Αναγνώστης της στήλης μας κάκισε προ ημερών γιατί, ενώ εδώ και καιρό επισημαίναμε ότι το σημαντικό γεωοικονομικό/γεωπολιτικό παιχνίδι που παίζεται από την Κυπριακή Δημοκρατία στην Ανατολική Μεσόγειο με τις έρευνες για υδρογονάνθρακες θα κριθεί εν τέλει από το πώς θα προχωρήσει η παρουσία της ExxonMobil – μετά από εκείνην των ΙσραηλινοΑμερικανών με Noble/Delek (2011-2012), εκείνην των Γάλλων με Total (Ιούνιο του 2017) και εκείνην των Ιταλών με ΕΝΙ (τώρα, αρχές του 2018 – αλλά μην λησμονούμε ότι έως σήμερα η ΕΝι «μοίραζε παιχνίδι» στην Ανατολική Μεσόγειο ιδίως μετά την ανακάλυψη του πελώριου κοιτάσματος Zohr στην Αίγυπτο) – γιατί η πιο πρόσφατη φάση της επίσπευσης των ερευνών από τους Αμερικανούς, «με συνοδεία αρμάδας» κατά την έκφραση που επεκράτησε, δεν μας απασχόλησε αρκετά.
Η αλήθεια είναι ότι η παρουσία πρόσθετων Αμερικανών ναυτικών δυνάμεων – του αεροπλανο-ελικοπτεροφόρου IwoJima με τα συνοδευτικά του της 26ης Μονάδας Αμφίβιας Ετοιμότητας /ΑRG – σε περιοχή που υπό την πολύ ευρύτερη έννοια γειτνιάζει με το Οικόπεδο 10 της Κυπριακής ΑΟΖ όπου προβλέπονται πρόδρομες εργασίες της ExxonMobil με ρομπότ (οι πραγματικές ερευνητικές γεωτρήσεις είναι προγραμματισμένες για το β’ 6μηνο του 2018), εντάσσεται επισήμως στην Αμερικανοισραηλινή άσκηση Juniper Cobra 2018 και αποτελεί «απλώς» ενίσχυση του 6ου στόλου στην περιοχή. Ασφαλώς λοιπόν, άμα ξεκινήσουν οι πρόδρομες ερευνητικές εργασίες των Ocean investigator και Med Surveyor (Λαυριο και Χάϊφα μέχρι προ δυο ημερών) της ExxonMobil με τα τηλεκατευθυνόμενα ρομπότ τους ώστε να ορισθούν οι θέσεις γεώτρησης μετά από μήνες, θα δούμε αν θα υπάρξει απόπειρα παρεμπόδισης απο Τουρκικά πλοία (όπως έγινε με το Saipen 12000, όπως ΔΕΝ έγινε με το West Capella), τότε η εγγύτητα των Αμερικανικών δυνάμεων θα λειτουργεί αποτρεπτικά. Όμως… να δούμε πόσο και πώς. Η ανάγκη που αισθάνθηκαν από το Πεντάγωνο να διευκρινίσουν τα ακριβή στοιχεία της παρουσίας IwoJima στην περιοχή προς το πρακτορείο Anadolu είναι χαρακτηριστική.
Ο δεύτερος λόγος που προτιμήσαμε να μείνουμε λίγο πίσω, όσα ανέβαινε ο ενθουσιασμός σε Λευκωσία και Αθήνα για την Αμερικανική παρουσία στην περιοχή – ExxonMobil και 26th ARG – ήταν ότι «βλέπαμε νάρχεται» η παραπληρωματική κίνηση Τουρκίας/ΤουρκοΚυπρίων, με προαναγγελία δικών τους ερευνών εντός Κυπριακής ΑΟΖ. Ο όλο και πιο παρών, διεθνώς, υπουργός Εξωτερικών του Μουσταφά Ακιντζή, ο Κουντρέτ Οζερσάϊ καλούσε μέσω Reuters σε «πάγωμα» της κατάστασης στην Κυπριακή ΑΟΖ, «όχι σε θέρμανση». Αν πάντως επιχειρηθεί Τουρκική ερευνητική γεώτρηση, θα μπορούσε να είναι σε εγγύτητα προς τις Αμερικανικές του Οικοπέδου 10, ή πιθανότερα στο Οικόπεδο 3 απ’ όπου «αποθαρρύνθηκε» η ΕΝΙ; Βέβαια το υπερσύγχρονο γεωτρύπανο DeepSea Metro II που έχει προμηθευθεί η Τουρκική ΤΡΑΟ δεν είναι καν βέβαιο ότι έχει ακόμη στελεχωθεί. Όμως…
…Όμως ήδη η Αμερικανική θέση με αφορμή (και) την παρουσία της ExxonMobil στην περιοχή ναι μεν επανέλαβε το πάγιο δόγμα των ΗΠΑ ότι η Κύπρος (α) νομιμοποιείται να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς πόρους της και (β) ότι η εν λόγω εκμετάλλευση θα πρέπει να γίνεται επ’ ωφελεία και των δυο Κοινοτήτων. Πλην είδαμε να προστίθεται και πάλιν η γνώριμη άποψη, που τελευταίως απουσίαζε: ότι δηλαδή βέλτιστο περιβάλλον για να προσπεραστεί αυτή η ένταση είναι να προχωρήσει η συνολική επίλυση του Κυπριακού (της Κυπριακής dispute/διαφοράς-διαφωνίας: προσοχή στην λεπτομέρεια των διατυπώσεων, όπως αυτές εγκαθίστανται στην διεθνή συζήτηση).
