Οι νοοτροπίες πίσω από τα οργανογράμματα

Οι πρώτες ενδείξεις και οι προσωπικές διαδρομές ενός εκάστου των εξωκοινοβουλευτικών υπουργών είναι, κατά πολλούς, ενδεικτικές των προθέσεων του νέου πρωθυπουργού, αλλά και του προγράμματος που θα ακολουθήσει η νέα κυβέρνηση. Θα μπορούσε, ευλόγως, να πει κανείς, για παράδειγμα, πως όταν δίνεις τα κλειδιά του Μεγάρου Μαξίμου σε υψηλόβαθμο στέλεχος του ΣΕΒ, προφανώς και δεν θέλεις να φέρεις τον σοσιαλισμό. Αλλά αυτά θα κριθούν στην πράξη. Εξάλλου, ο νέος πρωθυπουργός έχει διαμηνύσει ότι «δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο» και πως η νέα κυβέρνηση «ξεκινάει δουλειά». Άρα, λίγος χρόνος απομένει για να φανεί κατά πόσον οι ως τώρα διαδρομές του δικτύου των εξωκοινοβουλευτικών υπουργών θα είναι ενδεικτικές της κυβερνητικής πολιτικής. 

Ωστόσο, εκτός από τα πρόσωπα, υπάρχουν και οι αλλαγές στα οργανογράμματα. Και, όσο κι αν το θέμα φαίνεται τεχνοκρατικό, γραφειοκρατικό και διοικητικής φύσεως, σε κάποιες περιπτώσεις είναι βαθιά πολιτικό. 

Για παράδειγμα, ο συμβολισμός και η ουσία από την υπαγωγή του χαρτοφυλακίου Μεταναστευτικής Πολιτικής στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη είναι από μόνος του είναι εξαιρετικά προβληματικός. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, δεξιοί, κεντροδεξιοί, σοσιαλδημοκράτες, κεντρώοι και αριστεροί έχουν καταλάβει ότι η μετανάστευση είναι μία ξεχωριστή υπόθεση από μόνη της. Δεν μπορεί να υπαχθεί σε κάποιο άλλο υπουργείο, γιατί πολύ απλά είναι πολύ σύνθετο και μακράς πνοής θέμα για να αποτελεί… «υποκατηγορία». 

Όμως, ακόμη κι όταν η μεταναστευτική πολιτική ήταν «υποκατηγορία», το χαρτοφυλάκιο ανήκε στο υπουργείο Εσωτερικών. Πριν, δηλαδή, το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής γίνει αυτόνομο, ήταν στο υπουργείο Εσωτερικών. Ωστόσο, ο συμβολισμός της υπαγωγής του στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη δείχνει πως η νέα κυβέρνηση ξεκινά με μία συντηρητική κατεύθυνση στο συγκεκριμένο θέμα: αντιλαμβάνεται –ή δείχνει προς την κοινωνία ότι αντιλαμβάνεται- το μεταναστευτικό-προσφυγικό ως θέμα δημόσιας τάξης. Ή, ακόμη χειρότερα, ότι οι «πολίτες» πρέπει να «προστατευθούν» από το μεταναστευτικό. 

Άλλο ένα ανησυχητικό δείγμα έχει να κάνει με την Γενική Γραμματεία Ισότητας των μΦύλων και το Κέντρο Ερευνών για θέματα ισότητας: μέσα σε ένα βράδυ, με ένα ΦΕΚ, μεταφέρθηκαν από το υπουργειό Εσωτερικών στο υπουργείο Εργασίας. Ωστόσο, τα θέματα ισότητας δεν αφορούν μόνο στους μισθούς, ούτε μόνο στην εργασία. Υπάρχουν θέματα κοινωνικής ένταξης, υπάρχουν στερεότυπα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Υπάρχουν πατριαρχικές αντιλήψεις που κρατούν τις γυναίκες καθηλωμένες, υπάρχουν ακόμη και θέματα βίας και δημόσιας τάξης –χρειάστηκε να φτάσουμε στο 2019 για να αρχίσει να γίνεται γνωστός ο όρος «γυναικοκτονία». 

Βεβαίως, τα ως άνω μπορεί να είναι απλώς σκέλος ενός νέου οργανογράμματος του κράτους. Μπορεί, όμως, να καταδεικνύουν και συγκεκριμένες νοοτροπίες. Και αν πρόκειται περί αυτού, τότε το συμπέρασμα έρχεται αβίαστα: δεν ξεκινάμε καλά…

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