Να καταργηθούν;

Μια παλιά θέση της Αριστεράς, για κατάργηση των μαθητικών παρελάσεων, επαναφέρθηκε στο δημόσιο λόγο, με αφορμή την πρόσφατη επέτειο της 28^ης Οκτωβρίου.

 Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι το σκεπτικό, καθ` ότι, για ένα ορισμένο, τουλάχιστον, τμήμα της Αριστεράς, οι παρελάσεις αυτές ενέχουν έναν, υποκρυπτόμενο έστω, μιλιταριστικό χαρακτήρα. Ίσως, αν αναζητήσουμε ένα ερμηνευτικό σχήμα, να υπονοείται ότι οι μαθητές, σε μια άγουρη, τρυφερή ηλικία, εθίζονται σε ένα οιονεί στρατοκρατικό πνεύμα. Ακόμη κι έτσι, όμως, έχουμε την εντύπωση ότι απαιτείται ένα λογικό άλμα, για να συνδέσουμε τις μαθητικές παρελάσεις, με μιλιταριστικές αντιλήψεις και ότι αυτές υποκρύπτουν. Αλλά και μια βαθιά αντίφαση, όταν γίνονται δεκτές οι στρατιωτικές παρελάσεις, ως μέρος μιας διαδεδομένης εθνικής παράδοσης, όχι μόνο σε αυταρχικά καθεστώτα, αλλά και σε χώρες με μακρά παράδοση, στην κοινοβουλευτική δημοκρατία, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, την Γαλλία. Γενικότερα, όμως, ο προσανατολισμός της συζήτησης στις παρελάσεις, αποφεύγει την απάντηση στο καίριο ερώτημα: Πρέπει να τιμάμε (όχι να γιορτάζουμε) τις επετείους, που για απολύτως προφανείς λόγους έχουν συνδεθεί με τις καίριες στιγμές της νεότερης ιστορίας μας; Αν απαντήσουμε καταφατικά στο ανωτέρω ερώτημα, τότε μπορούμε να συζητήσουμε και για τη σκοπιμότητα των παρελάσεων, από μια διαφορετική, όμως, οπτική γωνία. Από το αν, δηλαδή, αυτός ο τύπος τιμής (όχι γιορτής, επιμένουμε), έτσι όπως έχει εξελιχθεί, ακριβέστερα όπως έχει καταντήσει, εξυπηρετεί την πραγματική ανάγκη, μιας επετείου. Της τιμής, δηλονότι, προς τους προγόνους μας που, με τις αντιφάσεις και τις αδυναμίες τους, κατάφεραν να υπερβούν και τους κακούς εαυτούς τους, ανατρέποντας καταθλιπτικά δυσμενείς διεθνείς συσχετισμούς. Αλλά και ως ευκαιρίας, για συλλογική ενδοσκόπηση και αυτογνωσία, αναγνωρίζοντας, όχι μόνο τις εξάρσεις, αλλά και τις «μαύρες σκιές», στις ιστορούμενες περιόδους.

 Απ` αυτή την οπτική γωνία, πιθανώς να συμφωνήσουμε με την πρόταση για κατάργηση των μαθητικών παρελάσεων, γιατί, όντως, οι τελευταίες, με τη μορφή ειδικά, που έχουν πάρει τα τελευταία χρόνια, μάλλον τους οίκους μόδας ενδιαφέρουν, παρά προάγουν το νοερό διάλογο με το παρελθόν  και τους προγόνους μας. Το θέαμα-και από την πρόσφατη επέτειο-μάλλον την ηδονοθηρία, παρά το μιλιταρισμό εκκολάπτει. Όταν δε εξαντλείται το θέαμα, με τις ευειδείς μαθήτριες και τις «σέξι» δασκάλες, τότε αναλωνόμαστε σε άσκοπες σκιαμαχίες, για τα κριτήρια επιλογής του σημαιοφόρου. Τουλάχιστον οι παλιές ταινίες του Τζέιμς Πάρις, πρόσφεραν μια αίσθηση Ιστορίας.

 ΛΕΥΤ. ΚΑΝΑΣ