ο ηγέτης της Λέγκας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι, κάνοντας λόγο για «πλήγμα εναντίον της παγκοσμιοποίησης» και για «ρεβάνς του λαού, του θάρρους και της υπερηφάνειας». Από την πλευρά του, ο Ρενάτο Μπρουνέτα, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του κεντροδεξιού κόμματος του Σίλβιο Μπερλουσκόνι «Φόρτσα Ιτάλια», υποστήριξε ότι μετά τη νίκη του Τραμπ ο Ματέο Ρέντσι «έχει τελειώσει πολιτικά. Μας απομόνωσε στην Ευρώπη, βασιζόμενος στην ισχυρή υποστήριξη μιας αμερικανικής προεδρίας που δεν υπάρχει πια».
Σε πολιτικό επίπεδο, με φόντο το δημοψήφισμα, ειδικά από τη στιγμή που ο Ρέντσι έδωσε χαρακτήρα «ψήφου εμπιστοσύνης» στην κυβέρνησή του, η εκλογή Τραμπ κάνει τους πολιτικούς αντιπάλους του Ιταλού Πρωθυπουργού να τρίβουν τα χέρια τους…
Όπως και να έχει, εκτός των άλλων, ο Ρέντσι χρεώνεται ξεκάθαρα τη λανθασμένη πολιτική του κίνηση να “ποντάρει” ανοιχτά σε νίκη της Χίλαρι Κλίντον, στρώνοντας το δρόμο στους ευρωσκεπτικιστές αντιπάλους του με ροδοπέταλα έως τις 4 του Δεκέμβρη.
Ακολουθούν Αυστρία, Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία
Από εκεί και έπειτα, η εκλογή Τραμπ μόνο ανεπηρέαστες δεν αφήνει τις μεγάλες εκλογικές μάχες στη γηραιά ήπειρο έως την άνοιξη του 2017 που ολοκληρώνεται ο πολιτικός “μαραθώνιος” της Ευρώπης με τις γερμανικές κάλπες.
Πάντως, μαζί με τους Ιταλούς, στις 4 Δεκεμβρίου, οι Αυστριακοί επιστρέφουν στις κάλπες για να εκλέξουν νέο πρόεδρο, αφού η προηγούμενη προσπάθειά τους ακυρώθηκε. Ενώ στην Αυστρία, όπως και στη γειτονική Γερμανία, την πραγματική εξουσία έχει ο Καγκελάριος, η διαδικασία για το κατά κύριο λόγο εθιμοτυπικό πόστο του προέδρου, θα παρακολουθείται στενά καθώς θα μπορούσε να φέρει στην εξουσία τον πρώτο ακροδεξιό ηγέτη μιας δυτικοευρωπαϊκής χώρας από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τον Μάιο, ο υποψήφιος των Πρασίνων, Alexander van der Bellen, πέτυχε μια νίκη έναντι του αντι-μεταναστευτικού Κόμματος της Ελευθερίας του Norbert Hofer, για περίπου 30.000 ψήφους από τους περισσότερους από 4,5 εκατ. που ψήφισαν. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως αυτή τη φορά το αποτέλεσμα είναι πολύ αμφίρροπο.
Για τον Καγκελάριο Christian Kern, οι αμερικανικές εκλογές αποτελούν μάθημα για την Ευρώπη. “Είμαι πεπεισμένος ότι οι εκλογικές μάχες θα γίνουν σκληρές μάχες για τις μεσαίες τάξεις, και αυτός είναι ένας αγώνας που θα αναλάβουμε”, δήλωσε στους δημοσιογράφους.
Εκλογές στην Ολλανδία
Οι Ολλανδοί ξεκινούν την άνευ προηγουμένου εκλογική χρονιά του 2017 με τις κοινοβουλευτικές εκλογές στις 15 Μαρτίου. Η Ολλανδία είναι κάτι σαν ένα είδος εργαστηρίου για την ευρωπαϊκή πολιτική, με ασταθείς, πολυκομματικούς συνασπισμούς να είναι ο κανόνας και περίπου 13 κόμματα να πρόκειται να εισέλθουν στη Βουλή τον επόμενο χρόνο. Ο Geert Wilders, ο οποίος ηγείται του αντί-ισλαμκού Κόμματος της Ελευθερίας- σύμμαχοι αλλά καμία σχέση με το αυστριακό κόμμα- στις δημοσκοπήσεις δίνει μάχη στήθος με στήθος με τον πρωθυπουργό Mark Rutte των Φιλελευθέρων. “Ο λαός παίρνει πίσω την χώρα του”, τουήταρε ο Wilders, ο οποίος θέλει να μιμηθεί την Βρετανία με ένα “Nexit” για τη συμμετοχή στην ΕΕ. “Το ίδιο θα κάνουμε και εμείς”.
