Η μεσαία τάξη, τα επιδόματα και το πριονισμένο κλαδί

Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

«Φορέθηκε» πολύ κατά την διάρκεια του Μνημονίου αλλά και εντεύθεν, όταν ξεκίνησε η συζήτηση για τις ελαφρύνσεις και τις μειώσεις φόρων: ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, σύμφωνα με το επιχείρημα του «συρμού», υποτίθεται ότι υπερφορολόγησε τη μεσαία τάξη για να φροντίσει τους «πελάτες» του –ήτοι, τους ακραία φτωχούς, τους πολύτεκνους, όλους όσοι διαβιούν κάτω από το όριο της φτώχειας ή φλερτάρουν επικίνδυνα μ’ αυτό.

Το έργο το έχουμε δει πολλές φορές κατά τη διάρκεια του Μνημονίου: πολλοί δημοσιολογούντες –και όχι μόνο– εκμεταλλεύονται υπαρκτές στρεβλώσεις του συστήματος, προκειμένου να ρίξουν τον λίθο του αναθέματος της κρίσης σε μία ή περισσότερες κοινωνικές ή επαγγελματικές κατηγορίες.

Στην αρχή του Μνημονίου, για παράδειγμα, έφταιγαν οι δημόσιοι υπάλληλοι. Εκείνοι που, σύμφωνα με το στερεοτυπικό αφήγημα της εποχής, δεν δούλευαν και κέρδιζαν πολλά χρήματα. Όταν άρχισαν, λοιπόν, οι βαριές μειώσεις στους δημοσίους υπαλλήλους, τότε κατέρρευσε η ζήτηση στην αγορά και τα μαγαζιά άρχισαν να κλείνουν το ένα μετά το άλλο. Έκλειναν, μ’ άλλα λόγια, εκείνοι που κατηγορούσαν τους δημοσίους υπαλλήλους, χωρίς να καταλαβαίνουν τη συνεισφορά των τελευταίων στη δική τους επιβίωση. Και, από εκεί που η συζήτηση είχε ξεκινήσει με έναν «χρυσό» μισθό στη ΔΕΗ που μπορεί να έφτανε και τις 4.000 ευρώ, φτάσαμε να παίρνει κάτοχος διδακτορικού 950 ευρώ σε μία κεντρική υπηρεσία υπουργείου.

Μετά, έφταιγαν οι συνταξιούχοι: οι συντάξεις ήταν πολύ μεγάλες, υπήρχαν πολλοί «50άρηδες» και ούτω καθεξής. Τα «τσεκούρια», λοιπόν, άρχισαν και στις συντάξεις. Κόψε από εδώ, κόψε από εκεί και, από εκεί που το αρχικό παράδειγμα ήταν συντάξεις των 3.000 ευρώ, τελικά φτάσαμε να μην μπορεί το 30% των συνταξιούχων να αγοράσει μία σοκολάτα στο εγγόνι του.

Τώρα, που βγήκαμε από το Μνημόνιο, φταίνε οι φτωχοί. Ο «κακός» Τσίπρας φορολογεί, κατά το αφήγημα, «άγρια» τη μεσαία τάξη για να δίνει επιδόματα σε φοροφυγάδες και σε πλουτίζοντες μέσω μαύρης εργασίας. Μάλιστα, αυτό το συγκεκριμένο επιχείρημα πολλές φορές «πασπαλίζεται» και με μία δόση ρατσισμού, καθώς πολλοί διαμαρτύρονται ότι «φορολογούνται οι Έλληνες για να παίρνουν επιδόματα αλλοδαποί».

Υπάρχουν καταγεγραμμένοι στο σύστημα ως φτωχοί που όμως μέσω μαύρης εργασίας παίρνουν επιδόματα ενώ κερδίζουν πολλά λεφτά; Προφανώς και υπάρχουν. Ωστόσο, όσο το σύστημα δεν μπορεί να διορθώσει τις αδυναμίες του, τόσο ο πυρήνας της συζήτησης θα είναι το εξής ερώτημα: για να μην παίρνει εν αδίκω επίδομα ένας που φαίνεται φτωχός αλλά πλουτίζει μέσω μαύρης εργασίας, είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε ότι δέκα πραγματικά φτωχοί δε θα έχουν θέρμανση το χειμώνα, φαγητό στο ψυγείο, χρήματα για να αγοράσουν τετράδια και μολύβια στα παιδιά τους;

Η κοινωνία είναι μία αλυσίδα με πολλούς κρίκους: όταν χτυπιούνται οι δημόσιοι υπάλληλοι, την πληρώνουν και οι μικρομεσαίοι επαγγελματίες και καταστηματάρχες. Όσο χτυπιούνται οι συνταξιούχοι, τόσο καταρρέουν οι μικρές επιχειρήσεις, οι ελεύθεροι επαγγελματίες αλλά και τα άνεργα παιδιά τους που δεν μπορούν να στηριχθούν από τους γονείς τους. Όσο χτυπιούνται οι φτωχοί και το κοινωνικό κράτος, τόσο συμπιέζεται η μεσαία τάξη προς τα κάτω. Προς αυτούς, δηλαδή, που «κακώς παίρνουν επιδόματα». Ως εκ τούτου, αν κάποιος ανήκει στη μεσαία τάξη και υποστηρίζει όλα τα παραπάνω, απλώς πριονίζει το κλαδί που κάθεται, αδυνατώντας να αντιληφθεί πως, όταν το κοινωνικό κράτος συρρικνώνεται, η μεσαία τάξη δεν ανακουφίζεται από την φορολογία, αλλά αφήνεται μόνη και έκθετη σε κινδύνους που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει.