Η υπόθεση Λαμπράκη, εξελίχθηκε σε μία από τις πιο φωτεινές στιγμές της Δικαιοσύνης. Σ’ αυτό υπήρξε καθοριστική η συμβολή του νεαρού ανακριτή Χρήστου Σαρτζετάκη, στον οποίο ανατέθηκε, τον μακρινό Μάιο του 1963, η έρευνα για τη διαλεύκανση της στυγερής δολοφονίας, με απώτερο στόχο τη συγκάλυψη. Είχε βέβαια την τύχη να επικουρείται από εξίσου έντιμους και έμπειρους εισαγγελείς (Μπούτης, Παπαντωνίου, αλλά και ο μετέπειτα βουλευτής και υπουργός Νίκος Αθανασόπουλος) όμως ήταν η δική του ευψυχία και σθένος, που οδήγησε στην αποκάλυψη του βρομερού παρακράτους, των φυσικών και ηθικών αυτουργών της αποτρόπαιης δολοφονίας, ενός εν ενεργεία βουλευτή.
Ειδικά για τους ηθικούς αυτουργούς (οι φυσικοί ήταν έτσι κι αλλιώς αναλώσιμοι) υπήρξε απροκάλυπτη, ωμή παρέμβαση του διαβόητου Κωνσταντίνου Κόλλια, εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Στο «Ζ» (βιβλίο και ταινία) περιγράφονται με αυθεντική πιστότητα οι διάλογοι του ανώτατου εισαγγελικού λειτουργού, με τον πρωτοδίκη- ανακριτή. Χωρίς να κρατάει ούτε τα στοιχειώδη προσχήματα, ο Κόλλιας ζήτησε από τον Σαρτζετάκη, να παραβεί τον όρκο του, υπαγορεύοντας του τι να κάνει, ώστε να μη λογοδοτήσουν οι πραγματικά υπεύθυνοι, οι αξιωματικοί της τότε Χωροφυλακής, της Θεσσαλονίκης.
Ο Χρήστος Σαρτζετάκης, όμως, όπως αναφέρθηκε και στο χθεσινό φύλλο, ανήκε στην «πάστα» εκείνων των δικαστών, που εμπνέονταν από την παράδοση του Πολυζωΐδη και του Τερτσέτη. Αντιστάθηκε μέχρι τέλους, αψήφησε τις απειλές, ενίοτε απροκάλυπτες και έφτασε το «μαχαίρι μέχρι το κόκκαλο».
Με επιδέξιες ανακριτικές μεθόδους κατάφερε να εκμαιεύσει την αλήθεια και να αναδείξει, πέραν πάσης αμφιβολίας, την ποινική ευθύνη, του συνόλου της τότε Διοίκησης Χωροφυλακής Θεσσαλονίκης. Ηταν πράγματι σοκαριστικό το θέαμα, όπως περιγράφεται και στην ταινία του Κώστα Γαβρά, ανώτατων αξιωματικών των Σωμάτων Ασφαλείας, των εντεταλμένων για την τήρηση του νόμου και την ασφάλεια των πολιτών, να οδηγούνται σιδηροδέσμιοι στο γραφείο του ανακριτή και από ‘κεί, να παίρνουν το δρόμο για τη φυλακή. Υπήρξε πράγματι, όπως προαναφέρθηκε, μία φωτεινή στιγμή για τη Δικαιοσύνη.
Η «δικαστική χούντα» αποδείχθηκε πολύ πιο ισχυρή. Τόσο ώστε ακόμη και η κυβέρνηση της Ενωσης Κέντρου, που ακολούθησε, απέτυχε να θέσει εκτός δικαστικού σώματος τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, παρά την πειθαρχική δίωξη που άσκησε ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης, βουλευτής Χανίων, Πολυχρόνης Πολυχρονίδης. Το πολιτικό Θερμιδώρ που ακολούθησε, με την πραξικοπηματική ανατροπή του λαοπρόβλητου πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου και τις κυβερνήσεις των αποστατών, είχαν τον αντίκτυπό τους και στο χώρο της Δικαιοσύνης.
Στη δίκη που έγινε, στο Μικτό Ορκωτό Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης, για τη δολοφονία του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη, έγινε πράξη το αρχικό σχέδιο του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.
