Βελτίωση των οικονομικών δεικτών αλλά και προκλήσεις στην αγορά
Αισθητή βελτίωση των οικονομικών δεικτών, με εμφανείς τις εσωτερικές αντιφάσεις, για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, βλέπει στην αγορά η ΓΣΕΒΕΕ, όπως επισημάνθηκε κατά την παρουσίαση του εξαμηνιαίου δελτίου οικονομικού κλίματος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με την έκθεση του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΙΜΕ -ΓΣΕΒΕΕ), τα στοιχεία δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία διέρχεται φάση σταθεροποίησης και αναδιάρθρωσης, ζητούμενο για την αγορά, παραμένει η ποιοτική αναβάθμιση της ανταγωνιστικότητας και της πρόσβασης των μικρών επιχειρήσεων στα νέα εργαλεία οικονομικής πολιτικής.
Ρεκόρ 8ετίας, στους δείκτες σταθερότητας (35%) και βελτίωσης των δεικτών (11,5%)
Σύμφωνα με δελτίο, η αποτίμηση του β’ εξαμήνου 2017 επιβεβαιώνει την υπόθεση της σταθεροποίησης και σταδιακής ανάκαμψης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς σημειώνεται ιστορικό υψηλό 8ετίας, τόσο στον δείκτη σταθερότητας (35%) όσο και της βελτίωσης των δεικτών (11,5%).
Παράλληλα, επισημαίνεται ότι η έρευνα οικονομικής συγκυρίας επαληθεύει την υπόθεση της εξόδου της χώρας από το κατώφλι της στασιμότητας 2014-2016, επιβεβαιώνει την ύπαρξη δυναμικών κλάδων που αναπτύσσονται ασύμμετρα από το σύνολο της οικονομίας, και ταυτόχρονα καταδεικνύει την ανάγκη προσαρμογής ορισμένων πολιτικών που θα εστιάζουν στις ανάγκες της μικρής εγχώριας μονάδας, στη βελτίωση των όρων εμπορίου και καλύτερης πρόσβασης στις αγορές και βελτίωσης του χρηματοδοτικού περιβάλλοντος.
Οι επιχειρήσεις προεξοφλούν την έξοδο από το μνημόνιο
Η είσοδος της ελληνικής οικονομίας στο 2018 συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τη διαμορφούμενη προσδοκία εξόδου της χώρας από την ασφυκτική εποπτεία των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής και το χρηματοοικονομικό έλεγχο των διεθνών πιστωτών, ως εκ τούτου, οι εκτιμήσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για το έτος 2018 προεξοφλούν την προοπτική μιας τέτοιας εξέλιξης. Από το προηγούμενο κιόλας εξάμηνο είχαν αρχίσει να παρατηρούνται στοιχεία αποσύνδεσης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας από τις επιδράσεις των πολιτικών εσωτερικής υποτίμησης και δημοσιονομικής επιτήρησης. Οι μακροοικονομικοί δείκτες (μείωση της ανεργίας, επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, θετικό ισοζύγιο εγγραφών-διαγραφών επιχειρήσεων, ισχυρές επιδόσεις σε ορισμένους κλάδους όπως του τουρισμού, ενέργειας και τροφίμων) επιτρέπουν ένα πιο ασφαλή μεσοπρόθεσμο επιχειρηματικό σχεδιασμό. Στην έρευνα οικονομικού κλίματος Φεβρουαρίου 2018 διαμορφώνεται σαφέστατα ένα καλάθι θετικών προβλέψεων, που αντισταθμίζεται ωστόσο από υφιστάμενες διαρθρωτικές αδυναμίες, αλλά και διεθνείς αρνητικές οικονομικές και γεωπολιτικές συμπτώσεις.
Η αναπτυξιακή προοπτική απελευθερώνει την ελληνική παραγωγή
Η υπέρβαση του υφεσιακού κύκλου, μετά από ένα πολυετές σπιράλ οικονομικής καθόδου, αποτελεί ασφαλώς θετικό σημάδι που δυνητικά συνεισφέρει στην απελευθέρωση των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας. Ωστόσο, ο υφιστάμενος παραγωγικός μετασχηματισμός που αποτυπώνεται στην έρευνα οικονομικού κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ δεν έχει ενδογενή δυναμική, και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση ένδειξη επιτυχίας της εφαρμοσμένης οικονομικής πολιτικής και βιωσιμότητας του τρέχοντος οικονομικού μοντέλου. Αντίθετα, σχετίζεται με το φυσικό κύκλο ροής των οικονομικών εξελίξεων, οι οποίες εδώ και αρκετά χρόνια (ιδιαίτερα από το 2013 και μετά) συμπιέζονται από το βάρος μιας ατελέσφορης πολιτικής λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης, η οποία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο καθυστέρησης της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Με άλλα λόγια, μετά την αρχική κατάρρευση, τα μέτρα που ελήφθησαν, ενέτειναν και βάθυναν το σπιράλ ύφεσης, οδηγώντας σε διαρκή καθοδική πορεία.Τούτο αποτυπώνεται ανάγλυφα στην αγορά εργασίας.
