Toυ ΘΑΝΑΣΗ ΛΥΡΤΣΟΓΙΑΝΝΗ από την Κυριακάτικη Kontranews
Τι προβλέπει η αντιμεταρρύθμιση
Το τέλος των επικουρικών συντάξεων όπως τις γνωρίζαμε προωθεί η κυβέρνηση με το νέο νομοσχέδιο. Αφετηρία των αλλαγών του σχεδίου «Πινοσέτ» που προκάλεσε τεράστιες μειώσεις για τους συνταξιούχους στη Χιλή και τεράστιες κινητοποιήσεις πριν από λίγους μήνες, είναι το νέο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) που ανακοίνωσαν την εβδομάδα που πέρασε οι Κ. Χατζηδάκης και Π. Τσακλόγλου. Το ΤΕΚΑ τις επόμενες δεκαετίες θα χρηματοδοτείται από τις εισφορές των νέων ασφαλισμένων, από ένα σημαντικό μέρος της φορολογίας των πολιτών, ακόμα και μέσω αποθεματικών που θα συσσωρεύει ο ΕΦΚΑ. Αυτό το ασφαλιστικό «ριφιφί», μια προσομοίωση σε ευρωπαϊκά πρότυπα του χιλιανού μοντέλου του Πινοσέτ, είναι το νομοσχέδιο που παρουσίασε πριν λίγες μέρες η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας με τον ευφάνταστο και πλήρως αποπροσανατολιστικό τίτλο «Ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά». Το μεγάλο ερώτημα είναι τι σημαίνει κεφαλαιοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, πώς θα λειτουργεί και για ποιους στήνεται αυτός ο τεράστιος τζόγος με τις εισφορές και τους φόρους των πολιτών.
Αναλυτικά με την αντιμεταρρύθμιση των Χατζηδάκη-Τσακλόγου:
1. Συστήνεται νέο ταμείο που θα διαχειρίζεται τις εισφορές, το ΤΕΚΑ (Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης), το οποίο θα λειτουργεί εκτός e-ΕΦΚΑ! Ο e-ΕΦΚΑ θα διαχειρίζεται τις ζημιές, υπεύθυνος για τις επενδύσεις θα είναι ο ίδιος ο ασφαλισμένος και το ΤΕΚΑ θα τζογάρει τα χρήματα των ασφαλισμένων σε τοποθετήσεις μεσαίου, χαμηλού ή υψηλού ρίσκου (με επιλογή του ασφαλισμένου!) σε ομόλογα, μετοχές και αλλά αμφιβόλου απόδοσης προϊόντα.
2. Αν τα πράγματα δεν πάνε καλά για τους ασφαλισμένους, οι Κ. Χατζηδάκης και Π. Τσακλόγλου εγγυώνται ότι θα πάρουν πίσω το αρχικό τους κεφάλαιο. Οι διαχειριστές των επενδύσεων (που θα συνεργάζονται με το ΤΕΚΑ) απλώς θα έχουν τεράστιες αποδόσεις!
3. Η «ιδιωτικοποίηση» ή η «κεφαλαιοποίηση» της επικουρικής ασφάλισης σημαίνει τη μεταφορά, συσσώρευση και αξιοποίηση (εισφορών) εσόδων ύψους 77 δισ. ή 56 δισ. ευρώ σε βάθος 50 ετών, όπως θέλει ο Π. Τσακλόγλου. Εισφορές όμως τις οποίες θα στερηθούν το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα και οι σημερινές συντάξεις!
4. Η αντιμεταρρύθμιση του ασφαλιστικού παρουσιάστηκε ως τέλειο «εμβόλιο» όχι μόνο για τις μελλοντικές συντάξεις, αλλά συνολικά και για την ελληνική οικονομία. Επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό Σύμφωνα, όμως, με τη μελέτη των πλέον έγκριτων καθηγητών Σ. Ρομπόλη και Σπ. Μέτση, «από το 2040 και μετά η κεφαλαιοποίηση της επικουρικής ασφάλισης θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό με ένα ετήσιο κόστος ύψους 2,7 δισ. ευρώ… Επομένως, το κόστος μετάβασης θα επιβαρύνει την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους κατά 49%.
Έτσι, το κεφαλαιοποιητικό σύστημα των ατομικών λογαριασμών μέχρι το 2040 θα έχει κεφάλαια ύψους μόλις 11 δισ. ευρώ και τα οποιαδήποτε οφέλη θα είναι κατά μέσο όρο στα 200 – 250 εκατ. ευρώ, δηλαδή ούτε το 10% του ετήσιου κόστους μετάβασης».
Σύμφωνα με τους γνώστες του κεφαλαιοποιητικού συστήματος η μεταρρύθμιση είναι καλή για τις αγορές, ενώ ενέχει υψηλό ρίσκο και χαμηλές αποδόσεις για τις συντάξεις Οι εισφορές των νέων ασφαλισμένων σε βάθος 40 και πλέον ετών, τα 56 δισ. κατά τον Π. Τσακλόγλου ή τα 65 δισ. σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις ειδικών για το ασφαλιστικό, που φτάνουν μέχρι και τα 77 δισ. -για την κάλυψη των σημερινών επικουρικών συντάξεων- θα δοθούν στον τζόγο των χρηματαγορών για να δώσουν στο μάξιμουμ της απόδοσης των προϊόντων που θα επενδυθούν 20, 50 ή 80 ευρώ μεγαλύτερη επικουρική σύνταξη μετά από 35 χρόνια σε σχέση με αυτή που καταβάλλεται σήμερα. Αυτό είναι το κεντρικό αφήγημα του υπουργείου Εργασίας για το ασφαλιστικό νομοσχέδιο που τιτλοφορείται «Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά».
