Ποιοι θα πληρώσουν τις μεγάλες αλλαγές στο συνταξιοδοτικό
Σαρωτικές μειώσεις έρχονται τον Νοέμβριο στις συντάξεις με τους «ειδικούς» να έχουν εισηγηθεί μέχρι και την κατάργηση συντάξεων σε χήρες. Σφίγγουν τον κλοιό γύρο από το Ασφαλιστικό οι δανειστές, που ζητούν εδώ και τώρα κοστολογημένα μέτρα από την ελληνική κυβέρνηση. Από την μία οι αυστηρές προβλέψεις του μνημονίου που βάζουν στην «πρέσα» και συρρικνώνουν τις συντάξεις και από την άλλη οι ανάγκη για επιβίωση των Ελλήνων που έχουν δει μέσα σε πέντε χρόνια τις συντάξεις τους να κόβονται ξανά και ξανά. Είναι φανερό ότι η πρόταση που παρουσίασε η επιτροπή «Σοφών», δεν μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς να φέρει τρομαχτικές συνέπειες στην ζωή εκατομμυρίων συνταξιούχων. Στην μίνι-διαπραγμάτευση της προηγούμενης εβδομάδας, υπήρξε νέα εμπλοκή, αφού η τρόικα απαίτησε από τον υπουργό Εργασίας να φέρει άμεσα το νέο σχέδιο με ποσοτικοποιημένα μέτρα και καταργηθεί άμεσα το αγγελιόσημο.
Το τελικό σχέδιο αναμένεται να οριστικοποιηθεί σε Υπουργικό Συμβούλιο εντός της εβδομάδας και εξετάζονται όλα τα σενάρια που σχεδόν όλα φέρνουν άμεσες μειώσεις στις συντάξεις έως 30% και ποσοστού αναπλήρωσης για όλους κοντά στο 60% ή κλιμακωτό που θα πέφτει μέχρι και το 55%.
Η κυβέρνηση με τα μέτρα φιλοδοξεί να εξοικονομήσει 1,8 δισ. ευρώ επικεντρώνοντας για την επίτευξη του στόχου στις μειώσεις των συντάξεων άνω των 1.000 ευρώ, όπως και στον επανυπολογισμό του συνόλου των συντάξεων με νέα κλιμακωτά ποσοστά αναπλήρωσης.
Η κυβέρνηση θέλει να αποφύγει τις οριζόντιες μειώσεις και γι’ αυτό πάει σε ένα γενικό σχέδιο μεταρρύθμισης. Πρώτοι που θα πληρώσουν το μάρμαρο, είναι όσοι προέρχονται από τα ταμεία ΟΤΕ και ΔΕΗ. Μέσα στις μεγάλες αλλαγές, είναι η ενοποίηση κύριας και επικουρικής σύνταξης και ο επανυπολογισμός των συντάξεων που ήδη καταβάλλονται με καινούργιους μειωμένους συντελεστές, που θα φέρει νέες μειώσεις.
Στην συνέχεια οι περικοπές θα έρθουν σε όσους παίρνουν περισσότερες από μία συντάξεις και όσοι λαμβάνουν υψηλές συντάξεις με το νέο όριο να συζητάτε να πέσει στις 2.500 ευρώ.
Ασφυκτικές πιέσεις από τους θεσμούς φέρνουν μειώσεις στις συντάξεις
Οι ξένοι πιέζουν όμως η κυβέρνηση δεν πρόκειται να υποχωρήσει πίσω από τους όρους της συμφωνίας του νέου μνημονίου και συνεχίζει να αρνείται τις απαιτήσεις τους. Όμως η κυβέρνηση δεν φαίνεται διατεθειμένη να τα σπάσει τελείως με τους Θεσμούς, οπότε το νέο σχέδιο, θα είναι μέσα στην λογική των περικοπών 4 δισ. ευρώ που έχουν συμφωνηθεί να γίνουν τα επόμενα 3 χρόνια στην συνταξιοδοτική δαπάνη, και να πέσει από τα 31,5 δισ. ευρώ στα 27,5 δισ. ευρώ.
Τα χρονικά περιθώρια, εξαντλούνται επικίνδυνα, καθώς το συνταξιοδοτικό είναι από τα βασικά μέρη της πρώτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος από την οποία εξαρτώνται, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και η πολυαναμενόμενη συζήτηση για το χρέος.
Μέχρι στιγμής, οι σχεδιασμοί του υπουργείου Εργασίας περιλαμβάνουν την μείωση του μεγαλύτερους μέρους από το απαιτούμενο ποσό να γίνει μέσα από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, που από το 2022 θα είναι αυστηρά τα 67 έτη ή τα 62 έτη με 40 χρόνια εργασία, των αυξήσεων υπέρ ΕΟΠΥΥ σε κύριες και επικουρικές συντάξεις (καλύπτονται τα 2,3 δισ. ευρώ).
Αυτό αφήνει για τα επόμενα δύο χρόνια την περικοπή ακόμα 700 εκατ. ευρώ, της δαπάνης.
Σύμφωνα με το σχέδιο «Κατρούγκαλου» έρχεται η προσαρμογή των συντάξεων σύμφωνα με τα νέα μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης, τα οποία πιθανότατα ενδεχομένως να φτάσουν και το 55%. Αυτό από μόνο του αναμένεται να φέρει ένα κύμα μειώσεων σε όλες τις συντάξεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν γίνει γνωστά, οι αλλαγές που έρχονται μέσα στον Νοέμβριο αναμένεται να φέρουν μείωση της αναπλήρωσης με τρόπο που θα φέρει άμεσες μειώσεις. Συγκεκριμένα τα ποσοστά αναπλήρωσης θα πέσουν ακόμα περισσότερο, και για μισθό 1000 έως 1500 ευρώ η αναπλήρωση στην συνολική σύνταξη, κύρια και επικουρική θα είναι στο 75%, από 1.500 ευρώ μέχρι τις 2.000 θα πέφτει στο 65%, ενώ από εκεί και πάνω θα συρρικνώνεται στο 55%. Αντίσταση στο τσουνάμι των μειώσεων, φέρνει η σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), όπου τονίζεται πως είναι αντισυνταγματικές οι μειώσεις πάνω από το 50% του αρχικού ποσού. Ο υπουργός έχει δηλώσει για το θέμα, ότι ο τρόπος υπολογισμού του ποσοσστού αναπλήρωσης «θα γίνει με στόχο να μην δημιουργούνται νέα ελλείμματα. Οπωσδήποτε, θα πρέπει να βρούμε και νέους πόρους ενίσχυσης των ασφαλιστικών ταμείων και να εντείνουμε την προσπάθεια καταπολέμησης της εισφοροδιαφυγής».
Τα νούμερα δεν λένε ψέματα και τα νέα μέτρα αναμένεται να φέρουν «τσεκούρι» μέχρι και 50% στις συντάξεις σχεδόν 900.000 συνταξιούχων. Με την μεγαλύτερη πίεση να την δέχονται όσοι παίρνουν περισσότερες από μία συντάξεις. Συγκεκριμένα, στην χώρα μας, ο αριθμός των συνταξιούχων ανέρχεται σε 2.654.784 άτομα. Από αυτούς οι 1.286.180 παίρνουν μόνο μία σύνταξη ενώ περίπου 954.000 λαμβάνουν δύο. Τρείς συντάξεις παίρνουν περίπου 334.900 άτομα. Τόσο ο αριθμός των συντάξεων όσο και το ύψος τους θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στις μειώσεις που σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα θα έχουν αποφασιστεί εντός του Νοεμβρίου.
Κατρούγκαλος: Θα προστατευτούν οι χαμηλοσυνταξιούχοι
Ούτε ο υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κατρούγκαλος, δεν διακινδυνεύει πια να δεσμευτεί ότι οι χαμηλές συντάξεις θα είναι εκτός μειώσεων. Σε συνέντευξή του στην Real news, δήλωσε πως, «η κυβέρνηση δεσμεύεται για την προστασία των χαμηλότερων συντάξεων. Δεν μπορούμε να θέσουμε κάποιο όριο από τώρα, γιατί βρισκόμαστε σε φάση ποσοτικοποίησης των διάφορων σεναρίων και ο στόχος μας είναι να θέσουμε τον πήχη της προστασίας όσο ψηλότερα γίνεται».
«Στον αέρα» οι επικουρικές
Τα ταμεία είναι άδεια και οι εισφορές των ασφαλισμένων δεν φτάνουν να καλύψουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες του συνταξιοδοτικού. Μαζί με μία σειρά άλλους λόγους, αυτό θα φέρει την ή το «τσεκούρι» της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος ή την συγχώνευση της επικουρικές με τις κύριες συντάξεις. Όπως τόνισε ο υπουργός, είναι προτιμότερο να υπάρξει συγχώνευση κύριας και επικουρικής σύνταξης και να διασφαλιστεί το εισόδημα των συνταξιούχων από το να εφαρμοστεί η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος.
