Του Χριστόδουλου Στεφανάδη από την Κυριακάτικη Kontranews
Η ανθρωπότητα ήρθε αντιμέτωπη πριν ένα χρόνο σχεδόν με μία νέα πανδημία, η οποία προκλήθηκε από έναν επικίνδυνο κορωνοϊό. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι νόσησαν και πάνω από δύο εκατομμύρια κατέληξαν. Εξαιτίας αυτού πολλά κράτη έχουν δοκιμαστεί και καταρρεύσει. Γιαυτό, είναι πολύτιμη κάθε τεχνολογική πρόοδος που παρουσιάζεται είτε στον τομέα της πρόληψης από τον ιό, είτε στον τομέα της ισχυρής και ουσιαστικής άμυνας.
Ακόμα και εάν στην αρχή η Ιατρική Επιστήμη ήταν ανέτοιμη, με πρωτοφανή ταχύτητα και όπλα την υπάρχουσα γνώση και τεχνολογία, δημιουργήθηκαν εμβόλια που προστατεύουν από τον ιό. Αυτά τα εμβόλια, πολύ γρήγορα σχεδιάστηκαν, παρασκευάστηκαν και διατέθηκαν. Στόχος για τη χώρα μας είναι ο εμβολιασμός πάνω από το 60% του πληθυσμού μέχρι την Άνοιξη. Ήδη αυξάνεται γεωμετρικά ο αριθμός των εμβολιασμένων. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, αφού μόνο έτσι μπορεί να δημιουργηθεί ένα ισχυρό τοίχος ανοσίας και να ελεχθεί η πανδημία.
Είναι γνωστό ότι χαρακτηριστικό της οικογένειας των κορωνοϊών είναι οι συχνές μεταλλάξεις. Το ίδιο συμβαίνει και με τον κορωνοϊό που προκαλεί την COVID-19. Αυτός είναι ο λόγος που τα εμβόλια προσαρμόζονται, ώστε να περιλαμβάνουν και τα νέα στελέχη που προκύπτουν από αυτές τις μεταλλάξεις. Επί του παρόντος, φαίνεται ότι τα διαθέσιμα εμβόλια καλύπτουν τις μεταλλάξεις που έχουν εμφανιστεί. Σε κάθε περίπτωση, με την προηγμένη τεχνολογία, μπορεί ταχύτατα να παρασκευαστούν εμβόλια που θα περιλαμβάνουν μελλοντικά ανθεκτικά στελέχη του κορωνοϊού.
Όσον αφορά στους αρνητές των εμβολίων, ανεξάρτητα από τα κίντηρα τους, η ιστορία της Ιατρικής Επιστήμης τους διαψέυδει. Μία κατάκτηση, που έχει σώσει εκατομμύρια κόσμο μέχρι σήμερα, από την εποχή που ο Jenner, ο πατέρας της ανοσολογίας, το 1778, ανακάλυψε το πρώτο εμβόλιο για την ευλογιά.
Εφόσον αστοχήσει η πρόληψη, το επόμενο οχυρό είναι οι θεραπευτικές παρεμβάσεις. Γι’ αυτό, με εντατικούς ρυθμούς, δοκιμάζονται παλαιά και νέα φάρμακα στη μάχη κατά του κορωνοϊού. Άλλα με επιτυχία και άλλα αστοχούν, όπως η χορήγηση χλωροκίνης, για την οποία υπήρξε ένας αρχικός ενθουσιασμός, τον οποίο διέψευσαν οι μελέτες. Το ίδιο φαίνεται ότι συμβαίνει και με άλλες θεραπευτικές παρεμβάσεις, όπως η χορήγηση του πλάσματος από αναρρωνύοντες από κορωνοϊό. Αρχικά, υπήρξαν πολύ ενθαρρυντικές ενδείξεις για τη θεραπευτική του δράση, αλλά πολύ πρόσφατα, σύμφωνα με μεγάλη πολυκεντρική μελέτη, αυτό αμφισβητήθηκε.
Αυτό το οποίο φαίνεται να προσφέρει σημαντικά θεραπευτικά οφέλη είναι η χορήγηση μονοκλωνικών αντισωμάτων. Το ίδιο ισχύει και για τη χορήγηση δεξαμεθαζόνης σε ειδικές κατηγορίες νοσηλευομένων στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
Όσον αφορά στην κολχικίνη, ένα παλαιό, δοκιμασμένο και φθηνό φαρμακό, όλες οι μελέτες που έχουν γίνει έχουν δείξει πολύ αισιόδοξα στοιχεία. Η πρώτη μελέτη διεξήχθη στην Έλλαδε σε νοσοκομειακούς ασθενείς. Κύριος ερευνητής (First Author) είναι ο καθηγητής Σπύρος Δευτεραίος και Eπιβλέπων ερευνητής (Senior Author) ο καθηγητής Χριστόδουλος Στεφανάδης. Ανάμεσα στους διακεκριμένους Έλληνες επιστήμονες που συμμετείχαν, ο αν. καθηγητής Γεώργιος Γιαννόπουλος, ο καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος, ο καρδιολόγος-ερευνητής Dr. Δημήτρης Βραχάτης και η καρδιολόγοςερευνήτρια κ. Σωτηρία Γιωτάκη. Ακόμα συμμετείχαν πολλά μέλη από την επιτροπή των εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας, όπως ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας κ.ά.