Η λιτότητα περιορίζει τις νέες θέσεις εργασίας
Η αδυναμία των επιχειρήσεων να δημιουργήσουν καλύτερες θέσεις εργασίας επιβεβαιώνει σε ένα βαθμό ότι έχουν προσαρμοστεί στο διαμορφωμένο περιοριστικό οικονομικό περιβάλλον και τις αρνητικές επιπτώσεις από την ασκούμενη πολιτική αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής Ο συνδυασμός αντιφατικών μεταρρυθμίσεων που επιβλήθηκαν τα τελευταία 8 χρόνια, μαζί με το ακολουθούμενο μίγμα συσταλτικών δημοσιονομικών μέτρων έχουν περιορίσει σημαντικά τις δυνατότητες της εγχώριας αγοράς να υπερβεί αυτοτελώς και βιώσιμα το κατώφλι ήπιας ανάκαμψης που σημειώνεται σήμερα και να επιτύχει τους προβλεπόμενους ρυθμούς ανάπτυξης που θα οδηγήσουν στη δημιουργία μιας ισχυρής οικονομικής δυναμικής.
Ξένες επενδύσεις – Προκλήσεις και διεθνείς εξελίξεις
Από την άλλη πλευρά, η προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων είναι περιορισμένη εξ αιτίας της αναβάθμισης σημαντικών διεθνών οικονομικών προκλήσεων που διαταράσσουν τις επενδυτικές κινήσεις στις περιφέρειες. Οι προκλήσεις αυτές είτε αφορούν συστημικές, είτε κυκλικές εκφάνσεις μιας διαδικασίας υποχώρησης από το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης, επιτείνουν το χάσμα μεταξύ μικρών και μεγάλων οικονομιών, μεταξύ μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων και πολυεθνικών ομίλων. Επίσης διευρύνουν τις διαφορές μεταξύ εκτεθειμένων χωρών σε περιφερειακές συγκρούσεις και γεωπολιτικές αναδιατάξεις και εκείνων που είναι λιγότερο ευάλωτες και δεν επηρεάζονται σημαντικά από αντίστοιχα φαινόμενα.
Σε κάθε περίπτωση, αποτελεί θετική ένδειξη ότι η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα σταδιακά αποστασιοποιείται από τα τεκταινόμενα στο μέτωπο της πολιτικής διαπραγμάτευσης και της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι καταγράφεται επαναλαμβανόμενα πλέον στο οικονομικό κλίμα μια ακολουθία συνέπειας μεταξύ αποτιμήσεων και προσδοκιών, που οφείλεται εν πολλοίς στη μείωση της αβεβαιότητας και την αποσύνδεση επιχειρηματικού και πολιτικού κλίματος.
Σε αντιδιαστολή με την ύπαρξη ενός αυξανόμενου αριθμού επιχειρήσεων που ανταποκρίνεται και συμβαδίζει με την αναπτυξιακή δυναμική, διατηρείται σε συνθήκες στασιμότητας και δίχως διαθέσιμα εργαλεία ένα σημαντικό ποσοστό επιχειρήσεων (άνω του 50%) που διέπεται από τα χαρακτηριστικά της «επιχειρηματικότητας ανάγκης», το οποίο όμως συμβάλλει θετικά στην εγχώρια παραγωγή, κατανάλωση και την κοινωνική συνοχή. Τα διαρθρωτικά προβλήματα είναι περισσότερο πλέον εμφανή στις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους αυτοαπασχολούμενους, για τους οποίους απουσιάζει ένα συνεκτικό πλαίσιο ενίσχυσης της ρευστότητας και της διασφάλισης της βιωσιμότητας τους, είτε μέσα από προγράμματα πρόληψης και μείωσης της υπερχρέωσης τους, είτε μέσα από τη διεύρυνση της συμμετοχής τους σε ευρύτερα επιχειρηματικά σχήματα (clusters) και υπαγωγής τους σε αλυσίδες αξίας. Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις, οι οποίες διαθέτουν ανεκμετάλλευτο παραγωγικό δυναμικό και παρουσιάζουν προοπτικές υπέρβασης του στενού επιχειρηματικού ορίζοντα, αδυνατούν να ανταγωνιστούν στο υφιστάμενο περιβάλλον υπερφορολόγησης και καχεκτικών δικτυώσεων.
Η χώρα βγαίνει από το κατώφλι της στασιμότητας
Η έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ επαληθεύει την υπόθεση της εξόδου της χώρας από το κατώφλι της στασιμότητας 2014-2016, επιβεβαιώνει την ύπαρξη δυναμικών κλάδων που αναπτύσσονται ασύμμετρα από το σύνολο της οικονομίας, και ταυτόχρονα καταδεικνύει την ανάγκη προσαρμογής ορισμένων πολιτικών που θα εστιάζουν στις ανάγκες της μικρής εγχώριας μονάδας, στη βελτίωση των όρων εμπορίου και καλύτερης πρόσβασης στις αγορές και βελτίωσης του χρηματοδοτικού περιβάλλοντος.
