Περί Τσίπρα, περί συναίνεσης και άλλων τινών

Βέβαια ο χρόνος και οι συγκυρίες – και όχι οι επιλογές των πρωταγωνιστών – θα οδηγήσουν τους επόμενες μήνες. Και ναι μεν “οι έξω”, οι Ντάϊσσελμπλουμ του κόσμου τούτου (“έχει μια λογική να αναζητείται ευρύτερη στήριξη” προκειμένου περί του Ασφαλιστικού στο Eurogroup) καθώς και “κάποιοι μέσα” (ας πούμε ο Γιάννης Στουρνάρας στην Ενδιάμεση Έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος) μπορεί να προβαίνουν σε εκκλήσεις. Οι εκκλήσεις, προσεκτικές, δεν είναι παρά αποτύπωση πολύ πιο ουσιαστικών και βίαιων πιέσεων. Και το πολιτικό σύστημά μας, καλά νάναι!, αν και εξόχως ευεπίφορο σε πιέσεις – η ιστορική εμπειρία  τόχει δείξει, ξανά και ξανά! – την έχει την παράδοση να τσινάει σε κάθε τέτοια υπόνοια. (Θυμηθείτε: “του Ελληνος ο τράχηλος, ζυγόν δεν υπομένει”. Σε μια χώρα που ξεκίνησε την πορεία της με Αγγλικό, Γαλλικό και Ρωσικό Κόμμα).
Όμως η πραγματικότητα και των πολύπλοκων καταστάσεων που έχουμε μπροστά μας (εμείς και οι πολιτικές ηγεσίες “μας”), και της αίσθησης αδιεξόδων η οποία εντείνεται παρόλες τις διαβεβαιώσεις ότι όλα πάνε καλύτερα/ότι “το πράγμα βγαίνει πέρα”, και της εγκατάστασης σε μια πρακτική απώθησης των δύσκολων από τις πολιτικές μας ηγεσίες (αλλά και “εμάς”, την κοινή γνώμη), αυτή η πραγματικότητα έρχεται να επιβάλλει την τριπλέτα διάλογος-συνεννόηση-συναίνεση. Εκείνο που ο Αλέξης Τσίπρας ανέφερε ως αναγκαίο να αποκατασταθεί – “μια κουλτούρα διαλόγου” – έχει ένα μόνον προαπαιτούμενο: ηρεμία στο μυαλό των προσερχομένων, ώστε να καταφέρνουν να ακούνε όχι-μόνο-την-δική-τους-την-φωνή. Ο διάλογος ΔΕΝ απαιτεί συμφωνία, ούτε οδηγεί σ’ αυτήν. Απαιτεί ξεβουλωμένα αυτιά. Α, άμα μπορέσει να φθάσει και στην διασταύρωση απόψεων, τότε υπέροχα!
Η συνεννόηση, τώρα, προϋποθέτει από τα μέρη να φθάσουν σε κάποια κοινά σημεία, να συμπέσουν οι αναλύσεις τους, να γίνουν αμοιβαία δεκτές κάποιες τοποθετήσεις: πείτε το σύμπτωση αρχών, πείτε το κοινή ματιά στα ουσιώδη (ή σε ορισμένα από τα ουσιώδη). Εδώ, δεν αρκεί το ξεβούλωμα των αυτιών, απαιτείται και ένα μίνιμουμ καλής πίστης.
Η συναίνεση, έ, αυτή είναι άλλη ιστορία! Εδώ χρειάζεται να γίνει αντιληπτό ότι ένα στοιχείο κοινής πορείας είτε ωφελεί όλα τα μέρη – που καλούνται να συναινέσουν – είτε είναι απαραίτητο προκειμένου να αποφευχθεί κάτι αμοιβαία δυσάρεστο: ένας κίνδυνος, μια απώλεια, μια καταστροφή. (Η καταστροφή σε κάνει να δώσεις προσοχή, πολλή προσοχή). Η συναίνεση περιλαμβάνει στοιχείο υποχώρησης – όμως όλων, αλλιώς λέγεται υποταγή. Παράδειγμα: όταν είχε επιχειρηθεί (και επιτευχθεί) μετά απο μακρές συνεννοήσεις – νάτο! – και με βάση τεχνικό και πολιτικό διάλογο – νάτο κι αυτό! – μια συναινετική μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού στην Σουηδία, μετά την δική τους μεγάλη κρίση της δεκαετίας του ΄90, επίτηδες είχαν φροντίσει καθένα απο τα 5 κόμματα που συναίνεσαν (ένα έμεινε “εκτός”, μάλλον ήταν οι τότε Οικολόγοι) να έχει περάσει ένα δικό του βασικό αίτημα ΚΑΙ να χάσει ένα άλλο.
Ο αναγνώστης ίσως την θυμάται αυτήν την προσέγγιση στην τριπλέττα διάλογος-συνεννόηση-συναίνεση μερικές μέρες πριν ο Αλέξης Τσίπρας δώσει την δική του προσέγγιση. Η μετάβαση, που λέτε, από την μια κατηγορία στην άλλη, και πόσο μάλλον οι συγκυβερνήσεις ή Οικουμενικές, από ένα προκύπτει. Από ένα και μόνον. Την ανάγκη.