Κύρια αιτία της αυξανόμενης φτώχειας είναι ο κακός σχεδιασμός των κοινωνικών δαπανών και των επιδομάτων

ΜολονΟτι η χώρα μας, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), είναι πρωταθλήτρια στις δαπάνες για συντάξεις (17,5%, έναντι 16,4% στην Ιταλία, 14,3% στην Γαλλία, 14% στην Πορτογαλία και 10,1% στην Γερμανία), η συμβολή τους στη μείωση της φτώχειας είναι μικρότερη από την αντίστοιχη (μέσος όρος) στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σημειώνεται ότι και πριν από έξι χρόνια, δηλαδή το «σωτήριο έτος» 2010, όταν και τότε η Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια σε φτώχεια με ποσοστό στο 27,7% του πληθυσμού (έναντι 23% στην ΕΕ), από στοιχεία της Eurostat και της Τράπεζας της Ελλάδος (Έκθεση του διοικητή για το 2010) προέκυπτε ότι η αύξηση των κοινωνικών δαπανών (ως ποσοστού του ΑΕΠ) μετά το 1995 δεν συνοδεύθηκε από μείωση της οικονομικής ανισότητας και της φτώχειας, καθώς η αναδιανεμητική επίδραση των κοινωνικών παροχών του κατακερματισμένου κράτους πρόνοιας ήταν περιορισμένη σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ.

Πράγματι, η μείωση της φτώχειας εξαιτίας του συνόλου των κοινωνικών δαπανών για την Ελλάδα περιοριζόταν το 2010 στις 22,3 εκατοστιαίες μονάδες (εκ των οποίων 19,3 μονάδες λόγω συντάξεων και μόλις 3,0 λόγω κοινωνικών επιδομάτων), έναντι 26,0 μονάδων (17,2 λόγω συντάξεων και 8,8 λόγω κοινωνικών επιδομάτων) για το μέσο όρο των χωρών της ΕΕ. Σήμερα, μετά τις άγριες περικοπές των συντάξεων και την κατάργηση του ΕΚΑΣ, η συμβολή τους στη μείωση της φτώχειας γίνεται μικρότερη, ενώ με τις περικοπές των επιδομάτων, η φτώχεια μετατοπίζεται άγρια και προς την ομάδα των νεότερων ζευγαριών με παιδιά, καθώς και προς τους νέους εργαζόμενους και, φυσικά, τους ανέργους.

Κι ενώ τα στοιχεία αυτά είναι εφιαλτικά για τα νέα ζευγάρια με παιδιά και τους ανέργους και το μείζον ζήτημα της κοινωνικής πολιτικής έπρεπε να ήταν ο έλεγχος των κοινωνικών δαπανών και η εξοικονόμηση εσόδων για ενίσχυση των κοινωνικών επιδομάτων, γίνεται το ακριβώς αντίθετο. Για παράδειγμα, το 2013, παράλληλα με τη θέσπιση του ενιαίου επιδόματος στήριξης τέκνων και χορήγησης του ειδικού επιδόματος σε τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες με εισοδηματικά κριτήρια, καταργήθηκαν το επίδομα τρίτου παιδιού, η εφάπαξ παροχή τοκετού και η ισόβια σύνταξη πολύτεκνης μητέρας!

Επίσης, όπως επισημαίνει και η Τράπεζα της Ελλάδος (Έκθεση του διοικητή για το 2015) όσον αφορά το επίδομα μακροχρόνια ανέργων, παραμένουν σοβαρά προβλήματα σχεδιασμού που οδηγούν σε χαμηλά ποσοστά κάλυψης. Η ίδια παρατήρηση αφορά και τη χορήγηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και, γενικά, για τον έλεγχο των κονδυλίων του Κοινωνικού Προϋπολογισμού, ο οποίος κατασπαράσσεται από «μαϊμού» συνταξιούχους και εισοδηματούχους!