Περί Μεταπτυχιακών Σπουδών (2)

Το υπό δημοσια διαβούλευση Σχέδιο Νόμου για τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών (ΜΠΣ), βρίσκεται στη φάση λίγο πριν εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή των Ελλήνων. Η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να πατάξει τη διαφθορά και τη διαπλοκή σε όλες τις εκφάνσεις της δημόσιας ζωής. Ο χώρος των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, που αρκετές φορές έχει πληγεί από κρούσματα κακουργηματικού χαρακτήρα, με αποτέλεσμα πανεπιστημιακοί δάσκαλοι να έχουν διαβεί τις πόρτες των φυλακών, θα πρέπει να διαφυλαχτεί απ’ όλους εμάς, που τιμάμε τον όρκο μας, προασπιζόμενοι το δημόσιο συμφέρον και το ήθος των ελληνικών πανεπιστημίων. Τιμητές των ελληνικών ΑΕΙ δεν θα γίνουν οι ελάχιστοι πανεπιστημιακοί, που λακτίζουν και αποκαλούν τους φοιτητές, κωλόπαιδα και φασιστάκια και μάλιστα με την ανοχή και την κάλυψη των πρυτανικών αρχών.

Ο ομότιμος καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεόδωρος Λιανός, πρότυπο επιστήμονα και εξαίρετου πανεπιστημιακού δασκάλου, σε αιχμηρό και γεμάτο αλήθειες άρθρο του δημοσιευθέν το 1999, με τίτλο η “Διαφθορά στα ΑΕΙ: Το πανεπιστήμιο έχει βεβηλωθεί από αγράμματους και κομπιναδόρους”, είχε καταγγείλει απεχθή και αποτρόπαια περιστατικά εντός των ΑΕΙ, που συχνά διαβάζουμε στις εφημερίδες και ακούμε από τα διάφορα ραδιοτηλεοπτικά μέσα. Με αφορμή το υπό διαβούλευση Νομοσχέδιο για τα ΜΠΣ, σαφές είναι ότι η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας αποσκοπεί στην αντιμετώπιση του υπαρκτού φαινομένου, μερικά ΑΕΙ υπό την κάλυψη του αυτοδιοίκητου, να λειτουργούν και να δραστηριοποιούνται σαν οικονομικά εύρωστα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Τα ελληνικά δημόσια ΑΕΙ, εκτός της χρηματοδότησής τους από τον κρατικό προϋπολογισμό, έχουν και έσοδα από άλλες δραστηριότητες ιδιωτικοοικονομικού χαρακτήρα, όπως έσοδα από δίδακτρα μεταπτυχιακών σπουδών, από ερευνητικά προγράμματα, από σεμινάρια, από την αξιοποίηση διαφόρων περιουσιακών στοιχείων, από δωρεές, κ.λπ.

Ας υποτεθεί ότι ένα ΑΕΙ επιχορηγείται κάθε χρόνο από τον κρατικό προϋπολογισμό με 30 εκατ. (€), για την κάλυψη των δαπανών του, όπως μισθοδοσία μελών ΔΕΠ (Διδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό) και διοικητικού προσωπικού, κάλυψη κοινωνικοασφαλιστικών εισφορών, σίτιση φοιτητών, λειτουργικά έξοδα (ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, κ.ά.), νοίκια κτηρίων, κ.λπ. Έστω ότι το ΑΕΙ του παραδείγματός μας, έχει παράλληλα έσοδα 40 εκατ. € από δίδακτρα μεταπτυχιακών προγραμμάτων, ερευνητικά προγράμματα, δωρεές, σεμινάρια, κ.λπ. Αυτό σημαίνει ότι στο υποτιθέμενο δημόσιο ΑΕΙ, εκτός των κρατικών πόρων των 30 εκατ. €, εισρέουν και άλλα 40 εκατ. €, δίνοντας ένα σύνολο ετήσιων εσόδων της τάξης των 70 εκατ. €. Στα πλαίσια του πανεπιστημιακού αυτοδιοίκητου, τα 40 εκατ. € με νόμιμες ή νομιμοφανείς μεθόδους, στην πλειονότητά τους κατανέμονται στα μέλη των ομάδων που ελέγχουν τις διοικήσεις των ΑΕΙ. Αυτός άλλωστε είναι και ο ουσιαστικός λόγος, που σε μερικά ελληνικά ΑΕΙ μια μερίδα καθηγητών, κάθε χρόνο πέραν του μισθού τους εισπράττουν δεκάδες χιλιάδες ευρώ και ταυτόχρονα για αρκετά χρόνια είναι πλαφοναρισμένοι με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ.

Προσωπικά, αυτό το φαινόμενο με τα μεγάλα πλαφοναρίσματα μερικών καθηγητών και σε εποχές οξύτατης οικονομικής κρίσης ορισμένα μέλη ΔΕΠ, να έχουν ετήσια χρηματικά οφέλη 50 και 100 χιλιάδες ευρώ από διδασκαλία σε μεταπτυχιακά μαθήματα, συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα, σεμινάρια, ταξίδια στο εξωτερικό, κ.λπ., αρκετές φορές το έχω αναλύσει και δημοσίως καταγγείλει. Επί του συγκεκριμένου σημείου, το Σχέδιο Νόμου πολύ ορθά προβλέπει τα εξής: «Για διδασκαλία (εννοεί μέλους ΔΕΠ) σε μόνο ένα ΠΜΣ δεν νοείται κανενός είδους αμοιβή. Το όριο των απολαβών των διδασκόντων από την εν γένει συμμετοχή τους σε ΠΜΣ δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20% των ακαθάριστων αποδοχών της βαθμίδας τους». Σε εποχές παρατεταμένης και οξύτατης οικονομικής κρίσης, ο ορισμός του ποσοστού 20% αξιολογείται πολύ ικανοποιητικός. Πάντοτε θα υπάρχουν τα παραθυράκια στους νόμους, ώστε οι πλαφοναρισμένοι να αποκομίζουν δεκάδες χιλιάδες ευρώ κάθε χρόνο. Με πρόσχημα το αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ, μερικά πανεπιστημιακά ιδρύματα λειτουργούν σαν ιδιωτικές επιχειρήσεις και μάλιστα με τα επιπρόσθετα οφέλη των επιχορηγήσεων του κρατικού προϋπολογισμού. Όσοι αγωνίζονται για τη διαφάνεια και την αξιοκρατία στα ενδότερα των ΑΕΙ και με ανιδιοτέλεια υπερασπίζονται το δημόσιο συμφέρον, βέβαιο είναι ότι επιθυμούν την άμεση ψήφιση του συγκεκριμένου Σχεδίου Νόμου για τα ΜΠΣ από τη Βουλή των Ελλήνων. Η αλήθεια δεν λογοκρίνεται