Θα μας επιτρέψει ο αναγνώστης να μείνουμε λίγο ακόμη στην υπόθεση της Συνόδου των ηγετών του Ευρωπαϊκού Νότου της EU-Med, στην Αθήνα την περασμένη βδομάδα. Οχι γιατί πιστεύουμε ότι κάτι το μεγάλο, πολύ λιγότερο κάτι το κοσμοϊστορικό, παρήχθη εδώ. αλλ’ επειδή το βότσαλο πoυ ρίχνεται στην λίμνη δημιουργεί κυματάκια που όλο και διευρύνονται και απλώνονται και δεν ξέρεις τι τελικά θα μεταβάλλουν, τι σημάδι θα δώσουν παραπέρα. Αλλά και επειδή φρονούμε ότι η κίνηση αυτή – και η πραγματοποίηση της Συνόδου – παρεξηγήθηκε με μια σειρά από τρόπους που δεν της έπρεπαν.
Πάμε όμως απο την αρχή. Ήταν το 2014, όταν εκκρεμούσε ο ορισμός του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τότε για τους δικούς του λόγους, ο Αλέξης Τσίπρας είxε εμφανισθεί υποψήφιος (η δι-Ευρωπαϊκή του διεκδίκηση έγινε κάπως αισθητή: θυμηθείτε την Ιταλική In Europa con Tsipras, ή πάλι τα δημοσιεύματα στον γερμανικό Τύπο) και ακριβώς ως υποψήφιος είχε μετάσχει σε ένα δι-Ευρωπαϊκό debate, που μάλιστα προβλήθηκε τηλεοπτικά σ’ όλες τις χώρες της Ενωσης, debate μεταξύ των 5 Spitzenkandidaten.
Δεν έμειναν πίσω πολλά από εκείνο το debate – όπου ο Τσίπρας κέρδισε καλές εντυπώσεις. σημειωτέον μίλησε Ελληνικά, κι αυτο μόνο στην δική του χώρα κατακρίθηκε… – μεταξύ Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ (Χριστιανοδημοκρατών), Μάρτιν Σουλτς (Σοσιαλδημοκρατών), Γκυ Φερόφταντ (Φιλελευθέρων), Σκα Κέλλερ (Πρασίνων) και Αλέξη Τσίπρα (Αριστεράς). Όμως κάποια στιγμή, στο τέλος, ο βετεράνος των Ευρωπαϊστών Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ – ο ήδη και Πρόεδρος της Επιτροπής – είχε πει στον Τσίπρα και στην Σκα Κέλλερ που είχαν ταχθεί σαφέστερα προς τον Νότο και προς τα Αριστερά και “εναντίον της λιτότητας” , ότι οι θέσεις τους θα αποκτήσουν μεν επικαιρότητα “αλλά μετά απο κάποια δεκαετία”. Η Σύνοδος των Αθηνών, αν μη τι άλλο, δείχνει μιαν επίσπευση της κίνησης…
Να σημειωθεί εδώ ότι, ήδη από το 2012, η ηγεσία Τσίπρα στον ανερχόμενο ΣΥΡΙΖΑ – ανερχόμενο προς κυβερνώσα Αριστερά – είχε παίξει το χαρτί της δημιουργίας ριζοσπαστικού ρεύματος/μετώπου του Νότου στην ΕΕ. Αυτό το στοίχημα, που αρκετά λοιδορήθηκε, σαν τέτοιο δεν βγήκε πέρα – για παράδειγμα η Ισπανία μόνον Αριστερά δεν στράφηκε με τους Ποδέμος (άλλωστε, επιτυχία της διοργάνωσης της Συνόδου των Αθηνών ήταν ότι ο Μαριάνο Ραχόϊ, απο την απέναντι (Χριστιανοδημοκρατική) όχθη, μπορεί να μην ήρθε – ως υπηρεσιακός – αυτοπροσώπως, όμως αντιπροσωπεύθηκε απο τον υπουργό Ευρωπαϊκών υποθέσεων του με το περίεργο όνομα), ενώ οι Γάλλοι Σοσιαλιστές του Φρ. Ολλάντ σέρνονται. Και πάλι, όμως, “κάτι κινείται” στον Ευρωπαϊκό Νότο – το βότσαλο στην λίμνη έπεσε. Στην Αθήνα.
Για να έχει νόημα όλη αυτή η ιστορία, θα χρειαστεί τώρα να την δούμε να καταγράφεται “στα μεγάλα σαλόνια” της ΕΕ. Το γεγονός ότι σεμνοπρεπώς οι ηγέτες του Νότου απεκήρυξαν κάθε ιδέα “μετώπου εναντίον του Βορρά” και είπαν στην Διακήρυξη των Αθηνών όλα τα “σωστά” για την Ευρωπαϊκή νομιμοφροσύνη του εγχειρήματος μπορεί να μην προκάλεσε ρίγη ριζοσπαστισμού – όμως επιτρέπει την πρωτοβουλία των Αθηνών “να υπάρξει Ευρωπαϊκά”. Πρώτος σταθμός η κορυφή της Μπρατισλάβας όπου θέματα όπως η ασφάλεια, ή πάλι το προσφυγικό, θα τεθούν. Ακόμη και η εμμονική λιτότητα θα είναι στο τραπέζι ή παραδίπλα. Το αληθινό ερώτημα είναι τι απο την Σύνοδο του Νότου θα εκφρασθεί εκεί – και τι θα γίνει (κάπως) ακουστό.
