Η λογική της νομοθετικής παρέμβασης του 1982, για την ολοσχερή κατάργηση του σταυρού προτίμησης και την εκλογή όλων των βουλευτών με λίστα, αποτελούσε μια προωθημένη, πιο «ολιστική» με σημερινούς όρους, εκδοχή, του σκεπτικού που οδήγησε στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας.
Ηταν μία πρόταση, είναι αλήθεια, που ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ παρουσίασε από την πολύ νωρίς και είχε ενσωματωθεί στο κυβερνητικό πρόγραμμα του Κινήματος. Δεν δίστασε δε να την επιβάλει «δια πυρός και σιδήρου», διαγράφοντας δύο βουλευτές του, που επέμειναν μέχρι τέλους στη διαφωνία τους, τους αδελφούς Αρη και Διονύση Μπουλούκο, γνωστούς και από την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ. Στην πράξη όμως, ο θεσμός δεν λειτούργησε.
Επέτρεψε ωστόσο στους αρχηγούς, ειδικά των δύο μεγάλων κομμάτων, Ανδρέα Παπανδρέου και Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, να προχωρήσουν σε «ρηξικέλευθες» επιλογές, που εξυπηρετούσαν τη γενικότερη στρατηγική τους, ειδικά στο πεδίο της διεύρυνσης, σε πιο ευρεία κλίμακα, απ’ όση θα τους επέτρεπε το, στενών ορίων, ψηφοδέλτιο Επικρατείας. Ετσι, στις εκλογές της 2ας Ιουνίου 1985, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργός ενέταξε τους προερχόμενους από το Κέντρο, Γιάννη Ζίγδη και Νίκο Ψαρουδάκη, αλλά και τον Μανόλη Γλέζο από την αριστερά, ενώ δόθηκε η δυνατότητα απόκτησης βουλευτικής έδρας στον Κώστα Σημίτη. Στην άλλη πλευρά, ο αρχηγός της ΝΔ ενσωμάτωσε στην Κοινοβουλευτική του Ομάδα, την ηγετική ομάδα του ΚΟΔΗΣΟ (Πεσμαζόγλου, Πρωτοπαπάς, Τσουδερού) και μία σειρά κεντρογενών πολιτικών, μεταξύ των οποίων τους Διονύση και Αρη Μπουλούκο.
Στην πράξη όμως, το σύστημα αυτό εμφάνισε χτυπητές αδυναμίες, καθώς, πέραν της υπερβολικής ενίσχυσης των ηγεσιών, αποξένωνε τους βουλευτές από τους ψηφοφόρους τους και αποδυνάμωνε την έκφραση της λαϊκής βούλησης. Πλέον τούτων, αφαιρούσε το κίνητρο ενεργού συμμετοχής, στον εκλογικό αγώνα, των υποψηφίων, ειδικά εκείνων που είχαν τοποθετηθεί κάτω από το όριο εκλογιμότητας.
Ο σεβασμός, εκ μέρους των ηγεσιών, με τις εξαιρέσεις που προαναφέρθηκαν, της σειράς κατάταξης, της προηγούμενης εκλογικής αναμέτρησης, με την επιλογή του εκλογικού σώματος, δεν ήταν ικανή για τη «θεραπεία» των αδυναμιών, που προαναφέρθηκαν. Ετσι, με κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου, επανήλθε, στις εκλογές του Ιουνίου 1989, το προηγούμενο καθεστώς, το προηγούμενο εκλογικό σύστημα, που ισχύει μέχρι και σήμερα. Το σύστημα της λίστας, προβλέπεται μόνο, με νεότερη ρύθμιση, στις περιπτώσεις, όπου μεταξύ δύο εκλογών μεσολαβεί διάστημα μικρότερο του ενάμιση χρόνου (18 μήνες).
Είχε μεσολαβήσει επώδυνη εμπειρία των τριών διαδοχικών εκλογικών αναμετρήσεων, της περιόδου 1989-90, που εξουθένωσε, σωματικά και οικονομικά, τους βουλευτές. Με το σύστημα της λίστας, σ’ αυτό το πλαίσιο, έγιναν οι εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015.
