Πάσχετε από νευρική ορθορεξία; ΚΑΝΤΕ ΤΟ ΤΕΣΤ

Πρόκειται για  μια διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά που δεν είναι επίσημα αναγνωρισμένη από τα διαγνωστικά εγχειρίδια. Ωστόσο αποτελεί μια παθολογική κατάσταση που πλήττει όλο και περισσότερους ανθρώπους. Προτάθηκε από τον Αμερικανό Δρ Στήβεν Μπράτμαν το 1997 και αφορά την παθολογική εμμονή με την ορθότητα των τροφών που καταναλώνει ένα άτομο.

Ο ορθορεξικός αρχίζει να περιορίζει το εύρος των τροφών που περιλαμβάνει στη διατροφή του αποκλείοντας τροφές που κρίνει (είτε υπάρχει επιστημονική βάση είτε όχι) ότι δεν κάνουν καλό στην υγεία του. Συνήθως αποκλείονται τροφές με συντηρητικά, πολλά λιπαρά ή υδατάνθρακες ή τροφές τυποποιημένες, επεξεργασμένες ή μαγειρεμένες με τρόπο ανθυγιεινό.

Οι επιπτώσεις της ορθορεξίας αφορούν και τη σωματική και την ψυχική υγεία.

Ενδέχεται το άτομο που πάσχει να αρχίσει πλέον να υποσιτίζεται και να λείπουν από το διαιτολόγιό του απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, ενώ δε σπανίζει και η υπερβολική απώλεια βάρους. Στο ψυχολογικό επίπεδο, ο ορθορεξικός νιώθει μια εμμονή με τις διατροφικές του επιλογές και αναλώνει δυσανάλογο χρόνο και σκέψη για αυτές. Αναστατώνεται έντονα όταν δε βρίσκει τροφές που να πληρούν τις δικές του προδιαγραφές (που μπορεί να έχουν επιστημονική βάση, μπορεί όμως και όχι). Όταν αναγκάζεται να καταναλώσει κάτι που δεν ανήκει στην κατηγορία των «σωστών τροφών» βιώνει βασανιστικές ενοχές. Αντίθετα, νιώθει θριαμβευτική ικανοποίηση όταν καταφέρνει να καταναλώσει «σωστές» τροφές.

Με ποιες άλλες διαταραχές μοιάζει η ορθορεξία;

Η ορθορεξία μοιάζει πολύ με την νευρική ανορεξία ως προς τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας του πάσχοντος αλλά και ως προς το στοιχείο της παθολογικής εμμονής σχετικά με τις τόσο αυστηρές διατροφικές επιλογές. Ωστόσο οι ανορεξικοί και βουλιμικοί βασανίζονται με την ποσότητα φαγητού που καταναλώνουν, ενώ οι ορθορεξικοί εστιάζουν στην ποιότητα. Τους κατακλύζουν τύψεις εάν φάνε «κακές» τροφές ή παρεκκλίνουν από την οδό της ενάρετης διατροφής.  Νοιώθουν αγωνία για την επόμενη «καυτή» υγιεινή συνήθεια που θα τους «απογειώσει». Ταξιδεύουν με τα δικά τους τρόφιμα ή επιλέγουν να τρώνε πάντα στο σπίτι για να έχουν καλύτερο έλεγχο αυτών που καταναλώνουν. Συχνά οι διαπροσωπικές τους σχέσεις υποβαθμίζονται εξαιτίας αυτής της εμμονής.

Πώς αντιμετωπίζεται;

H αντιμετώπιση της ορθορεξίας πρέπει να γίνεται διεπιστημονικά, με τη συμμετοχή και εξειδικευμένου στις διατροφικές διαταραχές διαιτολόγου και με την υποστήριξη εξειδικευμένου ψυχολόγου ή ψυχιάτρου. Ο διαιτολόγος οφείλει να επανεκπαιδεύσει τον ορθορεξικό σχετικά με το τι αποτελεί τη σωστή διατροφή και να προσπαθήσει να «γκρεμίσει» την πεποίθηση ότι οι τροφές ταξινομούνται αυστηρά σε «καλές» και «κακές».

Τεστ του Bratman

    Περνάτε περισσότερο από 3 ώρες ημερησίως σκεπτόμενος τη δίαιτά σας;

    Προγραμματίζετε τα γεύματά σας αρκετές ημέρες πριν;

    Είναι η θρεπτική αξία του γεύματός σας περισσότερο σημαντική από την ευχαρίστηση της κατανάλωσής του;

    Μειώθηκε η ποιότητα της ζωής σας με την αύξηση της ποιότητας της διατροφής σας;

    Έχετε γίνει πιο αυστηροί με τον εαυτό σας πρόσφατα;

    Αυξάνεται η αυτοπεποίθηση σας όταν τρώτε υγιεινά;

    Έχετε σταματήσει να καταναλώνετε τα τρόφιμα που απολαμβάνατε, προκειμένου να καταναλώνετε τα «σωστά» τρόφιμα;

    Η διατροφή σας δεν σας επιτρέπει εύκολα να φάτε έξω, απομακρύνοντάς σας από την οικογένεια και τους φίλους σας;

    Αισθάνεστε ένοχοι όταν «χαλάτε» τη δίαιτά σας;

    Αισθάνεστε καλά με τον εαυτό σας και ότι έχετε τον πλήρη έλεγχο όταν τρώτε υγιεινά;

Εάν απαντήσατε θετικά σε 4 ή 5 από τα παραπάνω ερωτήματα, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να χαλαρώσετε.

Εάν απαντήσατε θετικά σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα, αυτό σημαίνει ότι έχετε πραγματική εμμονή με την κατανάλωση υγιεινών τροφίμων.