Αυτή η ερευνητική ομάδα ασχολείται με την αντοφλεγμονώδη δράση της κολχικίνης τα τελευταία δέκα χρόνια. Με αυτό το σκεπτικό, χορηγήθηκε σε ασθενείς με Covid-19, αφού πρόκειται για νόσο που διεγείρει πολλές φορές ανεξέλεγκτη φλεγμονή με καταστροφικές συνέπειες. Για να επιβεβαιωθεί αυτή η υπόθεση, δημιουργήθηκε, για πρώτη φορά παγκοσμίως, η μελέτη «GRECO-19», με διεθνή συμμετοχή. Συγκεκριμένα, συμμετείχαν στην έρευνα 26 ελληνικά κέντρα, καθώς επίσης, κέντρα από τις Η.Π.Α. (Mount Sinai, New York/ Yale University Connecticut), και την Ιταλία (Humanitas Clinical and Research Hospital, Milan).
Η «GRECO-19», η οποία δημοσιεύθηκε σε έγκυρο, διεθνές ιατρικό περιοδικό, έδειξε μείωση του χρόνου νοσηλείας, της ανάγκης για διασωλήνωση και των βιοχημικών ρυθμών φλεγμονής, επιβεβαιώνοντας την ευεργετική δράση της κολχικίνης σε νοσηλευόμενους ασθενείς με Covid-19. Στη συνέχεια, μεγάλη πολυκεντρική Καναδική μελέτη, στην οποία συμμετείχε και η Ελλάδα, σε δείγμα 4.160 ασθενών, έδειξε πως η χορήγηση κολχικίνης σε εξωνοσοκομειακούς ασθενείς μειώνει τη θνητότητα κατά 44%, την ανάγκη για διασωλήνωση κατά 50% και την νοσηλεία κατά 25%.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, για πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο, ένα φάρμακο από του στόματος, παρουσιάζει τόσο αισιόδοξα αποτελέσματα. Γιαυτό, και πρώτη η Ελλάδα από όλες τις χώρες, και το Υπουργείο Υγείας, ενέκκρινε ταχύτατα την εισήγηση της Ελληνική Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, για χορήγηση της κολχικίνης σε εξωνοσοκομειακούς ασθενείς με Covid-19. Από τις 28 Ιανουαρίου, με ιατρική συνταγή, θα χορηγείται η κολχικίνη σε όλους τους ασθενείς με κορωνοϊό άνω των 60 ετών, και σε όσους, σε νεότερες ηλικίες, έχουν τουλάχιστον ένα συνοδό νόσημα ή υψηλό πυρετό για περισσότερο από δύο εικοσιτετράωρα.
Με τα δεδομένα αυτά, είναι αντιληπτό, ότι η εξωνοσοκομειακή αποτελεσματική αντιμετώπιση ασθενών με κορωνοϊό θα έχει ως επακόλουθο πιθανή αποσυμφόρηση του ΕΣΥ. Πρέπει να επισημανθεί ότι όσον αφορά στην κολχικίνη, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει μόνοι τους οι πολίτες να σπεύδουν να την προμηθευτούν για προληπτικούς λόγους. Δεν υπάρχει μέχρι σήμερα κανένα στοιχείο που να συνηγορεί ότι το φάρμακο δρα προφυλακτικά σε υγιή άτομα.
Η σχολαστική εφαρμογή των μέτρων προστασίας από τον κορωνοϊό, όπως η απολύμανση χεριών, η αποφυγή συγχρωτισμού, η τήρηση των αποστάσεων, η χρήση μάσκας και η καραντίνα, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, πρέπει να συνεχίζονται, αφού είναι υψίστης σημασίας για την προστασία του κοινού.
Για να δούμε την εξέλιξη των ασθενών που θα λαμβάνουν κολχικίνη εξωνοσοκομειακά στην Ελλάδα, έχει οργανωθεί ειδικό πρωτόκολλο μελέτης. Παραμένουμε αισιόδοξοι για την εξέλιξη της πανδημίας, τόσο από τα αποτελέσματα των φαρμάκων στη μάχη κατά του κορωνοϊού, όσο από τη δυναμική στρατηγική εμβολιασμού των πολιτών, παγκοσμίως αλλά και στη χώρα μας.
* Καθηγητής Καρδιολογίας