Και πάλι η Ολλανδία, με πείρα μεγαλύτερη της μιας δεκαετίας σε λαϊκιστές, ήδη από τον Pim Fortuyn, ίσως εκμεταλλευτεί τον χρόνο για να ανατρέψει μία άνοδο του Wilders. Ο Rutte έχει αποκλείσει έναν συνασπισμό με το Κόμμα της Ελευθερίας, και είναι δύσκολο να δούμε πώς ο Wilders θα μπορούσε να αποκτήσει την πλειοψηφία εάν κερδίσει τις εκλογές. “Από τη μία πλευρά, η νίκη του Trump κάνει την λαϊκιστική πολιτική περισσότερο αποδεκτή”, τόνισε ο Kees Aarts, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Groningen. “Αλλά από την άλλη πλευρά, όλα τα κόμματα και οι πολιτικοί που θα μπορούσαν να ήταν πιο χαλαροί για τις εκλογές του Μαρτίου, είναι τώρα σε πλήρη εγρήγορση”.
Γαλλική προεδρία
Οι Γάλλοι ψηφοφόροι έχουν δύο φορές στηρίξει το Εθνικό Μέτωπο στις εκλογές, σε δύο γενιές Le Pen, για να κάνουν πίσω από το αντί-μεταναστευτικό κόμμα την τελευταία στιγμή. Οι νίκες των Trump και Brexit, δείχνουν ότι τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο για τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στις 7 Μαΐου.
Με τον Hollande να είναι ο λιγότερο δημοφιλής πρόεδρος στην γαλλική ιστορία και ο βαθιά αντιπαθής προκάτοχός του Nicolas Sarkozy να προσπαθεί να πάρει το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων για μια επιστροφή, η Marine Le Pen έχει ένα άνοιγμα. Η μόνη επικεφαλής ενός μεγάλου γαλλικού πολιτικού κόμματος που έχει υποστηρίξει τον Trump, τον συνεχάρη με μια ανάρτηση στο twitter αναφερόμενο στον “απελευθερωμένο αμερικανικό λαό”. Η Le Pen αργότερα δήλωσε ότι εμπιστεύεται τους Γάλλους, οι οποίοι “λατρεύουν την ελευθερία”, ότι θα σπάσουν το σύστημα που τους “αγκιστρώνει”.
“Μέχρι τώρα, όλοι στη Γαλλία έχουν πει, όπως όλη η αποκαλούμενη ενημερωμένη κοινή γνώμη στην Αμερική έχει δηλώσει, “καλά, ο Trump δεν μπορεί να κερδίσει, η le Pen δεν μπορεί να κερδίσει”, δήλωσε στο Bloomberg ο Howard Davies, πρόεδρος της Royal Bank of Scotland. “Λοιπόν, πιστεύω ότι θα υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θα διερωτώνται εάν αυτό είναι πραγματικά τόσο σίγουρο, και για αυτό νομίζω πως οι Γάλλοι θα είναι πολύ νευρικοί”.
Γερμανικές εκλογές
Η Γερμανία, που με τους συνταγματικούς ελέγχους και τις ισορροπίες που στόχο έχουν να αποτρέψουν κλίσεις προς τη δικτατορία, είναι επίσης η ευρωπαϊκή χώρα που είναι πιο ανθεκτική στον λαϊκισμό. Οι ομοσπονδιακές εκλογές την άνοιξη του 2017, θα δείξουν εάν υπάρχει ακόμη αυτή η μεταπολεμική υπόθεση.
Ο Frauke Petry, επικεφαλής του Alternative for Germany, βλέπει την νίκη του Trump ως ένα μάθημα για την Γερμανία. “Όπως οι Αμερικανοί δεν πίστευαν τους δημοσκόπους των mainstream ΜΜΕ, οι Γερμανοί επίσης πρέπει να έχουν το κουράγιο να αφήσουν το σημάδι τους στην κάλπη”, τόνισε ο Petry.
Η Καγκελάριος Angela Merkel, η οποία ακόμη δεν έχει αποκαλύψει εάν θα είναι ξανά υποψήφια, έχει ήδη υποστεί σειρά ηττών στις περιφερειακές εκλογές εξαιτίας της προσφυγικής της πολιτικής που αποκηρύσσεται από το AfD και που έχει περιγραφεί ως “παρανοϊκή” από τον Trump. Η απροσδόκητη νίκη των Ρεπουμπλικάνων θα μπορούσε να την οδηγήσει να σκεφθεί το ενδεχόμενο να είναι ξανά υποψήφια.