Σημαντική θα είναι η επιβάρυνση για τους αγρότες, αφού στην περίπτωση που δημιουργηθεί ένα υπέρ-ταμείο και οι εισφορές εναρμονιστούν στα πρότυπα του ΙΚΑ, τότε οι αγρότες θα δουν αύξηση στις εισφορές τους που θα φτάνει από 100% μέχρι και 130% , ενώ αν ο ΟΓΑ παραμείνει ξεχωριστό ταμείο, θα πρέπει να εφαρμοστεί η μνημονιακή πρόβλεψη, για σύμφωνα με τους εκπροσώπους των πιστωτών προκαλεί το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το ύψος της κρατικής χρηματοδότησης που λαμβάνει, της τάξης των 3,277 δισ. ευρώ για το τρέχον έτος.
Τέλος, για τον ΟΓΑ ο κ. Κατρούγκαλος αναφέρει ότι η αύξηση των εισφορών θα γίνει κλιμακωτά, επισημαίνει ότι το εφάπαξ είναι εκτός μεταρρύθμισης, δηλώνει ότι είναι υπό συζήτηση η δημιουργία ενός ασφαλιστικού φορέα και τονίζει ότι οι δανειστές «καταρχήν έχουν αποδεχθεί την ιδέα της μεταρρύθμισης ως συνολικό ισοδύναμο των επιμέρους μνημονιακών δεσμεύσεων. Την τελευταία τους λέξη θα την ακούσουμε μόλις έχουμε ποσοτικά στοιχεία».
Η «μαύρη τρύπα» στα ταμεία του Ασφαλιστικού
Όσον αφορά στο έλλειμμα των ασφαλιστικών ταμείων, ο κ. Κατρούγκαλος το υπολογίζει στο 1,8% του ΑΕΠ, αλλά σημειώνει ότι αν συνυπολογιστούν τα χρήματα που οφείλουν στον ΕΟΠΥΥ και τις καθυστερούμενες συντάξεις, τότε το έλλειμμα ξεπερνά το 3% και αγγίζει το 4% του ΑΕΠ. «Με τη μεταρρύθμιση επιδιώκουμε να περιορίσουμε το τεράστιο αυτό έλλειμμα, αλλά και τη διόγκωσή του στο μέλλον».
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους(ΓΛΚ) και των δανειστών η χρεωκοπία του Ασφαλιστικού δεν ήρθε ξαφνικά. Από το 2000 ως και το 2014 το κράτος έδωσε στα Ταμεία 201,5 δισ. ευρώ για να μπορούν να καταβάλλουν συντάξεις και εφάπαξ στους δημοσίους υπαλλήλους, στους στρατιωτικούς, στους εργαζόμενους των ΔΕΚΟ και το ΕΚΑΣ.
Σύμφωνα με το Βήμα της Κυριακής, όλα αυτά τα χρήματα διατέθηκαν για συντάξεις, επιδόματα και παροχές. Σήμερα τα Ταμεία αντιμετωπίζουν ελλείμματα που σύμφωνα με την Ομοσπονδία Εργαζομένων Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής (ΠΟΠΟΚΠ), βρίσκονται σε τραγική κατάσταση. Προβλεπόμενο έλλειμμα 2015: Για το ΙΚΑ 980 εκατ., τον ΟΑΕΕ 539 εκατ. και το ΕΤΕΑ στα 88 εκατ..
Πόροι από το ΤΑΙΠΕΔ για να σωθούν τα Ταμία
Παρά την μεταρρύθμιση που βρίσκεται στα «σκαριά» αναζητούνται πόροι για το νέο Ασφαλιστικό- Συνταξιοδοτικό και ο νέος επικεφαλείς του ΤΑΙΠΕΔ, Στέργιος Πιτσιόρλας, προτείνει να δοθούν πόροι στο Ασφαλιστικό από τις αποκρατικοποιήσεις. Σύμφωνα αυτή την πρόταση, τα ταμεία θα μπορούσαν να πάρουν το 2016 περί τα 875 εκατ. ευρώ, που είναι το 25% από τα 3 με 3,5 δισ. ευρώ που είναι τα αναμενόμενα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις.
