Άρθρο του Νίκου Ξυδάκη στην Κυριακάτικη Kontra News
Το βράδυ της περασμένης Τετάρτης, στο τέλος του δελτίου ειδήσεων του Αντένα, οι τηλεθεατές και τη συνηθισμένη πρόγνωση καιρού από τον μετεωρολόγο: «Στο έλεος των νοτιάδων θα συνεχίσει να βρίσκεται η χώρα μας και τις επόμενες ημέρες, γεγονός που συνεπάγεται συννεφιές, υγρασία, βροχές, καταιγίδες και υψηλές -για την εποχή- θερμοκρασίες, κυρίως στα δυτικά. Σε επαναλαμβανόμενα κύματα, όπως ακριβώς τα κύματα των προσφύγων που δεχόμαστε από τα ανατολικά. Μεταξύ δύο πυρών δηλαδή.»
Όχι και τόσο συνηθισμένο. Ο μετεωρολόγος Τάσος Αρνιακός φρόντισε να σπάσει τη μονοτονία του δελτίου καιρού με τα βαρομετρικά χαμηλά και τους κινούμενους αντικυκλώνες, να το ζωντανέψει, να το στολίσει με στοιχεία καθημερινού λόγου, να μπει στο λίβινγκ ρουμ του μέσου τηλεθεατή, του μέσου Ελληνα και να το νιώσει ο μέσος άνθρωπος. Και χρησιμοποίησε μια παρομοίωση, που του φάνηκε απολύτως φυσική: όπως τα αφύσικα, απάνθρωπα κύματα των προσφύγων που δεχόμαστε από τα ανατολικά, έτσι και οι καταιγίδες σκάνε κατά κύματα και ταλαιπωρούν τη χώρα των Μακάρων.
Διαμορφώνει γνώμη η τηλεόραση, εικόνα του κόσμου; Μα πώς αλλιώς; Και μάλιστα διαμορφώνει και μια ξενοφοβική, ή και ρατσιστική εικόνα του κόσμου, σπέρνει φόβο, μισαλλοδοξία, μίσος, ακατανοησία ― ανάμικτα. Τόσο ισχυρή είναι η συμβολή της στη διαμόρφωση ενός ορισμένου κοσμοειδώλου, ώστε πλήθος τηλεθεατών, πολιτών ας πούμε, εκλαμβάνει την εκπεμπόμενη στερεοτυπική εικόνα ως δική του, προσωπική, εμπειρική πραγματικότητα. Αφού τη βλέπει, αφού την ακούει, αφού τη λέει η τηλεόραση, τότε υπάρχει έτσι και αφορά και αλλάζει ή και απειλεί τη δική του ζωή.
Μας το λένε οι συμπολίτες μας στις πρωινές εκπομπές, έμφοβοι από όσα λέει η τηλεόραση. Οταν ερωτώνται πού ξέρουν ότι οι ξένοι, πρόσφυγες που φθάνουν στην περιοχή τους, απειλούν τις ζωές τους, ότι είναι εγκληματίες,, απαντούν: Μα η τηλεόραση λέει ότι οι ξένοι κάνουν εγκλήματα, θα χαλάσουν τα παιδιά μας… Ετσι απαντησε ερωτώμενο πρόσωπο σε ζωντανό ρεπορτάζ εκπομπής τούτη τη βδομάδα.
Τα ίδια λένε για τις δαιμονοποιημένες γειτονιές των Αθηνών, ανυποψίαστοι κάτοικοι ορεινών κωμοπόλεων χίλια χιλιόμετρα μακριά: Δεν μπορούμε να κυκλοφορήσουμε στα Εξάρχεια…
Ο κοινοτάρχης Καρίτσας Πιερίας, αντιδρώντας στη φιλοξενία προσφύγων σε ξενοδοχεία της περιοχής, αυτή την εβδομάδα, το διατύπωσε διαυγέστατα: Εδώ έχουμε πολλούς γερόντους, οι οποίοι ακούνε κάθε μέρα αυτά που λένε τα κανάλια για τους πρόσφυγες και φοβούνται, δεν τους θέλουν. Οι γερόντοι πιθανότατα είναι παιδιά ή εγγόνια προσφύγων.
Μου το λες, και σου το λέω, σου το επιστρέφω ίδιο. Κάτι σαν την πλάνη της λήψης του ζητουμένου, που περιγράφεται στη λογική. Διαβολική λούπα αγνωσίας και ζόφου, θα το ονόμαζα εγώ.
Φυσικά δεν φταίει η τηλεόραση, το μέσο, η συσκευή, το εργαλείο· αλλά οι άνθρωποι που φτιάχνουν το πρόγραμμα, τον λόγο της, που της δίνουν περιεχόμενο, μιλιά και νόημα. Η ίδια τηλεόραση, με άλλο λόγο, μπορεί να συγκινήσει, να συνεγείρει, να διδάξει, να εξυψώσει.
Οι άνθρωποι ακούνε και επηρεάζονται από τους έχοντες τον πρώτο λόγο, τον κυρίαρχο λόγο στο δημόσιο χώρο, στα πάνελ και στα παράθυρα της τηλεόρασης, στις αίθουσες του Δήμου και της Βουλής, στις εφημερίδες και στα μήντια. Κατ’ εξοχήν, δημοσιογράφοι, τηλαστέρες, δημοσιολογούντες, δήμαρχοι, βουλευτές, περιφερειάρχες, αιρετοί, αυτοί φτιάχνουν το προζύμι της κυρίαρχης σκέψης. Ανάμεσα σε αυτούς λοιπόν πρέπει να αναζητήσουμε τους ανάξιους και τους δόλιους, τους σπορείς του φόβου, του ρατσισμού, του μίσους, τους ενάντιους στο δημοκρατικό ήθος και τις βαθύριζες παραδόσεις του ελληνικού λαού.
Ο Νίκος Ξυδάκης είναι βουλευτής Β’ Αθηνών του ΣΥΡΙΖΑ
