Τα μεγάλα λάθη των πρώτων μνημονίων, ομολόγησε κυνικά ο απερχόμενος πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της Ευρωβουλής, παρεχόμενος ότι «ο βασικός στόχος κυρίως του πρώτου ελληνικού μνημονίου ήταν να σωθούν επενδυτές εκτός Ελλάδας».
Στο πλαίσιο του τακτικού οικονομικού διαλόγου, στο ευρωκοινοβούλιο, ο Ολλανδός πολιτικός, έδειξε τις μεγάλες ευθύνες των προηγούμενων κυβερνήσεων, λέγοντας ότι “ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίσαμε τις τράπεζες ήταν δαπανηρός και μη αποτελεσματικός. Είναι αλήθεια ότι στόχος ήταν να σωθούν οι επενδυτές εκτός Ελλάδας και γι αυτό είμαι υπέρ των κανόνων για το bail-in, έτσι ώστε να μην διασωθούν επενδυτές με χρήματα φορολογουμένων”.
Απαντώντας στο Ν. Μαριά, τόνισε ότι “επρόκειτο για μια τεράστια κρίση, καθώς κινδύνευε με πλήρη κατάρρευση ο χρηματοπιστωτικός τομέας, αφήνοντας πολλές χώρες με υψηλό χρέος”, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν ήταν προτεραιότητα οι λαοί ή διαφύλαξη της δημόσιας περιουσίας, αλλά όλες οι κινήσεις έγιναν για να προστατευτεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα και να αποφευχθεί η πτώση του ντόμινο της κρίσης, που θα συμπαρέσυρε και άλλα ευρωπαϊκά κράτη.
Σε αντιδιαστολή, στο τρίτο ελληνικό πρόγραμμα χρειάστηκαν μόνο 4,5 δις ευρώ για τις τράπεζες καθώς είχε μεγάλη συμμετοχή ο ιδιωτικός τομέας, άρα υπήρχε και άλλος τρόπος, ο οποίος δεν εφαρμόστηκε στα πρώτα προγράμματα, με το ρίσκο (και τις απώλειες), αντί για τους ιδιώτες να το επωμίζεται ο ελληνικός λαός.
Η συζήτηση απέκτησε μεγάλο ενδιαφέρον καθώς ο κ. Ντάισελμπλουμ, απαντώντας σε ερωτήσεις Ελλήνων ευρωβουλευτών, ο Γερούν Ντάισελμπλουμ αναφέρθηκε στα «λάθη» του παρελθόντος και εξήρε το έργο που έχει γίνει στην Ελλάδα. «Από το 2015, η Ελλάδα εφάρμοσε ένα εντυπωσιακό και ευρύ κατάλογο μεταρρυθμίσεων στις δημόσιες δαπάνες, το κοινωνικό κράτος, τη δημόσια διοίκηση, την αγορά εργασίας και προϊόντων», είπε σχολιάζοντας ότι είναι καλές εξελίξεις που οδηγούν στο τέλος του προγράμματος.
Κοντά σε λύση για τα “κόκκινα” δάνεια
Σε ό,τι αφορά τα κόκκινα δάνεια, είπε ότι «βρισκόμαστε κοντά» σε μια ιδιωτική λύση έτσι ώστε να μη επιβαρυνθούν και πάλι οι φορολογούμενοι, ενώ παράλληλα ανέφερε ότι στην Ελλάδα γίνονται τα απαραίτητα για την προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δε θα είναι αυτές τα θύματα των πλειστηριασμών.
Στο τραπέζι η πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ
Οι Έλληνες ευρωβουλευτές έθεσαν το ερώτημα για το αν είναι δυνατή η πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ με τα χρήματα του προγράμματος που απομένουν. Ερώτημα στο οποίο ο Γερούν Ντάισελμπλουμ απάντησε ότι αν και από οικονομικής άποψης είναι λογικό, καθώς τα δάνειά του ΔΝΤ είναι πιο ακριβά από τα ευρωπαϊκά. Πολιτικά, ωστόσο, το Eurogroup επιθυμεί να παραμείνει το ΔΝΤ αναμεμειγμένο στο ελληνικό πρόγραμμα και με δικές του ευθύνες. Σε κάθε περίπτωση, υπενθύμισε ότι οι τελικές αποφάσεις για το χρέος θα ληφθούν αργότερα, όταν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, οπότε θα εξεταστεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και μακροπρόθεσμα.
