ΜΕΡΟΣ Δ΄
Ο πανέξυπνος και μεθοδικότατος Ερντογάν, υιοθετώντας τις ιδεολογικές αρχές και βαδίζοντας στα χνάρια του πνευματικού του πατέρα Νετσμεττίν Ερμπακάν, με μαεστρία θα αποδομήσει το βαθύ κεμαλικό κατεστημένο, με τελική κατάληξη την επιβολή και την εμπέδωση του πολιτικού Ισλάμ στην Τουρκία. Στις εκλογές της 15ης Νοεμβρίου 2002, 9ης Μαρτίου 2003, 22ας Ιουλίου 2007 και της 12ης Ιουνίου 2011, το Κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΚΔΑ) θα πετύχει σαρωτικές νίκες, δίνοντας την δυνατότητα στο κόμμα ΚΔΑ να σχηματίζει αυτοδύναμες κυβερνήσεις και όχι κυβερνήσεις συνασπισμού όπως συνήθως συνέβαινε στο παρελθόν. Δύο γεγονότα ιστορικής σημασίας που σχετίζονται με τις εκλογές της 15ης Νοεμβρίου 2002 κρίνονται άξια μνήμης. Το πρώτο γεγονός είναι ότι στις εκλογές του Νοεμβρίου 2002, τα παραδοσιακά κόμματα εξαφανίστηκαν από τον πολιτικό χάρτη της Τουρκίας. Την περίοδο 1999-2002 τρία ήταν τα κόμματα που συμμετείχαν στον κυβερνητικό συνασπισμό και πιο συγκεκριμένα το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς με αρχηγό τον Μπουλέντ Ετζεβίτ , το κόμμα της Μητέρας Πατρίδας του Μεσούτ Γιλμάζ και το κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Ο Ετζεβίτ ήταν πρωθυπουργός με αναπληρωτή του τον Γιλμάζ. Κανένα από αυτά τα κόμματα δεν υπερέβη το 10% που ήταν το όριο εισόδου στη Βουλή. Η διαπίστωση ότι το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς Μπουλέντ Ετζεβίτ έλαβε μόλις 1,22%, καταδεικνύει την λαϊκή οργή και αγανάκτηση του τουρκικού λαού κατά των παραδοσιακών κομμάτων. Ουσιαστικά, μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 2002, οι Ετζεβίτ, Γιλμάζ και πολλοί άλλοι πολιτικοί των παραδοσιακών κομμάτων, εξαφανίστηκαν από την πολιτική σκηνή της Τουρκίας.
Το δεύτερο σημαντικό γεγονός είναι ότι μετά το νικηφόρο αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου 2002, πρωθυπουργός της κυβέρνησης στις 18 Νοεμβρίου 2002 ορκίστηκε ο Αμπντουλάχ Γκιουλ (1950-), λόγω νομικού κωλύματος που παρουσίαζε η υποψηφιότητα Ερντογάν. Στις εκλογές της 15ης Νοεμβρίου 2002, ο Ερντογάν δεν πολιτεύτηκε λόγω της καταδίκης που του είχε επιβληθεί από το Συνταγματικό Δικαστήριο το 1998. Στις επαναληπτικές εκλογές της 9ης Μαρτίου 2003, το κόμμα ΚΔΑ επανέλαβε τον εκλογικό θρίαμβο του 2002 και ο Ερντογάν ορκίστηκε πρωθυπουργός της κυβέρνησης στις 14 Μαρτίου 2003. Τεράστιας ιστορικής σημασίας ήταν η νίκη του Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές της 10ης Αυγούστου 2014, με το εκπληκτικό ποσοστό του 52%. Για πρώτη φορά στην πολιτική ιστορία της Τουρκίας εκλέγεται Πρόεδρος Δημοκρατίας μέσα από εκλογική διαδικασία. Στο παρελθόν όλοι οι Πρόεδροι Δημοκρατίας ήταν διορισμένοι από το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο ή εκλεγμένοι από το Κοινοβούλιο. Το ερώτημα που απασχολεί πολλούς ιστορικούς και πολιτικοοικονομικούς αναλυτές είναι: Σε ποιους παράγοντες οφείλεται η πρωτοκαθεδρία του κόμματος ΚΔΑ στην πολιτική ζωή της Τουρκίας μετά το 2002 και η ευρύτατη αποδοχή του Ερντογάν από την πλειοψηφία του τουρκικού λαού; Για την απάντηση του ερωτήματος αυτού έχουν γραφεί χιλιάδες άρθρα, εκατοντάδες διδακτορικές διατριβές και πολλά βιβλία.
