Toυ ΘΑΝΑΣΗ ΛΥΡΤΣΟΓΙΑΝΝΗ για την Κυριακάτικη Kontranews
Ηκλοπή του ΦΠΑ καλά κρατεί στη χώρα μας. Γιατί περί κλοπής πρόκειται και όχι φοροδιαφυγής. Με τις επιδόσεις των Ελλήνων στην κλοπή του φόρου αυτού, η χώρα μας είναι δεύτερη στην Ευρώπη, αφού τα δημόσια ταμεία χάνουν ένα στα τέσσερα ευρώ από τα έσοδα του ΦΠΑ και πιο συγκεκριμένα το 25,8%. Με την επίδοση αυτή καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση στην Ευρώπη, πίσω από τη Ρουμανία.
Παρά τη βελτίωση που καταγράφει στην προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η φοροδιαφυγή, φαίνεται ότι η Ελλάδα έχει ακόμη δρόμο. Το 2015, σύμφωνα με την Κομισιόν, έχανε το 28,3% των δυνητικών εσόδων, ποσοστό που έφτασε στο 27,3% το 2016 και σε 31,5% το 2017. Ακολούθως υποχώρησε στο 29% και με βάση τα τελευταία στοιχεία βρίσκεται στο 25,8%. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα 5,35 δισ. ευρώ που χάνει η Ελλάδα από έσοδα ΦΠΑ, είναι περίπου 3% του ΑΕΠ!
Τι συμβαίνει στην ΕΕ Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, το 2019, τα κράτη-μέλη της ΕΕ εκτιμάται ότι απώλεσαν 134 δισ. ευρώ από τον ΦΠΑ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε απώλειες εσόδων λόγω απάτης και φοροδιαφυγής στον τομέα του ΦΠΑ, αποφυγής και πρακτικών βελτιστοποίησης του ΦΠΑ, χρεοκοπιών και πτωχεύσεων, καθώς και εσφαλμένων υπολογισμών και διοικητικών σφαλμάτων. Αν και ορισμένες απώλειες εσόδων είναι αδύνατο να αποφευχθούν, η αποφασιστική δράση και οι στοχευμένες απαντήσεις πολιτικής θα μπορούσαν κάνουν πραγματικά τη διαφορά, ιδίως όσον αφορά στη μη συμμόρφωση. Η απώλεια εσόδων από τον ΦΠΑ έχει εξαιρετικά αρνητικό αντίκτυπο στις κρατικές δαπάνες για δημόσια αγαθά και υπηρεσίες, όπως τα σχολεία, τα νοσοκομεία και οι μεταφορές. Ο χαμένος ΦΠΑ θα μπορούσε επίσης να έχει αποδειχθεί επωφελής, τη στιγμή που τα κράτη-μέλη προσπαθούν να καλύψουν το χρέος που προέκυψε κατά την αρχική ανάκαμψη από την πανδημία του κορωνοϊού ή να αυξήσουν τις φιλοδοξίες τους όσον αφορά στη χρηματοδότηση για το κλίμα.
Το 2019, η Ρουμανία κατέγραψε το υψηλότερο εθνικό έλλειμμα συμμόρφωσης προς τον ΦΠΑ, έχοντας απωλέσει το 34,9 % των εσόδων της από τον ΦΠΑ το 2019, ακολουθούμενη από την Ελλάδα (25,8 %) και τη Μάλτα (23,5 %). Τα μικρότερα ελλείμματα ΦΠΑ παρατηρήθηκαν στην Κροατία (1,0%), τη Σουηδία (1,4%) και την Κύπρο (2,7%). Σε απόλυτες τιμές, τα υψηλότερα ελλείμματα συμμόρφωσης προς τον ΦΠΑ καταγράφηκαν στην Ιταλία (30,1 δισ. ευρώ), και τη Γερμανία (23,4 δισ. ευρώ). Στα περισσότερα κράτη-μέλη, η απόλυτη ετήσια μεταβολή του ελλείμματος ΦΠΑ ήταν χαμηλότερη από 2%. Συνολικά, το ποσοστό του ελλείμματος ΦΠΑ μειώθηκε σε 18 κράτη-μέλη. Εκτός από την Κροατία και την Κύπρο, οι σημαντικότερες μειώσεις του ελλείμματος ΦΠΑ σημειώθηκαν στην Ελλάδα, η Λιθουανία, τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία (μεταξύ -3,2% και -2,2% σε αυτές τις τέσσερις χώρες).
Επιτυχίες σημείωσαν επίσης η Σουηδία, η Φινλανδία και η Εσθονία, από διαφορετική άποψη ωστόσο: στις χώρες αυτές, οι φορολογικές αρχές έχουν επιτύχει εδώ και χρόνια να περιορίσουν την απώλεια εσόδων από τον ΦΠΑ σε λιγότερο από το 5% του οφειλόμενου ΦΠΑ. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις του ελλείμματος ΦΠΑ παρατηρήθηκαν στη Μάλτα (+5,4 ποσοστιαίες μονάδες), στη Σλοβενία (+3 ποσοστιαίες μονάδες) και στη Ρουμανία (+2,3 ποσοστιαίες μονάδες).
