Ασφαλώς και δεν είναι «το ίδιο» η διαβούλευση με κάλπη και ψηφοδέλτιο και «ΝΑΙ»/ «ΟΧΙ», όπως την πρότεινε στους 2.800 συνέδρους του Συνεδρίου Αρχών και Θέσεών της η Ν.Δ. (μετά και από πολύ ευρύτερο «άνοιγμα στην κοινωνία» με ερωτηματολόγιο κοκ) με το συμβουλευτικό δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του Συντάγματος που είχε προταθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ το 2016 (και έφερε κάτι ανάμεσα σε ιερό τρόμο και οργή στις τάξεις της Αντιπολίτευσης, μάλιστα περισσότερο στο πάλαι ποτέ διαλάμψαν ΠΑΣΟΚ /νυν ΚινΑλ αλλά και στην Ν.Δ., με επιχειρήματα μέχρι και περί συνταγματικής εκτροπής). όπως και εκείνο το συμβουλευτικό δημοψήφισμα δεν θα ήταν το ίδιο με εκείνο που επιχειρήθηκε να παίξει καθοριστικό ρόλο στην διαπραγμάτευση με τους «εταίρους» το καλοκαίρι του 2015.
‘Όμως έχει ένα ενδιαφέρον, όσο και νάναι, ότι και οι στρατηγιστές της Ν.Δ. επί Κυριάκου κατόρθωσαν να ξεφοβηθουν την άποψη «των πολλών» (του vulgus pecum που θάλεγε μια συντηρητική διατύπωση, της μάζας που θάλεγε μια αριστερή) έστω και σε εσωτερικό τους επίπεδο. Τελικά θέματα κοινωνικής αιχμής που είχαν ακουστεί ότι θα τεθούν με ερώτημα δεν «πέρασαν»: ούτε ο χειρισμός των αυθαιρέτων ή η διανομή των συγγραμμάτων (ούτε βέβαια η νομιμοποίηση των μαλακών ναρκωτικών – κι αυτό ακόμη είχε ακουστεί) έφθασαν στην γραμμή εκκίνησης. Όμως, όπως φαίνεται, και οι «αιώνιοι» φοιτητές ή η καθιέρωση κατώτατου βαθμού εισαγωγής στα ΑΕΙ θα είναι στην φόρμα της διαβούλευσης. και η αποκομιδή των σκουπιδιών σε ιδιώτες («όπου είναι δυνατό και πιο οικονομικό») . και σειρά ερωτημάτων για την αξιολόγηση στον δημόσιο τομέα και την διάρθρωσή του (προϋπηρεσία ή αξιολόγηση για τις προαγωγές; προσέλκυση στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα για διευθυντικές θέσεις; κοκ). Όμως ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει, για μας, το ότι σ’ αυτήν την διαβούλευση τίθενται – να το δούμε μέχρι το τέλος, βέβαια – θέματα που αφορούν την συνταγματική τάξη. Ένα, το άρθρο 16 και το άβατο του Πανεπιστημίου στην μη-κρατική δραστηριοποίηση. Άλλο και το αν θα αρθεί ή όχι η βίαιη διακοπή του εκλογικού κύκλου όταν δεν κατορθώνεται να συγκεντρωθούν οι (Καραμανλικής λογικής) υπερενισχυμένες πλειοψηφίες για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. θα «επιτραπεί», σε περίπτωση αδιεξόδου σ’ αυτήν την εκλογή να έχει τον τελικό λόγος ο λαός; Εδώ, σ’ αυτό το τελευταίο σκαλοπάτι, έρχεται η οργανωτικά ευρισκόμενη σε αναβρασμό εν όψει κάλπης Ν.Δ. επί Κυριάκου και δέχεται την λογική της ευρύτερης διαβούλευσης όπως είχε περιγραφεί – με την πρόταση για συμβουλευτικά δημοψηφίσματα εν όψει αναθεώρησης – από πλευράς Τσίπρα το 2016. Επί της ουσίας της ρύθμισης αυτής – που την καταστροφικότητά της δοκίμασε στο πετσί της και η Κυβέρνηση Σαμαρά το 2015: άλλωστε και ο ίδιος ο Αντ. Σαμαράς είχε προτείνει αντίστοιχη αλλαγή – βαθμιαία οι αντιρρήσεις εκλείπουν. Εκείνο όμως που κινεί το ενδιαφέρον είναι η απόπειρα να επιστρατευθεί, σ’ αυτό το εγχείρημα αλλαγής των επιλογών του στενόμυαλου συνταγματικού νομοθέτη, κάτι από την φωνή της βάσης, από την vox populi.
Το να ξεφοβάται την γνώμη του ευρύτερου λαϊκού στοιχείου έστω και στην κομματική της δομή η Ν.Δ. (που, επι Κυριάκου, είχε δείξει αρχικά να ανοίγει ορίζοντες, για να εξαναγκασθεί σε λογική περιφρούρησης του αρχηγικού χαρακτήρα εν συνεχεία) είναι χρήσιμο. Που ξέρει κανείς, μπορεί μέχρι και των συναινέσεων την αξία να ξανανακαλύψει η Ν.Δ. παρακάτω στην πορεία: ήδη η διαδρομή της οικονομίας και της χώρας για μετά το 2018 αχνοφαίνεται (στον Ευρωπαϊκό ορίζοντα) ότι δεν θάναι η πλέον ευθύγραμμη υπόθεση…
