Την ώρα που στη δημόσια σφαίρα η κυβέρνηση -και όχι μόνο- φροντίζει να καλλιεργεί ένα κλίμα που περιγράφεται από τη φράση «τα δύσκολα είναι πίσω μας», μία προσεκτική ανάλυση της πραγματικότητας δείχνει πως ίσως ισχύει το ακριβώς αντίθετο: ίσως, δηλαδή, όταν τελειώσουν τα δύσκολα που αφορούν στην πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα, να φανούν στον ορίζοντα άλλες εφιαλτικές εξελίξεις.
Ο κίνδυνος, επί της ουσίας, είναι διπλός: αφενός, αποτελεί πρόκληση ο τρόπος «αποσωλήνωσης» της ασθενούς οικονομίας, καθώς αυτή τη στιγμή πολλές επιχειρήσεις κρατιούνται στη ζωή με τα προγράμματα μείωσης ενοικίων, κάλυψης παγίων δαπανών ή με τα υπολείμματα από τις «επιστρεπτέες». Αν αυτό ισχύει μία φορά για τις επιχειρήσεις, ισχύει στο δεκαπλάσιο για την ανεργία, αφού όλοι όσοι περπατούν στην «πιάτσα» και έχουν αίσθηση της πραγματικής οικονομίας, συνομολογούν πως ο μόνος λόγος που τεχνητά συγκρατείται (σε ήδη θηριώδη ποσοστά, λίγο κάτω από 20%…) η ανεργία, είναι τα προγράμματα αναστολών. Αν, μ’ άλλα λόγια, αυτά «κοπούν» απότομα, τότε η έκρηξη της ανεργίας και η επιστροφή σε μία εκρηκτική κοινωνική κατάσταση που θα θυμίζει τις πιο μαύρες μέρες των Μνημονίων, είναι μονόδρομος.
Ο δεύτερος κίνδυνος προέρχεται από τις μάχες οπισθοφυλακής που ετοιμάζονται να δώσουν όλες οι συντηρητικές δυνάμεις στην Ευρώπη. Την ώρα που το χρέος της Ελλάδας έχει ξεπεράσει το 200%, της Γαλλίας το 110% και της Ιταλίας το 120%, αρκετοί συντηρητικοί στην Ευρώπη βιάζονται για την παλινόρθωση του Συμφώνου Σταθερότητας. Βιάζονται να ξαναζωντανέψουν την πολιτική των μηδενικών ελλειμμάτων -ή των πλεονασμάτων, στην περίπτωσή μας- και να επιστρέψουν στο δόγμα της δημοσιονομικής ορθοδοξίας. Ο επικεφαλής του ESM και στενός πολιτικός φίλος του Σόιμπλε, Κλάους Ρέγκλινγκ, μας το είπε προ ημερών καθαρά: «η Ελλάδα πρέπει να επιστρέψει σε πλεονάσματα μετά την πανδημία», υπογράμμισε.
Φυσικά, τώρα που το χρέος έχει φτάσει στα… ουράνια και το έλλειμμα έχει, λόγω πανδημίας, «ξεχειλώσει», είναι αυτονόητο πως πολιτική μηδενικών ελλειμμάτων -πολλώ δε μάλλον πλεονασμάτων- δεν μπορεί να επιτευχθεί αν δεν αρχίσουν πάλι οι περικοπές και αν δεν μπει «μαχαίρι» παντού και βαθιά. Η ελληνική κοινωνία, παρά την προσωρινή «ανάσα» που πήρε επί ΣΥΡΙΖΑ όταν η χώρα βγήκε από τα Μνημόνια, προφανώς έχει ακόμη βαθιές πληγές, έπειτα από την δεκαετή μνημονιακή κρίση. Τυχόν επιβολή νέων περιοριστικών μέτρων, λοιπόν, θα ήταν αυτοκτονική και θα οδηγούσε την ελληνική κοινωνία σε μία ανεξέλεγκτη και απρόβλεπτη έκρηξη, με συνέπειες που αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να υπολογίσει κανένας. Για τον λόγο αυτό, όταν στην Ευρώπη ξεκινήσει η συζήτηση για την «επόμενη μέρα» μετά την πανδημία, είναι όρος επιβίωσης για τη χώρα αλλά και για την ίδια την κυβέρνησή του να σταθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην σωστή πλευρά της Ιστορίας.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ
