Ο άγνωστος Ρομάν Προτάσεβιτς, το μαύρο μπλοκ της Βαλτικής και η σκληρή απάντηση… Πούτιν

Του Σπύρου Σουρμελίδη από την Κυριακάτικη Kontranews

H αεροπειρατεία που οργάνωσε το καθεστώς Λουκασένκο της Λευκορωσίας, η οποία οδήγησε στην σύλληψη του αντικαθεστωτικού Ρομάν Προτάσεβιτς και της συντρόφου του, είναι ένα ακόμα επεισόδιο στην αντιπαράθεση της Ευρώπης και της Αμερικής με την… Ρωσία του Βλαδίμηρου Πούτιν. Μετά την σχετική επιτυχία των δυτικών να αποσπάσουν το 2014 την Ουκρανία από την επιρροή της Μόσχας, σειρά έχει η Λευκορωσία. Καταβάλλονται εδώ και χρόνια προσπάθειες, αξιοποιώντας το απαράδεκτο διεφθαρμένο καθεστώς που έχει δημιουργήσει εδώ και χρόνια ο Αλεξάντερ Λουκασένκο και ο οποίος κυβερνά τη χώρα από το 1995. Καταπατώντας ανθρώπινα και πολιτικά δικαιώματα, εμποδίζοντας ουσιαστικά την ανάπτυξη της χώρας. Δυστυχώς η αντιπολίτευση ελέγχεται από δυνάμεις της Ευρώπης και των ΗΠΑ, που δεν αποσκοπούν στον εκδημοκρατισμό και στην πρόοδο της Λευκορωσίας. Αν οι επιδιώξεις γίνουν πράξη, τότε θα έχει ολοκληρωθεί ένα όνειρο των Πολωνών, των βαλτικών (Εσθονίας, Λετονίας, Λιθουανίας), των Γερμανών, και άλλων για την απομάκρυνση της επιρροής της Μόσχας από τα εδάφη που θεωρούν ότι προσάρτησε η Ρωσία (ειδικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την επικράτηση της Σοβιετικής Ένωσης στην περιοχή).

Η αντιπολίτευση από το Βίλνιους και τη Βαρσοβία

Ο 26χρονος Ρομάν Προτάσεβιτς, παρα το νεαρό της ηλικίας του έχει πλούσια πολιτική δραστηριότητα και είναι όπως τώρα πλέον φαίνεται ένα από τα βασικά πρόσωπα που οργανώνουν αντιπολιτευτικές ή αντικαθεστωτικές δράσεις στην Λευκορωσία. Μετά τις εκλογές του Αυγούστου του 2020, τις οποίες κέρδισε και πάλι ο Λουκασένκο με 80%(!), αποτέλεσμα που η αντιπολίτευση χαρακτήρισε νοθεία, ακολούθησαν διαδηλώσεις κυρίως στο Μίνσκ, στις οποίες ο Λουκασένκο απάντησε βίαια φυλακίζοντας στελέχη της αντιπολίτευσης. Απέναντι στον Λουκασένκο στέκεται η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, μια καθηγήτρια ξένων γλωσσών, η οποία έθεσε υποψηφιότητα όταν δεν έγινε δεκτή η υποψηφιότητα του συζύγου της, ακτιβιστή και δημοφιλή blogger Σεργκέι Τιχανόφσκι. Μετά τις εκλογές η Τιχανόφσκαγια έφυγε στην γειτονική Λιθουανία απ όπου και… οργανώνει την εκστρατεία κατά του Λουκασένκο. Στο επιτελείο της Τιχανόφσκαγια, δραστηριοποιείται και ο Ρομάν Προτάσεβιτς.

Η δραστική απάντηση του Πούτιν

Ούτε ο Ρώσος Πρόεδρος τρέφει την καλύτερη εκτίμηση στον Λουκασένκο, η σχέση τους άλλωστε έχει περάσει πολλές τρικυμίες. Ομως ο Πούτιν δεν πρόκειται να επιτρέψει μία ακόμα Ουκρανία. Μετά την σύλληψη Προτάσεβιτς και τις (αμήχανες) αντιδράσεις ΕΕ και ΗΠΑ, ο Πούτιν συναντήθηκε με τον Λουκασένκο, με τον οποίο και εξέτασε την προώθηση της ένωσης της Λευκορωσίας με την Ρωσία. Επισήμως ανακοινώθηκε ότι εξετάζεται η «προώθηση της ενοποίησης στο πλαίσιο του Ενωσιακού κράτους». Αυτό (δηλαδή η ένωση της Λευκορωσίας με την μητέρα Ρωσία, οι Λευκορώσοι είναι Ρώσοι) θα είναι μάλλον και το ερώτημα του Δημοψηφίσματος που έχει υποσχεθεί ο Λουκασένκο μετά τις περσινές εκλογές. Έτσι μετά την ενσωμάτωση της Κριμαίας αναμένεται και η ένωση της Λευκορωσίας με την Ρωσία. Και θα είναι η πρώτη «επιστροφή» μετά απο τρεις δεκαετίες διαρκούς διάλυσης της Ρωσίας. Αυτή αναμένεται να είναι η ριζική απάντηση του Πούτιν, στην συνεχή προσπάθεια των δυτικών να αφαιρούν κομμάτια απο την Ρωσία.

Η σύλληψη

Η διεθνής κοινή γνώμη έμαθε τώρα τον Ρομάν Προτάσεβιτς. Μετά την σύλληψη του είναι το πρόσωπο του αντικαθεστωτικού αγωνιστή στην Ευρώπη και δεν αποκλείεται να είναι αυτός το νέο ηγετικό πρόσωπο.

Η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια βρέθηκε στην Αθήνα προσκεκλημένη του Φόρουμ των Δελφών. Στην Ελλάδα συναντήθηκε μάλιστα με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με κυβερνητικούς παράγοντες με τον Γ. Παπανδρέου κ.ά. Μαζί της ήταν και ο Ρ. Προτάσεβιτς ως φωτογράφος- δημοσιογράφος. Για την ελληνική κοινή γνώμη το γεγονός έγινε εκ των υστέρων αντιληπτό.

Ο Ρ. Προτάσεβιτς έκανε μάλιστα και μερικές μέρες διακοπές με την σύντροφο του στην Κρήτη. Αυτοί όμως που του οργάνωσαν το ταξίδι και τις διακοπές έκαναν το λάθος να το στείλουν στο Βίλνιους (στην Λιθουανία) με μια οικονομική πτήση που πετούσε πάνω από την Λευκορωσία.

Ένα λάθος που το εκμεταλλεύτηκαν οι υπηρεσίες του Λουκασένκο, ίσως και με την βοήθεια των ρωσικών υπηρεσιών. Το αεροπλάνο της Ryanair όταν βρέθηκε πάνω από την Λευκορωσία, πήρε μια ειδοποίηση για βόμβα. Ο πιλότος μετά από οχλήσεις του Πύργου Ελέγχου αλλά και με την παρουσία πολεμικών αεροπλάνων της Λευκορωσίας, αποφάσισε να προσγειωθεί στο Μίνσκ, λίγο πριν αρχίσει την πορεία καθόδου προς το αεροδρόμιο του Βίλνιους.

Ο Ρ. Προτάσεβιτς κατάλαβε αμέσως ότι το όλο θέμα τον αφορά και το είπε στους αεροσυνοδούς. Ηταν όμως αργά.

Είναι σαφές, ότι γύρω από την λευκορωσική αντιπολίτευση διαδραματίζεται ένα διαρκές παιχνίδι λομπιστών και κατασκόπων. Οι άνθρωποι αυτοί προστατεύονται μεν από τους δυτικούς, παρακολουθούνται όμως και από τους Λευκορώσους.

Δεν ήταν καθόλου δύσκολο να ξέρει και το Μίνσκ πού κινείται η Τιχανόφσκαγια και οι συνεργάτες της.

Τα ερωτήματα για τις Ελληνικές Αρχές

Υπάρχουν όμως ορισμένα ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα των Ελληνικών Αρχών Ασφαλείας. Η Τιχανόφσκαγια και οι συνεργάτες της δεν είναι ξένοι ηγέτες. Αφού όμως φιλοξενήθηκαν σίγουρα υπήρχε και μια στοιχειώδης φροντίδα για την ασφάλειά τους. Κανείς δεν πήρε λοιπόν χαμπάρι αν υπήρχαν και άλλες υπηρεσίες γύρω από την παρέα; Κανείς δεν φρόντισε να εξασφαλίσει ασφαλείς συνθήκες εισόδου και αποχώρησης από τη χώρα;

Η σύλληψη του Ρομάν Προτάσεβιτς σε κάθε περίπτωση είναι ενοχλητική για την αποτελεσματικότητα των Ελληνικών Αρχών Ασφαλείας και Πληροφοριών. Είναι μια ακόμα ένδειξη ότι η κυβέρνηση τις έχει προσανατολίσει στον «εσωτερικό αντίπαλο», με μια άκρως ιδεοληπτική πολιτική, καρικατούρα άλλων δεκαετιών. Είναι δε εμφανές και για τις ξένες μυστικές υπηρεσίες που προφανώς χαμογελούν.

Ο «άγνωστος» Ρομάν Προτάσεβιτς

Ποιος όμως είναι ο 26χρονος για τον οποίο έγινε μια τέτοια επιχείρηση, που σε κάθε περίπτωση έχει συνέπειες για την Λευκορωσία όπως και για την Μόσχα;

Προφανώς αυτοί που ήθελαν να τον συλλάβουν γνωρίζουν την πλούσια δράση του, τον καθοριστικό του ρόλο στην οργάνωση των αντιπολιτευτικών δράσεων. Όσο περνούν οι μέρες γίνεται γνωστό ότι πράγματι, αν και νεαρός, είναι εξαιρετικά ικανός και με πλούσια δράση.

Ο Προτάσεβιτς γεννήθηκε στις 5 Μαΐου 1995 στο Μινσκ. Εκδιώχθηκε από το σχολείο του για συμμετοχή σε διαδήλωση διαμαρτυρίας το 2011 και αργότερα αποβλήθηκε από το δημοσιογραφικό πρόγραμμα του Κρατικού Πανεπιστημίου του Μινσκ. Το 2012, τέθηκε υπό κράτηση ως διαχειριστής ομάδων αντιπολίτευσης στα κοινωνικά δίκτυα. Βρέθηκε στην αγκαλιά του «Μετώπου Νεολαίας», μιας δεξιάς φιλοευρωπαϊκής οργάνωσης που οργάνωνε κινητοποιήσεις κατά του Λουκασένκο, ενώ αγωνιζόταν και για την επέκταση της χρήσης της λευκορωσικής γλώσσας (έναντι των Ρωσικών). Το εθνικιστικό, αντικομμουνιστικό «Μέτωπο Νεολαίας» (Малады Фронт), ιδρύθηκε το 1997, και είναι βασικός κορμός της αντιρωσικής αντιπολίτευσης.

Η δράση του επεκτάθηκε και στην Ουκρανία, ειδικά μετά το 2009 και το 2014. Ο νεαρός Προτάσεβιτς πήρε μέρος στις διαδηλώσεις των ακροδεξιών του Μαϊντάν στο Κίεβο τη διετία 2013-2014. Μια εικόνα στο Facebook τον δείχνει, φορώντας τη σημαία της λευκής δημοκρατίας της Ρουθηνίας (Υπερκαρπάθια Ουκρανία), να συμμετέχει στην καταστροφή ενός αγάλματος του Λένιν. Και στις διαδηλώσεις του 2017 φαίνεται από φωτογραφίες του, ανάμεσα στις γραμμές νεοναζιστικού μαύρου μπλοκ.

Συμμετείχε στην εγκατάσταση ενός προσωρινού εθνικιστικού μνημείου αλλά και σε δράσεις συμβολικού καψίματος βιβλίων. Τον Απρίλιο του 2018 βρέθηκε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Ουάσινγκτον για σειρά επαφών, στην «πιο σημαντική εβδομάδα της ζωής» του, όπως έγραψε ο ίδιος. Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς ξεκίνησε να εργάζεται στο υποστηριζόμενο οικονομικά από τις ΗΠΑ ραδιόφωνο euroradio.fm.

Ο Προτάσεβιτς διετέλεσε το 2020 ιδρυτής και αρχισυντάκτης της αντιπολιτευόμενης υπηρεσίας ειδήσεων Nexta, ενός καναλιού στο Telegram, υποστηριζόμενου από το πολωνικό-λευκορωσικό κανάλι Belsat. Το Nexta, που πρωτοστάτησε στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, φέρεται να χρηματοδοτείται από πολωνικές μυστικές υπηρεσίες, με έδρα το Βίλνιους.

Έτσι ο ζωηρός νεαρός Ρομάν, βρέθηκε αρχικά στην αγκαλιά του μαύρου μπλοκ της Βαλτικής και από κει κατευθείαν στην αγκαλιά του αμερικανικού αντιρωσικού λόμπυ. Αν όχι και πιο… πάνω!