Κρίσεις στην Παγκόσμια Οικονομία ΜΕΡΟΣ Η’

Το ιδιαΙτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα του καπιταλιστικού συστήματος κατά την περίοδο 1750-1939, ήταν οι συχνές οικονομικές κρίσεις, οι οποίες έκαναν την εμφάνισή τους τουλάχιστον ανά επταετία, με συνέπεια αρκετοί ριζοσπάστες συγγραφείς, μαρξιστικής ιδίως προέλευσης, να θέτουν υπό αμφισβήτηση τις αντοχές και τη διατηρησιμότητά του. Οι συνήγοροι του μαρξισμού μετά το κραχ 1929-1933 είχαν αποφανθεί περί της επερχόμενης κατάρρευσης του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος και την αναπόφευκτη έλευση του σοσιαλισμού. Με τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μέχρι το 2007, η διεθνής οικονομία ήλθε αντιμέτωπη με δύο ανησυχητικές  κρίσεις, τις υφέσεις των περιόδων 1973-1974 και 1979-1982. Αυτές οι οικονομικές κρίσεις είχαν σχετικά μικρή χρονική διάρκεια και οι οικονομίες των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Μ. Βρετανίας, κλπ., δέχτηκαν πολύ μικρό πλήγμα συγκριτικά με τη Μεγάλη Ύφεση 1929-1933. Μετά το 1980 και ιδίως μετά το 1990 έχει αναπτυχθεί μία ενδιαφέρουσα βιβλιογραφία, που υποστηρίζει ότι μετά το 1945 και σε σύγκριση με την περίοδο 1750-1939, οι οικονομικές κρίσεις είναι αισθητά ηπιότερες κα έχουν πολύ μικρότερη διάρκεια.

Εν τούτοις, η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση της περιόδου 2007-2009, επανέφερε στο σκεπτικό πολλών αναλυτών τις μελαγχολικές μνήμες της περιόδου 1929-1933. Λόγω της σφοδρότητας με την οποία πλήγηκε το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα το φθινόπωρο του 2008 και της καθοδικής πορείας των κύριων δεικτών οικονομικής δραστηριότητας των ΗΠΑ, οι συγκρίσεις ήταν αναπόφευκτες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, την περίοδο 2007-2009 οι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης των ΗΠΑ, της ΟΝΕ (Οικονομική και Νομισματική Ένωση) και της Ιαπωνίας, διαμορφώθηκαν αντίστοιχα σε -3,1%, -4,0% και -6,5%. Οι αρνητικοί αναπτυξιακοί ρυθμοί των ΗΠΑ, της ΟΝΕ και της Ιαπωνίας κατά τη διάρκεια του 2009, συνέβαλαν στην πτώση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά -0,4%. Το 2009 υπήρξε η μοναδική χρονιά μετά το 1945, που το παγκόσμιο ΑΕΠ μειώθηκε.

Οι διακυμάνσεις του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος εξαρτώνται άμεσα από τα οικονομικά αποτελέσματα των πολυεθνικών εταιριών (τράπεζες, βιομηχανικές επιχειρήσεις, κ.ά.). Δοθέντος ότι αρκετές πολυεθνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κίνα, τις Ινδίες και σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, προβλέπεται οι περιοχές της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής, κλπ., να δεχτούν ισχυρό κτύπημα από την εξελισσόμενη παγκόσμια κρίση, με συνεπακόλουθο οι ρυθμοί ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας την περίοδο 2008-2010 να διαμορφωθούν γύρω στο 2,5%.

Με κριτήριο την αρχιτεκτονική του διεθνούς οικονομικού συστήματος, οι πολυεθνικές εταιρίες συντελούν κατά 40% στην παραγωγή του παγκόσμιου ΑΕΠ και συμμετέχουν κατά 75% στην πραγματοποίηση του διεθνούς εξαγωγικού εμπορίου. Η ταχύρρυθμη αναπτυξιακή διαδικασία που παρατηρείται μετά το 1990 στην Κίνα, τις Ινδίες, την Ινδονησία, κλπ., οφείλεται στη δραστηριοποίηση πολυεθνικών εταιριών στις χώρες αυτές. Άρα, οι προοπτικές της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας είναι άρρηκτα συνυφασμένες με τα οικονομικά αποτελέσματα των πολυεθνικών εταιριών. Επειδή οι κυριότερες πολυεθνικές εταιρίες είναι αμερικανικής προέλευσης και με βάση τα διαθέσιμα στατιστικά δεδομένα αρκετές πολυεθνικές εταιρίες συμφερόντων ΗΠΑ αντιμετωπίζουν έντονα προβλήματα ρευστότητας, συνάγεται ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση θα πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις από τις αναμενόμενες.

Όπως στα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης 1929-1933, έτσι και στην διεθνή οικονομική κρίση της περιόδου 2007-2009, η οικονομία των ΗΠΑ δέχτηκε  σκληρό πλήγμα. Μετά το 2007 οι οικονομίες των ΗΠΑ, της Ευρωζώνης και της Ιαπωνίας, δεν έχουν συνέλθει τελείως. Την περίοδο 2009-2013, ο μέσος αναπτυξιακός τους ρυθμός είναι κάτω από 2,5%, επιβεβαιώνοντας ότι οι κραδασμοί της κρίσης της περιόδου 2007-2009, δεν έχουν απορροφηθεί πλήρως από τα οικονομικά τους συστήματα. Η ανεργία στις ΗΠΑ σημείωσε αισθητή άνοδο, με συνέπεια το ποσοστό ανεργίας από 4,6% το 2007 να αυξηθεί σε 9,6% το 2009. Δηλαδή, την περίοδο 2007-2010, ο απόλυτος αριθμός των ανέργων στις ΗΠΑ από 7.078.000 αυξήθηκε σε 14.825.000 άτομα, που σημαίνει ότι την περίοδο αυτή στην αγορά εργασίας, προστέθηκαν 7.747.000 νέοι άνεργοι. Στην Ευρωζώνη το ποσοστό ανεργίας από 7,1% το 2007 ανήλθε σε 10,1% το 2010 και σε 12,3% το 2013. Οι χαμηλοί αναπτυξιακοί ρυθμοί της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά το 2007, προκαλούν την αξιοσημείωτη άνοδο της ανεργίας.

Δείτε επίσης

Τελευταία Άρθρα

Τα πιο Δημοφιλή