Την πλήρη ανατροπή των θυσιών του ελληνικού λαού την εποχή των μνημονίων, δείχνουν τα νέα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού για το α΄ επτάμηνο του έτους.
Αντί για πρωτογενές πλεόνασμα 1,16 δισ., το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους κατέγραψε έλλειμμα 8,199 δισ. ευρώ, δηλαδή απόκλιση από τον στόχο 9,359 δισ. ευρώ.
Δρόμος που οδηγεί σε εκτίναξη του χρέους, νέα υποβάθμιση, αποκλεισμό από τις αγορές και αν δεν ανατραπεί η κατάσταση επιστροφή στον εφιάλτη των μνημονίων. Αν και σε μεγάλο βαθμό η απόκλιση από τον στόχο ήταν αναμενόμενη, η έκταση της δείχνει ότι η πανδημία έχει εκτροχιάσει πλήρως τον σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου.
Η μεγάλη μείωση των εσόδων του Δημοσίου (αναστολή πληρωμών, νέες ρυθμίσεις, μείωση κίνησης στην αγορά), παράλληλα με την αύξηση των εξόδων (επιδόματα, κρατικές ενισχύσεις, έκτακτα μέτρα για κορωνοϊό και πληγέντες Εύβοιας), φέρνουν ακόμα πιο κοντά έναν νέο δανεισμό από τις αγορές μέσα στο Φθινόπωρο, για να κλείσουν οι «τρύπες» των ταμείων. Ήδη έχουν ξεκινήσει οι διαρροές με γνώστες των εξελίξεων να τονίζουν ότι ανάλογα με τη συγκυρία, η επιστροφή στις αγορές αναμένεται να γίνει πιθανόν στις αρχές Σεπτεμβρίου και ίσως πριν από την ανακοίνωση των στοιχείων για την πορεία της οικονομίας στο δεύτερο τρίμηνο του 2020, που θεωρείται πλέον σίγουρο ότι θα δείχνουν διψήφια ύφεση.
Παράλληλα, οι έκτακτες ανάγκες τρώνε και από τον κουμπαρά των 37 δις ευρώ, το «μαξιλάρι ρευστότητας» που είχε δημιουργήσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Χαρακτηριστικές ήταν δηλώσει του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα, που είχε αναφέρει ότι «παραλάβαμε 37,5 δισ. και αυτή τη στιγμή έχουμε 33,7 παρά τα τεράστια ποσά που διαθέσαμε για την ενίσχυση όσων επλήγησαν από τον κορωνοϊό». Αυτό σύμφωνα με τον υπουργό οφείλεται στο γεγονός ότι δανειστήκαμε από τις αγορές περίπου 8 δισ. με ευνοϊκούς όρους. Ο δανεισμός όμως, δεν είναι μαγική λύση. Για κάθε ευρώ που δανειζόμαστε, αυξάνεται ισόποσα και το ελληνικό δημόσιο χρέος. Το χρέος παραμένει η «αχίλλειος πτέρνα» της οικονομίας μας, καθώς σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έχει φτάσει τα 329,296 δισ. ευρώ από το τέλος του πρώτου τριμήνου 2020. Το χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ αποτελεί πολύ σημαντικό δείκτη για τους διεθνής οίκους αξιολόγησης και η πορεία που ακολουθεί η Ελλάδα, την απομακρύνει από τους στόχους της για αναβάθμιση. Αντίθετα, κινούμαστε στα όρια νέας υποβάθμισης, κάτι που μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες και να κλείσει την πόρτα του δανεισμού από τις αγορές με βιώσιμο τρόπο. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα ο λόγος χρέους προς το ΑΕΠ ήταν 182,0% το πρώτο τρίμηνο του 2019, μειώθηκε στο 176,6% το τέταρτο τρίμηνο του 2019 και αυξήθηκε στο 176,7% το πρώτο τρίμηνο του 2020. Αν κοπεί η ροή φτηνού χρήματος από τις αγορές, τότε ο δανεισμός από τους θεσμούς θα αποτελέσει μονόδρομο, επιβεβαιώνοντας τα κόμματα της αντιπολίτευσης που το προηγούμενο διάστημα έκαναν λόγο για «πολιτικές που οδηγούν σε νέο μνημόνιο». Πρόκειται για ρεαλιστικό, αλλά απευκταίο σενάριο.
Ακριβώς για αυτόν τον λόγο το οικονομικό επιτελείο και ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) θέλουν να στείλουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι η Αθήνα δίνει το παρών στις αγορές και ότι η ελληνική οικονομία μπορεί να δανειστεί επιτυχώς, παρά τις αντίξοες διεθνείς συνθήκες που έχει προκαλέσει η κρίση της πανδημίας. Όμως πολλά θα εξαρτηθούν από την πορεία της υγειονομικής κρίσης. Μία ισχυρή επιδείνωση, ένα μεγάλο δεύτερο κύμα που θα οδηγούσε σε νέα αυστηρά μέτρα περιορισμού της Οικονομίας, θα μπορούσε να σημάνει καταστροφή.