Δύο παράγοντες που αξιολογούνται ως καθοριστικής σημασίας για την ταχύτατη άνοδο των εκλογικών ποσοστών του ΚΔΑ και την δεσπόζουσα θέση του Ερντογάν στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας, είναι η εντονότατη κρίση που έπληττε την τουρκική οικονομία κατά την περίοδο 1999-2002 και η σταδιακή ανάδειξη των κοινωνικοοικονομικών δυνάμεων που τελικά συνέβαλαν στην επικράτηση του πολιτικού Ισλάμ. Η δημιουργία του κόμματος ΚΔΑ στις 14 Αυγούστου του 2001 ήταν απαίτηση των καιρών και αποτέλεσμα δραματικών διεργασιών στα ενδότερα της τουρκικής κοινωνίας. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ (Ευρωπαϊκή Ένωση) διαβλέποντας την γρήγορη ισχυροποίηση του πολιτικού Ισλάμ και την νομοτελειακή του πορεία προς την κατάκτηση της κυβερνητικής-κρατικής εξουσίας, στήριξαν ποικιλότροπα τον ίδιο τον Ερντογάν και το νεοσύστατο κόμμα του. Την περίοδο 1998-2002, η επιδείνωση της τουρκικής οικονομίας συντελούταν με ρυθμούς χιονοστιβάδας. Η άνοδος του εξωτερικού χρέους ήταν ταχεία και η κυβέρνηση συνασπισμού του Μπουλέντ Ετζεβίτ αδυνατούσε να ανταποκριθεί στις υπέρμετρες δαπάνες εξυπηρέτησής του.
Την περίοδο 1994-2002 το εξωτερικό χρέος της Τουρκίας από 66 εκτινάχτηκε σε 130 δις δολάρια ($). Το 2002 οι δαπάνες σε τοκοχρεολύσια για την εξυπηρέτηση του τεράστιου εξωτερικού χρέους ξεπέρασαν τα 15 δις $. Τον Δεκέμβριο του 1999 η κυβέρνηση Ετζεβίτ προσέφυγε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) λαμβάνοντας οικονομική βοήθεια 5 δις $. Ταυτόχρονα η χώρα μπήκε σε πρόγραμμα τριετούς λιτότητας. Με σημαντικά ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, με διογκούμενα ελλείμματα στον κρατικό προϋπολογισμό, με μεγάλες εκροές ξένων κεφαλαίων από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα και με αισθητή κάμψη του πραγματικού ΑΕΠ, η Τουρκία εξωθείτο σε χρεοκοπία. Η οικονομική κρίση κορυφώθηκε το 2001, με την μείωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά -7,5%. Τον Μάρτιο του 2001 η Τουρκία βρήκε καταφύγιο στο ΔΝΤ, έλαβε οικονομική βοήθεια 18 δις $ και ταυτόχρονα δεσμεύτηκε με νέο πρόγραμμα λιτότητας, αποβλέποντας στην έξοδο από την οικονομική-δημοσιονομική κρίση. Ο λαός προσδοκούσε στη λύτρωσή του από το διεφθαρμένο και αποτυχημένο παλαιοκομματικό καθεστώς. Με λυτρωτή του τον Ταγίπ Ερντογάν.