Τον Ιανουάριο η συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους
Ο Γ. Ντάισελμπλουμ αναφέρθηκε στην επίτευξη τεχνικής συμφωνίας για την τρίτη αξιολόγηση αλλά και στην πιθανή έγκριση της εκταμίευσης στο επόμενο Eurogroup, στη βάση της εφαρμογής από την Ελλάδα όλων των προαπαιτούμενων. Ανέφερε ότι μετά το τέλος της τρίτης αξιολόγησης στις αρχές του 2018 θα επανατεθεί το ζήτημα των μέτρων για το χρέος. Όπως είπε, ο ESM εφάρμοσε τα βραχυπρόθεσμα μέτρα και ήδη από τον Ιανουάριο θα συζητηθούν περισσότερα μέτρα με στόχο να στηριχθεί η ανάκαμψη στην Ελλάδα και μεσοπρόθεσμα να ελαφρυνθεί το βάρος του χρέους. «Πρόκειται για πολύ θετικές εξελίξεις που θα βοηθήσουν στην έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα το καλοκαίρι του 2018», τόνισε.
Ο διάλογος Ντάισελμπλουμ – Παπαδημούλη
Ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης, μιλώντας εκ μέρους της Ευρωομάδας της Αριστεράς στη συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (ECON) του Ευρωκοινοβουλίου, και στο πλαίσιο Οικονομικού Διαλόγου και Ανταλλαγής απόψεων με τον -απερχόμενο- Πρόεδρο του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, είπε τα εξής:
«Κύριε Ντάισελμπλουμ,
Οφείλω να δηλώσω ότι η πολιτική μου ομάδα και εγώ προσωπικά έχουμε συχνά διαφωνήσει και με την πολιτική που εκφράσατε τα προηγούμενα χρόνια ως Πρόεδρος του Eurogroup, και με ορισμένες δηλώσεις σας.
Όσο όμως πλησιάζετε προς το τέλος της θητείας σας,και πιο καλά νέα μας φέρνετε και κάποιες αλήθειες μας τις λέτε πιο ανοικτά. Θα προτιμούσα αυτά να μας τα λέγατε και όταν ήσασταν πολύ ισχυρός Πρόεδρος του Eurogroup.
Όπως την αλήθεια ότι “με το μνημόνιο και τα προγράμματα που εφαρμόστηκαν για την Ελλάδα κυρίως σώθηκαν οι τράπεζες”, και όχι οι Έλληνες πολίτες.
Όπως την αλήθεια που σήμερα μόλις είπατε ότι “ο ελληνικός λαός που έχει υποφέρει πολλά από τα μνημόνια, πληρώνει δύο πράγματα. Το πρώτο, την κακή διακυβέρνηση της πατρίδας μου για χρόνια από κυβερνήσεις που δημιούργησαν ελλείμματα και χρέη, αλλά και τον κακό σχεδιασμό των προγραμμάτων”.
Σήμερα όμως, ακόμη κι εσείς που είστε πολύ αυστηρός, μας είπατε πολύ καλά νέα για την Ελλάδα. Κι εγώ θέλω σε αυτά να στηριχτούμε για να οικοδομήσουμε μια χώρα με ισχυρή διοίκηση, με μεταρρυθμίσεις, με ισχυρό κοινωνικό κράτος, που να έχει βιώσιμη ανάπτυξη.
Γι’ αυτό σας ρωτώ το εξής:
Επειδή από το δάνειο των 86 δισεκατομμυρίων ευρώ του τρίτου προγράμματος ο κ. Ρέγκλινγκ έχει πει ότι ένα μέρος του δεν χρησιμοποιήθηκε για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, και θα μπορούσε να δοθεί για την εξόφληση δανείων, προς το ΔΝΤ για παράδειγμα, που έχουν υψηλά επιτόκια, εσείς προσωπικά υποστηρίζετε αυτή την πρόταση ως ένα συγκεκριμένο μέτρο ελάφρυνσης του ελληνικού δημόσιου χρέους, που δεν θα δημιουργούσε πρόσθετο βάρος για κανέναν;
Και δεύτερον. Έρχεστε συχνά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Όμως το Eurogroup δεν έχει καμία υποχρέωση δημοκρατικής λογοδοσίας προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Την άποψη να είναι υποχρεωμένο το Eurogroup να λογοδοτεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με μία θεσμική αλλαγή, πώς την βλέπετε;
Και τελευταίο, θέλω ένα σχόλιο, μια αξιολόγηση δική σας, για τον διάδοχό σας τον κ. Σεντένο, καθώς ήταν για καιρό μέλος του Eurogroup».
Η απάντηση Ντάισελμπλουμ
«Σας ευχαριστώ κύριε Παπαδημούλη. Πράγματι, έχετε παρακολουθήσει πολύ επαγγελματικά τη δουλειά που κάναμε και εντάξει, αυτό δεν είναι μόνο η δουλειά σας και η υποχρέωσή σας, αλλά είσαστε και ιδιαίτερα επίμονος στην κριτική σας. Έχω πει συχνά ότι καλό θα ήταν οι Έλληνες πολιτικοί είναι τόσο επικριτικοί για τις δικές τους αποφάσεις στο παρελθόν, όσο ήμασταν κι εμείς για τα λάθη που κάναμε στις αρχές της κρίσης, όπως μόλις ανέφερα, και ότι αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να βελτιωθούμε στο μέλλον.