Το νέο σύστημα θα λειτουργεί ως εξής:
– Το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης θα είναι υποχρεωτικό για το σύνολο των μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας από 1η Ιανουαρίου 2022 και είναι υπόχρεοι επικουρικής ασφάλισης (μισθωτοί δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, δικηγόροι και μηχανικοί). Προαιρετικά, αν δηλαδή το επιθυμούν, μπορούν να ενταχθούν σ’ αυτό ασφαλισμένοι κάτω των 35 ετών οι οποίοι είτε δεν έχουν υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση (π.χ. ένας λογιστής) είτε είναι ήδη ασφαλισμένοι στο υφιστάμενο σύστημα.
– Δημιουργούνται ατομικοί λογαριασμοί («κουμπαράδες») από τους οποίους θα καταβληθούν οι μελλοντικές συντάξεις των νέων εργαζομένων. Οι εισφορές που πληρώνει ο κάθε νέος εργαζόμενος θα πηγαίνουν στη δική του σύνταξη, η οποία θα υπολογίζεται στη βάση του σωρευμένου ποσού εισφορών και αποδόσεων. Το ύψος των εισφορών για το νέο επικουρικό σύστημα παραμένει ως έχει (6% για τους μισθωτούς και βάσει ασφαλιστικής κλάσης για τους αυτοαπασχολούμενους).
– Η διαχείριση των ατομικών αυτών λογαριασμών -των ατομικών «κουμπαράδων»- θα γίνεται μέσω ενός νέου δημόσιου φορέα, ενός νέου ταμείου που θα διοικείται από πιστοποιημένους επαγγελματίες. Θα δημιουργηθεί περιορισμένος αριθμός προσεκτικά σχεδιασμένων επενδυτικών χαρτοφυλακίων, όπου -με επιλογή του ασφαλισμένου και ανάλογα με το προφίλ του- θα επενδύονται τα κεφάλαια του ασφαλιστικού «κουμπαρά» του. Σύμφωνα με την παρουσίαση του υπ. Εργασίας, το νέο σύστημα οδηγεί σε υψηλότερες συντάξεις.
Ως προς αυτό δόθηκε ένα παράδειγμα:
– 153 ευρώ μηνιαία επικουρική σύνταξη με το «παλιό» σύστημα για εργαζόμενο αμειβόμενο με τον κατώτατο μισθό, 650 ευρώ και 40 έτη ασφάλισης.
– 219 ευρώ μηνιαία επικουρική σύνταξη με το νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα (υποθέτοντας αποδόσεις ίσες με τον μέσο όρο των αποδόσεων των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ, περίοδος αναφοράς 2008-2018).
– 257 ευρώ μηνιαία επικουρική σύνταξη με το νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα (υποθέτοντας αποδόσεις ίσες με τη μέση ετήσια απόδοση των αποθεματικών του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται το Μεικτό Αμοιβαίο Κεφάλαιο της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών, περίοδος αναφοράς 2003-2020).
Με αυτά τα δεδομένα το υπουργείο Εργασίας μας λέει ότι η «αντιμεταρρύθμιση» θα δώσει στο μάξιμουμ της απόδοσής της αυξημένη επικουρική 20 ευρώ περισσότερο από την ισχύουσα με το σημερινό σύστημα για κάποιον που θα βγει στη σύνταξη με μισθό 650 ευρώ, έως περίπου 80 με 100 ευρώ για κάποιον πολύ υψηλόμισθο.
Αντίδραση από τον ΣΥΡΙΖΑ Σφοδρή επίθεση στην αντιμεταρρύθμιση εξαπέλυσε η τομεάρχης Εργασίας του ΣΥΡΙΖΑΠΣ Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου.
Τόνισε ότι το ασφαλιστικό νομοσχέδιο Μητσοτάκη – Χατζηδάκη – Τσακλόγλου θα πλήξει τους σημερινούς και τους μελλοντικούς συνταξιούχους, αλλά και συνολικά τους φορολογούμενους, που θα πληρώσουν το κόστος πληρωμής των επικουρικών συντάξεων «Η κυβέρνηση Μητσοτάκη παραδίδει την επικουρική ασφάλιση στα ιδιωτικά συμφέροντα» επισήμανε σε δήλωσή της.
Και υπογράμμισε ότι το ασφαλιστικό νομοσχέδιο Μητσοτάκη-Χατζηδάκη-Τσακλόγλου είναι μια «αντιμεταρρύθμιση» που καταλύει τη βασική αρχή της «αλληλεγγύης των γενεών», δηλαδή την πληρωμή των επικουρικών συντάξεων από τις εισφορές των εργαζομένων, και θα πλήξει τους σημερινούς και τους μελλοντικούς συνταξιούχους, αλλά και συνολικά τους φορολογούμενους, που θα πληρώσουν το κόστος πληρωμής των επικουρικών συντάξεων.
