Ασφαλώς και υπήρξαν τεχνικές διαρρυθμίσεις – σημαντικές (θα επανέλθουμε). Ασφαλώς και η διαπραγμάτευση δεν ήταν μόνο “προς το θεαθήναι”. Αλλά, να, όταν drafts και του κειμένου του Μνημονίου και – κυρίως – των προαπαιτούμενων κυκλοφορούσαν και… τυπώνονταν την ώρα που υποτίθεται ότι κορυφωνόταν η διαπραγμάτευση, κάτι μας φέρνει η υπόθεση από προσχεδιασμένη τελική ευθεία. “Και είναι αυτό κακό;”, θα ρωτήσει κανείς. Όχι όχι κατ’ ανάγκην! Άλλωστε και προηγούμενες φάσεις της κυλιόμενης διαπραγμάτευσης με τους “εταίρους” το είχαν το ίδιο αυτό χαρακτηριστικό: περισσή θεατρικότητα, “τραβάτε με κι ας κλαίω”, λύση στις 12 παρά 5 (ή και στις 12 και 5 ).
Άλλωστε, νάμαστε δίκαιοι! Και του Αντώνη Σαμαρά, ή αν προτιμάτε της Κυβέρνησης ΝΔ/ΠΑΣΟΚ/ΔΗΜΑΡ (θυμάστε;), ή καλύτερα του σχήματος Σαμαρά/Στουρνάρα, η διαπραγμάτευση (μετά τις δίδυμες εκλογές του Μαίου/ Ιουνίου 2012) κάπου 5 μήνες διήρκεσε. Και οι “εταίροι” θαυμαστικά ανεκάλυψαν, τότε, ότι ο μαχητικά αντιμνημονιακός/ μαύρο πρόβατο της Χριστιανοδημοκρατίας Αντώνης Σαμαράς είχε μετεξελιχθεί σε “μόνη ελπίδα” για παραμονή της Ελλάδας στην διαδικασία της Ευρωζώνης (θυμάστε;). Μάλιστα, και η τότε συμφωνία – εκείνη του χειμώνα 2012, που τελικά εκτροχιάσθηκε το 2014 και συμπαρέσυρε το σχήμα Σαμαρά/Βενιζέλου – ήταν βαρύτερη απ’ όσο αντέχοταν. Προκάλεσε την βαθιά βύθιση του 2013, η οποία πιθανόν κάποτε να γραφτεί ιστορικά ότι “τελείωσε” την Ελλάδα. Αλλωστε ο Γιάννης Στουρνάρας, ο τότε διαπραγματευτής – ειρωνεία της τύχης: μαθητής του στην Οξφόρδη ήταν ο νυν διαπραγματευτής, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος• όμως και ο άλλος διαπραγματευτής, ο με ένα “ν” Γιάνης Βαρουφάκης, τον Στουρνάρα είχε εισηγητή της ανάδειξής του σε καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών… – το είχε ομολογήσει: η συμφωνία του 2012 και βαριά ήταν, αλλά κυρίως front-loaded/εμπροσθοβαρής. Δηλαδή φόρτωνε το γαϊδουράκι υπέρμετρα στο ξεκίνημα. Αμα του σπάσεις την ράχη, τι βοηθάει να του ελαφρύνεις το αγώϊ ύστερα;
Ετούτη εδώ, λοιπόν, η διαπραγμάτευση που καλούμαστε να θεωρήσουμε ότι κατέληξε θετικά, δεν είναι ότι διήρκεσε (για να κάνει τις ταρζανιές του ο Βαρουφάκης, ή επειδή ο Αλέξης Τσίπρας πίστεψε κάποιες εκτός πραγματικότητας απόψεις περί διαπραγμάτευσης) 5 μήνες μετά την διαβόητη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου (που, αν δεν ήταν ο Σπύρος Σαγιάς, θα μπορούσε να αποβεί ακόμη πιο δηλητηριώδης για την συνέχεια: άλλη ιστορία κι αυτή, που κάποτε θάπρεπε να ειπωθεί πληρέστερα). Είναι κυρίως ότι τεχνικά έχει γκρίζες περιοχές που θα τις δούμε σιγά-σιγά να ανεβαίνουν στην επιφάνεια. Μια πρώτη, που μάλλον “σώθηκε” την τελευταία στιγμή: στο μέτωπο του πρωτογενούς πλεονάσματος (που αποτελεί το Αγιο Δισκοπότηρο το Γκράαλ για τους “εταίρους”) έγινε τελικά αποδεκτό μικρό πρωτογενές έλλειμμα (-0,25% του ΑΕΠ) για φέτος και οριακό πλεόνασμα (+0,5%) για το 2016. Υστερα το πάνε σιγά-σιγά στο +3,5% του ΑΕΠ στον ορίζοντα 2018, αλλα έως τότε “ποιος ζει και ποιος πεθαίνει”.
Τι θα πει αυτό; Ότι δέχθηκαν πως ακόμη και το σχήμα 1-2-3-3,5% για πλεονάσματα, που είχε γίνει δεκτό, δεν έβγαζε νόημα με την ξέπνοη ελληνική οικονομία σήμερα. Μια δεύτερη γκρίζα περιοχή είναι εκείνη που περιλαμβάνει τα θέματα που τραυματίζουν πολιτικά – να το πούμε αλλιώς: που θα μπορούσαν να διαλύσουν την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή Ασφαλιστικό – Αγρότες – Εργασιακά. Εδώ, η πατέντα που ακολουθήθηκε ήταν “να ματώσουν οι Ελληνες λίγο άμεσα, να δούμε την ουσία αργότερα”. Επαναπροσδιορισμός της έννοιας του αγρότη + σταδιακή μείωση της επιδότησης στο αγροτικό καύσιμο – όμως φορολόγηση αργότερα. Πρόωρες συνταξιοδοτήσεις συν κάτι απο κατάργηση κοινωνικών πόρων τώρα – όμως βάθος ξεπατώματος των συντάξεων αργότερα. Μετενέργεια τώρα – γενική ρύθμιση συλλογικών διαπραγματεύσεων αργότερα. Μένει η τρίτη γκρίζα περιοχή: πολύς λόγος για τα αναπτυξιακά (“πακέτο Γιουνκέρ”) και για την πραγματική φύση του Ταμείου Αξιοποίησης Δημόσιας Περιουσίας (“νέο ΤΑΙΠΕΔ”). Ε, αυτά, να μην θέλουν ένα άλλο 5μηνο;