Για την ερώτησή σας για την πρόωρη πληρωμή των δανείων του ΔΝΤ, θα απαντήσω ότι ναι, υπάρχει η επιθυμία στο Eurogroup να παραμείνει το ΔΝΤ σε αυτό το πρόγραμμα. Και όντως, επί της αρχής έχει συμφωνήσει να συμμετέχει στο πρόγραμμα, αλλά δεν έχει βάλει τα λεφτά, δεν το έχει κάνει πράξη ακόμη και υποτίθεται ότι θα ξεκινήσει από την αρχή του επόμενου έτους.
Ταυτόχρονα, το να ξεπληρωθούν τα δάνεια του ΔΝΤ, πράγμα που θα το κάνει να είναι λιγότερο αναμεμειγμένο, ενώ ακόμη συζητάμε τη συμμετοχή του και σε αυτό το πρόγραμμα, είναι λίγο αντιφατικό.
Από οικονομική άποψη το καταλαβαίνω γιατί τα δάνεια του ΔΝΤ είναι πιο ακριβά, ενώ τα ευρωπαϊκά πιο φθηνά. Όταν μιλάμε για θέματα χρέους, οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν πολύ αργότερα, όταν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα. Και αν ολοκληρωθεί επιτυχώς, τόσο το καλύτερο. Θα δούμε τη βιωσιμότητα του χρέους και πιο μακροπρόθεσμα, ώστε να εξετάσουμε τι ακόμα πρέπει να γίνει. Το να μειώσουμε το βάρος του χρέους, είναι μια από τις δυνατότητες που διαθέτουμε. Να αλλάξουμε το πακέτο των δανείων.
Αλλά υπάρχει από την άλλη μεριά και το πολιτικό ζήτημα, ότι δηλαδή, θέλουμε να παραμείνει το ΔΝΤ και να παραμείνει και αυτό υπεύθυνο για το ελληνικό πρόγραμμα. Οπότε οριστική απάντηση δεν μπορώ να σας δώσω, εξαρτάται από το Eurogroup.
Το Eurogroup να είναι υπόλογο στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; Έχουμε κάνει συχνά αυτή τη συζήτηση. Εγώ εκτιμώ την κοινοτική μέθοδο, αλλά δεν χρειάζεται να αποκλείεται και η διακυβερνητική συνεργασία ανάμεσα στα κράτη μέλη. Εάν θέλουμε να προοδεύσουμε στην ΕΕ, μάλλον θα πρέπει να είναι ένας συνδυασμός: κάποιες φορές κοινοτική μέθοδος, κάποιες διακυβερνητική. Το γεγονός ας πούμε ότι είμαι εδώ σήμερα, είναι μια σύνδεση ανάμεσα στη διακυβερνητική ομάδα των υπουργών του Eurogroup και το Ευρωκοινοβούλιο. Το Eurogroup είναι ένα παράδειγμα αυτού, γιατί είναι μια επιλογή σημαντική και ευρεία των ευρωπαϊκών χωρών που αποφάσισαν να προχωρήσουν σε αυτό το project, να συνεχίσουν. Δεν είναι όλοι – και οι 27, ίσως στο μέλλον. Αλλά αυτό δεν θα μας σταματήσει για την ώρα. Οι δυο μέθοδοι λοιπόν, η κοινοτική και η διακυβερνητική, θα συνεχίσουν να συνυπάρχουν. Και βεβαίως, θα υπάρχουν και τριβές ανάμεσά τους.
Τέλος, για τον συνάδελφο Μάριο Σεντένo, είμαι πολύ ευτυχής για αυτή την επιλογή. Και τον συνεχάρηκα και εδώ για την ανάληψη των νέων του αρμοδιοτήτων. Πιστεύω πως η επιτυχία της Πορτογαλίας, που κατάφερε να βγει από το πρόγραμμα, σε μεγάλο βαθμό οφείλεται και στην προηγούμενη κυβέρνηση γιατί έλαβε πολύ δύσκολες αποφάσεις, όμως η Πορτογαλία πάει πάρα πολύ καλά και ο Μάριο Σεντένo, το έχει διαχειριστεί αυτό πάρα πολύ καλά τα τελευταία χρόνια, και είναι μια συμβολική ανταμοιβή για τις προσπάθειες που κατέβαλε, το γεγονός ότι από τον Ιανουάριο αναλαμβάνει την Προεδρία του Eurogroup. Του εύχομαι κάθε επιτυχία».
