Μία βασική διαφοροποίηση στην παρούσα κλιμάκωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, σε σχέση με προηγούμενες φορές κατά τις οποίες η σχέση Ελλάδας-Τουρκίας κινείτο στην κόψη του ξυραφιού, είναι η πλήρης απουσία του αμερικανικού παράγοντα. Τις προηγούμενες φορές -με καθοριστική εκείνη στα Ίμια- η Ουάσινγκτον κινούσε στο παρασκήνιο τα νήματα, υπό την έννοια ότι οι παρεμβάσεις της κρατούσαν την ισορροπία μεταξύ των δύο χωρών και δεν είχε σημειωθεί κάποια ανάφλεξη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε γενικευμένη σύγκρουση.
Ωστόσο, τώρα οι ΗΠΑ δεν υπάρχουν. Ο Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται στον κόσμο του, προσπαθώντας να διαχειριστεί το απίστευτο φιάσκο με την διαχείριση της υγειονομικής κρίσης του κορωνοϊού. Εξάλλου, ο αμερικανός πρόεδρος εδώ και καιρό εφαρμόζει -εκών άκων- μία διαφορετική στρατηγική, με «εσωτερικά» χαρακτηριστικά. Με άλλα λόγια, οι ΗΠΑ «αποσύρονται» από το διεθνές στερέωμα και δεν δείχνουν να ενδιαφέρονται να επηρεάζουν τους διεθνείς συσχετισμούς.
Αυτό, βεβαίως, μεταφράζεται και με διαφορετικό τρόπο: για παράδειγμα, σε αυτή τη φάση, αν ο μη γένοιτο γίνει κάτι κακό στο Αιγαίο ή στην ανατολική Μεσόγειο, η ελληνική ηγεσία δεν ξέρει ποιον θα πάρει τηλέφωνο στην Ουάσινγκτον, αλλά και αν οι ΗΠΑ θα ενδιαφερθούν να εμπλακούν σε μία επιχείρηση αποκλιμάκωσης της έντασης.
Όμως, αυτό μπορεί να βγει σε καλό. Βλέπουμε αυτές τις μέρες ότι το Βερολίνο προσπαθεί να αποκτήσει ένα ειδικό βάρος στην διαχείριση των ελληνοτουρκικών. Ήδη, χθες, η υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, Καρενμπάουερ, επιβεβαίωσε ότι η καγκελάριος Μέρκελ εκλήθη να παρέμβει και παρενέβη στην κατεύθυνση αποκλιμάκωσης της έντασης. Με άλλα λόγια, την ώρα που η Γαλλία παραμένει σε σταθερά υψηλούς τόνους κατά της Άγκυρας, η Γερμανία επίσης δείχνει να θέλει να έχει ρόλο και λόγο στις εξελίξεις, ενώ έχει τη δική του σημασία ότι ο -επίσης Γερμανός- κεντροδεξιός Μάνφρεντ Βέμπερ στην Ευρωβουλή άνοιξε την συζήτηση περί επιβολής κυρώσεων κατά του Ερντογάν και της Τουρκίας.
Με άλλα λόγια, όσο οι ΗΠΑ υποχωρούν, τόσο εντονότερη γίνεται η ανάγκη να αποκτήσει η Ε.Ε. ενιαία και συντονισμένη εξωτερική πολιτική. Εύκολο δεν είναι, αλλά σε κάθε περίπτωση όλοι δείχνουν να κινούνται στην κατεύθυνση κατάρτισης μίας συνεκτικής εξωτερικής πολιτικής. Και αυτό είναι ελπιδοφόρο από μόνο του.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ
